Lạm phát Mỹ lập kỷ lục tăng 8,5% trong tháng 3

Mức lạm phát thực tế 8,5% cao hơn cả mức dự đoán của các nhà kinh tế học là 8,4%, đánh dấu tháng thứ 8 chỉ số lạm phát liên tục tăng cao. Theo báo cáo lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) được công bố hôm thứ ba cho thấy mức tăng khổng lồ 18,3% của giá xăng dầu trong tháng 3 so với tháng trước, được điều chỉnh theo mùa, chiếm hơn một nửa mức tăng chung hàng tháng của chỉ số. Trong năm tính đến tháng Ba, giá xăng đã tăng 48%. Giá năng lượng nói chung tăng 11% so với tháng 2 và 32% trong 12 tháng qua. Chi phí tiện ích cho các hộ gia đình trung bình trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 3 đã tăng so với cùng kỳ năm trước d chi phí khí đốt tự nhiên tăng lên khoảng 800 đô la từ 573 đô la; dầu sưởi leo lên $ 1,900 từ khoảng $ 1,200; và propan tăng lên khoảng $ 1,600 từ $ 1,158. Lạm phát cũng tăng nhanh đối với nhà ở (5% so với 4,7% trong tháng 2) và các phương tiện giao thông mới (12,5% so với 12,4%) nhưng giảm đối với xe ô tô tải và xe tải đã qua sử dụng (35,3% so với 41,2%). Nếu loại trừ nhóm thực phẩm và năng lượng có nhiều biến động, CPI tăng 6,5%, cao nhất trong 40 năm nhưng thấp hơn một chút so với dự báo là 6,6%.

Dữ liệu của tháng 3 có thể đại diện cho mức lạm phát cao, một số nhà kinh tế cho biết. Nhìn chung, mức tăng giá có thể bắt đầu giảm trong những tháng tới một phần do giá xăng đã giảm phần nào - một gallon có giá 4,10 USD vào ngày 12/4, theo AAA. Các nhà nghiên cứu đã kỳ vọng người tiêu dùng ngừng mua quá nhiều hàng hóa, như ô tô và thiết bị, có khả năng giảm bớt áp lực đối với chuỗi cung ứng đang quá tải và để giá các sản phẩm đó ở mức vừa phải.

Gregory Daco, nhà kinh tế trưởng tại công ty tư vấn chiến lược của Ernst & Young, EY-Parthenon, cho biết: “Những con số này có thể đại diện cho mức đỉnh”. Tuy nhiên, ông nói, điều quan trọng là phải xem liệu các chỉ số cốt lõi có tăng chậm lại hàng tháng vào mùa xuân và mùa hè này hay không.

Với báo cáo việc làm tốt và mức tiền lương tăng, đẩy chi phí cho người sử dụng lao động và có khả năng khiến họ tăng giá các mặt hàng bán ra. Các doanh nghiệp có thể cảm thấy rằng họ có khả năng chuyển chi phí gia tăng cho khách hàng và thậm chí mở rộng lợi nhuận, bởi vì người tiêu dùng đã tiếp tục chi tiêu trong suốt một năm và quen với việc tăng giá nhanh chóng.

Giá nhà ở tiếp tục tăng tương đối nhanh, mặc dù chỉ số giá thuê căn hộ sơ cấp có phần giảm tốc. Những chi phí này có thể là yếu tố chính quyết định diễn biến của lạm phát trong những tháng tới. Một đợt bùng dịch đang khiến các thành phố đóng cửa và gián đoạn sản xuất ở Trung Quốc, và cuộc chiến ở Ukraine làm tăng thêm sự không chắc chắn về giá cả hàng hóa và chuỗi cung ứng.

Mặt khác, giá cả hiện đang được đo lường so với các chỉ số tương đối cao vào năm ngoái, điều này có thể khiến chỉ số lạm phát hàng năm dễ dàng chậm lại. Giá một số sản phẩm, bao gồm cả ô tô và quần áo đã qua sử dụng, đã điều chỉnh hoặc thậm chí giảm trong tháng 3, có thể là một dấu hiệu hy vọng cho thấy mức tăng giá tổng thể sẽ chậm lại khi lạm phát hàng hóa giảm nhanh.

Trong gần một năm, lạm phát gia tăng đã khiến người tiêu dùng bất an, thị trường tài chính bị ảnh hưởng và các nhà hoạch định chính sách phải cân nhắc lại các quyết sách và giờ đây, giá năng lượng - đặc biệt đối với xăng và dầu diesel - đã trở thành động lực hàng đầu. Lệnh cấm của Hoa Kỳ đối với nhập khẩu dầu của Nga - được công bố vào tháng 3 và có hiệu lực đầy đủ trong tháng này - đã gây chấn động thị trường năng lượng toàn cầu và gây rắc rối cho người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ theo cả cách trực tiếp và gián tiếp. Ngoài xăng dầu, giao thông thương mại, điện nước, phân bón và nhiều mặt hàng khác đều tăng giá. Để bình ổn lại giá dầu, chính phủ Mỹ đã quyết định xả kho dự trữ dầu quốc gia với tốc độ kỉ lục 180 triệu thùng.

Mức lạm phát cao như hiện tại càng đưa Cục dự trữ liên bang Mỹ vào thế khó khi có khả năng phải tăng lãi suất mạnh hơn nữa, sau khi đã tăng 0,25% vào tháng 3. Một số nhà kinh tế thuộc Deutsche Bank thậm chí còn dự đoán để đương đầu với lạm phát cao, Mỹ sẽ phải tăng lãi suất mạnh đến mức chịu rủi ro đẩy nền kinh tế vào suy thoái một lần nữa.

Anh Dũng