Kế hoạch tràn ngập thị trường cobalt của Trung Quốc

Các công ty khai thác mỏ Trung Quốc đã tăng mạnh sản lượng coban ở Congo khi họ tìm cách mở rộng thị phần, gây thêm áp lực lên mặt hàng đang có giá sụt giảm nghiêm trọng. 

Cobalt được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực xe điện, nhờ đó nó được kết hợp với niken để tạo ra mật độ năng lượng cao hơn trong pin lithium-ion. Tuy nhiên, không phải tất cả pin xe điện đều sử dụng coban: một số công ty xe điện, bao gồm Tesla Inc. (NASDAQ:TSLA), đã chuyển từ pin Niken Mangan Cobalt (NMC) sang pin Lithium Iron Phosphate (LFP) một phần do lo ngại về môi trường và địa chính trị.

Trung Quốc là nước nhập khẩu coban lớn nhất thế giới, chiếm hơn 60% lượng nhập khẩu toàn cầu. 

Thật không may, nguồn cung tăng mạnh, chủ yếu từ Cộng hòa Dân chủ Congo và Indonesia, đã buộc giá giảm từ 81.790 USD/tấn vào tháng 4 năm 2022 xuống còn 33.140 USD/tấn. Indonesia dự kiến ​​sẽ tăng gấp bốn lần sản lượng coban vào năm 2033 và thậm chí có thể vượt quá những ước tính đó, theo dự báo từ Project Blue.

Theo Reuters, Tập đoàn CMOC của Trung Quốc đã tăng sản lượng coban lên 144% trong ba quý đầu năm 2023, giúp tập đoàn này vượt qua tập đoàn hàng hóa khổng lồ Glencore để trở thành nhà sản xuất coban lớn nhất thế giới. CMOC đã đặt mục tiêu tăng thị phần của mình trên thị trường coban khai thác toàn cầu từ 11% vào năm 2022 lên gần 30% vào năm 2025, Jorge Uzcategui của Benchmark Mineral Intelligence nói với Reuters. 

“Có phải CMOC đang cố gắng tràn ngập thị trường coban nhằm kiểm soát thị phần lớn hơn và lật đổ các nhà sản xuất cận biên, giúp họ kiểm soát giá nhiều hơn trong trung và dài hạn? Đó là một khả năng có thể xảy ra”, Uzcategui đặt ra câu hỏi.

Mỏ Kisanfu của CMOC ở DRC được sở hữu một phần bởi CATL của Trung Quốc, nhà sản xuất pin xe điện lớn nhất thế giới.

Trong khi đó, Tập đoàn MMG của Trung Quốc có kế hoạch tiếp tục mở rộng mỏ Kinsevere ở Congo, trong khi Tập đoàn Tài nguyên Quốc tế Jinchuan cũng đang làm điều tương tự với sản lượng coban DRC của mình.

Theo Morgan Stanley, sản lượng coban tinh chế toàn cầu dự kiến ​​sẽ tăng 23% trong năm nay, tạo ra thặng dư 74.800 tấn vào năm 2024. 

Thomas Matthews tại CRU dự đoán: “Trong khoảng 5 năm tới, chúng tôi nghĩ rằng nguồn cung sẽ dư thừa trên thị trường. Vì vậy, về cơ bản điều đó có nghĩa là giá sẽ vẫn ở mức thấp trong tương lai gần” .

Goldman Sachs cũng theo quan điểm giảm giá và dự báo giá kim loại pin bao gồm coban, lithium và niken sẽ giảm:

“Chúng tôi dự đoán giá coban sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới do nhu cầu từ lĩnh vực pin xe điện suy yếu trong khi sản lượng toàn cầu ngày càng tăng khiến hàng tồn kho ở mức cao. Ở những nơi khác, nhu cầu về coban trong pin trong các thiết bị điện tử tiêu dùng bao gồm máy tính xách tay và điện thoại sẽ vẫn ảm đạm tương tự trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái“, nhà phân tích thị trường Fitch Solutions cho biết trong  một báo cáo .

Thị trường coban dư thừa có thể nhận được sự hỗ trợ từ Trung Quốc vì nước này có vẻ sẽ tận dụng giá thấp để tăng cường trữ lượng. Đầu năm nay,  Bloomberg đưa tin  rằng Cơ quan Dự trữ Chiến lược và Thực phẩm Quốc gia Trung Quốc có kế hoạch mua khoảng 2.000 tấn coban, theo những người quen thuộc với vấn đề này. Tuy nhiên, số tiền đó có thể là quá ít để có thể tiếp tục hoạt động khi sản lượng coban tinh chế toàn cầu hiện vượt quá 150.000 tấn mỗi năm.

Nhưng không chỉ thị trường cobalt chìm trong sắc đỏ. Cuộc đua hàng hóa hoành tráng đã đẩy hàng chục mặt hàng lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ cuối cùng đã thành công. Từ dầu, khí đốt và lúa mì đến quặng lithium, đồng và sắt, giá của các mặt hàng hàng đầu thế giới đã giảm mạnh trên diện rộng.

Chỉ số Hàng hóa Bloomberg (BCOM) là một biểu hiện quan trọng trong thị trường hàng hóa, đó là tiêu chuẩn rộng rãi được sử dụng để đánh giá tình hình thị trường. Hiện nay, nó đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin về giá cả thị trường. Đối với các tài sản vật chất, chỉ số này theo dõi 23 hợp đồng giao dịch trao đổi và tài sản trị giá hơn 100 tỷ USD. Trong năm nay, chỉ số đã giảm 12%, và so với đỉnh cao đạt được vào tháng 5 năm 2022, giảm khoảng 25%.

“Giá hàng hóa giảm dường như phản ánh sự phục hồi chậm chạp của Trung Quốc, suy thoái kinh tế sắp xảy ra ở Mỹ và sự tàn phá phía nguồn cung ở châu Âu. Thực sự có khả năng lạm phát sẽ chuyển thành giảm phát tạm thời ”, Carsten Brzeski, người đứng đầu bộ phận vĩ mô toàn cầu tại ING, nói với Bloomberg.

Trung Quốc không chỉ hài lòng với việc phát triển sản xuất coban tại DRC mà họ nắm giữ. Nước này cũng đang thúc đẩy sản lượng trong nước, với tỷ trọng sản xuất coban của nước này dự kiến ​​sẽ đạt một nửa sản lượng toàn cầu, tăng từ mức 44% hiện nay. Hoạt động lọc dầu của Trung Quốc đạt 140.000 tấn vào năm 2022, chiếm 77% thị phần công suất lọc dầu toàn cầu.

Vũ Nga t/h