Mặc dù Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu gạo lớn trên thế giới, trong 8 tháng đầu năm 2024, nước ta vẫn phải chi gần 850 triệu USD để nhập khẩu gạo nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng trong nước. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, tổng giá trị nhập khẩu gạo trong giai đoạn này đạt 843 triệu USD, tăng mạnh 43,6% so với cùng kỳ năm 2023. Dự kiến, với tốc độ nhập khẩu như hiện nay, kim ngạch nhập khẩu gạo của Việt Nam trong năm 2024 có thể vượt mốc 1 tỷ USD.
Năm 2023, Việt Nam đã chi 860 triệu USD để nhập khẩu gạo, chủ yếu từ hai thị trường lớn là Ấn Độ và Campuchia. Đáng chú ý, nhập khẩu gạo từ Ấn Độ, đặc biệt là gạo tấm, tăng đột biến nhờ thuế nhập khẩu ưu đãi 0% theo Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN - Ấn Độ (AIFTA). Phần lớn lượng gạo nhập khẩu là gạo 25% tấm và 100% tấm, được sử dụng để chế biến thực phẩm như bún, bánh, và thức ăn chăn nuôi, cũng như trong sản xuất bia và rượu.
Hết tháng 8, mức nhập khẩu gạo của Việt Nam sắp vượt cả năm 2023. |
Trong khi đó, ở chiều xuất khẩu, trong 8 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu thành công 6,15 triệu tấn gạo, thu về gần 3,85 tỷ USD. So với cùng kỳ năm trước, lượng xuất khẩu tăng 5,8%, còn giá trị xuất khẩu tăng mạnh 21,7%. Ngành gạo cũng ghi nhận mức xuất siêu hơn 3 tỷ USD.
Theo các doanh nghiệp, những năm gần đây, Việt Nam tập trung vào chiến lược nâng cao chất lượng hạt gạo nhằm tăng giá trị xuất khẩu, đặc biệt là các loại gạo thơm và gạo chất lượng cao. Nhiều thời điểm, giá gạo trắng 5% tấm của Việt Nam đã đứng ở mức cao nhất thế giới. Tuy nhiên, trong nước vẫn thiếu hụt một lượng lớn gạo nguyên liệu cho chế biến thực phẩm như bún, bánh phở, và thức ăn chăn nuôi, nên việc tăng cường nhập khẩu là cần thiết. Xuất khẩu gạo giá trị cao và nhập khẩu gạo nguyên liệu phục vụ sản xuất giúp tối ưu hóa kinh tế mà không gây lo ngại về nguồn cung trong nước.