Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX nông nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội

DNHN - Các mô hình HTX nông nghiệp trên địa bàn TP Hà Nội đã và đang phát huy những hiệu quả tích cực đóng góp vào việc giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho thành viên, người lao động, đồng thời trực tiếp góp phần ổn định chính trị xã hội, xây dựng nông thôn mới…

Hiện nay, trên địa bàn Thành phố hiện có 1.235 HTX nông nghiệp gồm 1.090 HTX đang hoạt động (chiếm 88,3%) và 145 HTX ngừng hoạt động, chờ giải thể (chiếm 11,8%). Trong tổng số 1.090 HTX đang hoạt động có 790 HTX tổng hợp, 222 HTX trồng trọt, 50 HTX chăn nuôi, 21 HTX nuôi trồng thủy sản, 01 HTX lâm nghiệp, 06 HTX nước sạch nông thôn. Báo cáo đánh giá kết quả phân loại 947 HTX nông nghiệp của các quận, huyện, thị xã mới đây nhất cho thấy, có 183 HTX hoạt động tốt (chiếm 19,3%); số HTX nông nghiệp hoạt động khá là 403 HTX (chiếm 42,6%), trung bình là 334 HTX (chiếm 35,3%) và yếu là 27 HTX (chiếm 2,8%).

Trong những năm qua, các HTX nông nghiệp có vai trò chủ đạo trong việc cung ứng vật tư nông nghiệp, bao tiêu và tiếp thị sản phẩm, hỗ trợ cho người nông dân thuận lợi và yên tâm sản xuất, tăng thêm thu nhập trong điều kiện cạnh tranh trên thị trường ngày càng khốc liệt hơn. Đồng thời đóng vai trò quan trọng trong tổ chức sản xuất nông nghiệp trên địa bàn hoạt động. Toàn Thành phố hiện có 70 HTX tham gia liên kết chuỗi trong sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; 50HTX ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao; 31 HTX với 106 sản phẩm được Thành phố đánh giá, phân hạng và công nhận là sản phẩm OCOP.

Kinh tế tập thể, HTX của Thủ đô Hà Nội ổn định, tiếp tục phát triển theo nguyên tắc tự nguyện, dân chủ; Tổ chức bộ máy, tư cách thành viên đảm bảo theo quy định của Luật, các HTX đã đảm bảo các dịch vụ cho các thành viên, hộ gia đình; Nhiều HTX đã nêu cao tinh thần tự chủ, chủ động khắc phục khó khăn, mở rộng sản xuất kinh doanh, ứng dụng khoa học kỹ thuật, áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng, an toàn vào sản xuất; năng suất và hiệu quả được nâng lên.

Các mô hình HTX kiểu mới, gắn sản xuất với chuỗi giá trị sản phẩm ngày càng nhiều. Các HTX đã quan tâm tới các hoạt động liên kết thông qua việc: tăng cường trao đổi kinh nghiệm về quản lý điều hành, xúc tiến thương mại; tham gia hội chợ, hội nghị giao thương, nhiều HTX đã mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là liên kết trong tiêu thụ sản phẩm giữa các HTX nhằm đa dạng hóa sản phẩm hàng hóa cung cấp ra thị trường. 

Đặc biệt là đối với HTX thôn, xã sau khi chuyển đổi theo Luật HTX 2012 có  người đứng đầu có tư duy đổi mới, sáng tạo, mạnh dạn xây dựng phương án tổ chức sản xuất và kinh doanh đáp ứng với cơ chế thị trường; có số lượng thành viên HTX với quy mô vừa (dưới 1000 thành viên); đa dạng dịch vụ hoạt động (tối đa 10-12 dịch vụ) phục vụ thành viên HTX và dịch vụ truyền thống cho nông dân toàn xã tại địa phương; góp phần nâng cao thu nhập thành viên; phát huy vai trò cộng đồng giúp nông dân trên địa bàn xã các dịch vụ truyền thống ổn định tổ chức sản xuất ổn định, phát triển kinh tế tại địa phương.

Tuy nhiên bên cạnh kết quả đạt được, chất lượng hoạt động của các HTX nông nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội còn tồn tại một số tồn tại như: nhận thức về vai trò kinh tế hợp tác; HTX nông nghiệp của một số cán bộ; đơn vị và người dân còn chưa đầy đủ; HTX phát triển chưa phát huy hết vai trò, vị trí và chưa tương xứng với tiềm năng, chưa có nhiều mô hình HTX nông nghiệp thực hiện liên kết chuỗi; ứng dụng công nghệ cao quy mô lớn; số lượng thành viên HTX còn chưa nhiều; Cán bộ quản lý nhà nước phụ trách kinh tế hợp tác còn thiếu và yếu về chuyên môn, nghiệp vụ; công tác kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm pháp luật trong phát triển kinh tê tập thể, HTX nông nghiệp chưa được thực hiện thường xuyên, kịp thời, thiếu chế tài xử lý vi phạm dẫn tới công tác quan lý nhà nước đôi khi bị buông lỏng.

Để nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX nông nghiệp, Sở NN&PTNT Hà Nội đã đề ra 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Trong đó, tiên quyết là tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về HTX, vai trò của kinh tế tập thể, kinh tế HTX, Luật HTX năm 2012 và các văn bản pháp quy có liên quan. Xây dựng và nhân rộng các mô hình HTX nông nghiệp điển hình, tiên tiến, nhất là các lĩnh vực ngành nghề mới, tạo điều kiện để các HTX mở rộng quy mô, phạm vị, địa bàn hoạt động với các ngành nghề sản xuất, kinh doanh dịch vụ. Ưu tiên phát triển các HTX nông nghiệp gắn với chuỗi sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, sản xuất giống, bảo quản, chế biến nông sản.

Duy trì, nâng cao chất lượng hoạt động đối với các HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả; tạo điều kiện hỗ trợ phát triển liên kết chuỗi theo Nghị định số 98/NĐ-CP ngày 5/7/2018 của Chính phủ; hỗ trợ HTX theo Quyết định 1840/QĐ-TTg ngày 13/11/2020 của Chính phủ. Bên cạnh đó, tập trung giải thể, chuyển đổi các HTX hoạt động yếu kém, không hiệu quả, ngừng hoạt động theo quy định. Khuyến khích thành lập mới HTX nông nghiệp lĩnh vực chuyên ngành đảm bảo tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu trong giai đoạn tới.

Bích Hảo