Dịch vụ tài chính Buy now, pay later thúc đẩy làn sóng nợ vi mô của người tiêu dùng trẻ châu Á

09:57 04/12/2021

Sở dĩ các khoản cho vay BNPL trở nên phổ biến ở châu Á vì chúng lấp đầy nhu cầu của cả người bán và mua. Người tiêu dùng bị thu hút bởi phân khúc thanh toán nhỏ, linh hoạt giúp quản lí dòng chi tiêu. Trong khi đó, các thương gia mong muốn bán được lượng hàng cao hơn.

Buy now, pay later tạo điều kiện cho các khoản nợ vi mô
Buy now, pay later tạo điều kiện cho các khoản nợ vi mô. (Ảnh: SCMP Graphics)

Marcus Khoo, một giám đốc điều hành mạng xã hội 26 tuổi chưa bao giờ có ý định mua nước hoa và máy khuyếch tán tinh dầu. Những món hàng này vẫn luôn nằm im trong giỏ hàng của Khoo nhưng chưa được thanh toán cho đến khi anh khám phá ra dịch vụ tùy chọn trả góp Rely giúp anh chia hóa đơn mua sắm thành bốn phần và không phải trả lãi. 

Công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Singapore, Rely được thành lập vào năm 2016 hợp tác với hàng chục cửa hàng thời trang, phụ kiện và đồ điện tử bao gồm thương hiệu giày Geox và quần áo Charles & Keith. Khoo chia sẻ: "Tôi thích ứng dụng này vì tôi chỉ phải trả ít hơn cho một món hàng. Tất nhiên là vẫn phải trả giá đầy đủ nhưng có thể chia theo từng khoảng thời gian khác nhau, tiết kiệm hơn là trả hết trong một lần". Hiện Rely là một trong hàng chục nhà cung cấp loại hình tín dụng mới nổi được biết đến với tên viết tắt BNPL đang mọc lên khắp châu Á. Theo dự báo của Báo cáo thanh toán toàn cầu của FIS-Worldpay năm 2021, Buy now, pay later có triển vọng tăng gấp đôi thị phần trên thị trường thanh toán thương mại điện tử của khu vực từ 0,6% lên 1,3%. 

Xu hướng dịch vụ tài chính tại châu Á tính đến năm 2024
Xu hướng dịch vụ tài chính tại châu Á tính đến năm 2024.

Cũng theo đó, phương thức thanh toán trực tuyến ở các quốc gia bao gồm Úc, Nhật Bản, Malaysia và Singapore gồm thẻ tín dụng, chuyển khoản ngân hàng, tiền mặt có khả năng mất thị phần tính đến năm 2024. Hình thức mới hỗ trợ các khoản vay vi mô, những khoản tín dụng nhỏ được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data). Lấy ví dụ Ant Group đã vận hành dịch vụ Huabei từ năm 2014 trong khi đối thủ JD.com ra mắt Baitiao trong cùng năm. Han Feng, một đối tác của McKinsey ở Thượng Hải dự đoán trong vài năm tới sẽ bùng nổ hình thức cho vay vi mô trực tuyến: "Ngành công nghiệp buy now, pay later ở Trung Quốc đã phát triển nhanh chóng nhưng lĩnh vực này hiện được quản lý nghiêm ngặt. Đó là lí do tại sao ngành này có nhiều thay đổi và tốc độ tăng trưởng chậm lại".

Tuy nhiên, tại phần còn lại của khu vực, Buy now. pay later nóng lên mỗi ngày. Một số người chơi BNPL nổi bật gồm có Maiya và Happay của LexinFintech đang cung cấp các khoản vay không lãi suất. Singapore và Hồng Kông hiện là điểm đến hấp dẫn nhất tại châu Á. Theo Han: "Xu hướng cho vay vi mô trực tuyến đang chậm lại ở Trung Quốc nhưng đối với một số thị trường Đông Nam Á vẫn có cơ hội tăng trưởng tốt, đặc biệt là đối với Thái Lan và Ấn Độ là những nơi đang thiếu thẻ tín dụng". Ông nhấn mạnh thêm rằng tình hình của các quốc gia trên giống như giai đoạn đầu của Trung Quốc. Các công ty fintech tại nước này đang đổ dồn dòng tiền vào Đông Nam Á. Ant Group sở hữu 6,3% Paytm của Ấn Độ và 39% Kakao Pay của Hàn Quốc, cả hai đều có dịch vụ BNPL. "Gã khổng lồ" thương mại điện tử của khu vực là Sea cũng mạo hiểm tham gia vào ngành tại Philippines, Thái Lan và Indonesia. 

Nhiều cửa hàng treo biển dịch vụ mua ngay trả sau
Nhiều cửa hàng treo biển dịch vụ mua ngay trả sau.

Sở dĩ các khoản cho vay BNPL trở nên phổ biến ở châu Á vì chúng lấp đầy nhu cầu của cả người bán và mua. Người tiêu dùng bị thu hút bởi phân khúc thanh toán nhỏ, linh hoạt giúp quản lí dòng chi tiêu. Trong khi đó, các thương gia mong muốn bán được lượng hàng cao hơn. Warren Hayashi, chủ tịch khu vực châu Á Thái Bình Dương của công ty Adyen chuyên xử lý các khoản thanh toán trực tuyến và tại cửa hàng thông qua một nền tảng duy nhất dành cho người bán, chỉ ra: "Mặc dù thanh toán kỹ thuật số được áp dụng rộng rãi trên toàn cầu nhưng các khoản trả góp hàng tháng cộng lại sẽ cao hơn so với tổng tiền ban đầu. Đây là những giải pháp thừa kế từ phía ngân hàng, người tiêu dùng có ít sự lựa chọn về cách thanh toán. Các dịch vụ BNPL thúc đẩy nhu cầu trong ngắn hạn". 

Arvin Singh, đồng sáng lập của dịch vụ BNPL, Hoolah nhận xét những người sinh cuối những năm 90 - đầu năm 2010 là nhóm dễ dàng chấp nhận dịch vụ BNPL nhất. Hiện Hoolah hoạt động tại Hồng Kông, Malaysia và Singapore thông qua các cửa hàng như Zalora, Klipsch và GNC. Singh cho biết: "Những người mua sắm này từ 25 đến 35 tuổi rất hiểu biết và đánh giá linh hoạt thanh toán, dòng tiền. BNPL phục vụ những người khó tiếp cận dịch vụ ngân hàng. Chúng tôi cũng nhận thấy người tiêu dùng trẻ thích thẻ ghi nợ hơn tín dụng". Không giống như các sản phẩm cho vay truyền thống, BNPL là sản phẩm của Internet di động, cung cấp các khoản vay không lãi suất đối với các khoản tiền nhỏ, thường từ mức trung bình tối thiểu khoảng 100 đô la Hồng Kông. 

Thông thường, nhà cung cấp BNPL sẽ chịu rủi ro tín dụng, trả trước đầy đủ cho người bán đồng thời xử lý quy trình trả nợ của người tiêu dùng. Tổng giám đốc của Atome Hong Kong, Eric Yu, cho hay: "Chúng tôi phải chịu rủi ro khi khách hàng không thanh toán. Có rất nhiều chi phí phát sinh như tiếp thị, chứng từ,...". Được thành lập vào năm 2019, Atome có 20 triệu người dùng ở Trung Quốc đại lục và Hồng Kông. Tuy nhiên, Yu cũng chỉ ra người bán hưởng doanh số bán hàng cao hơn và quy mô giao dịch lên đến 30% khi sử dụng BNPL. Theo dự báo của FIS-Worldpay, cơn sốt BNPL cũng đã thu hút các ngân hàng truyền thống vào cuộc cạnh tranh, vì họ nhắm tới mục tiêu kiếm tiền trong một thị trường có thể tăng trưởng 43% hàng năm trong ba năm tới.  Ngân hàng United Overseas Bank, một trong ba ngân hàng lớn nhất của Singapore đã công bố kế hoạch giới thiệu dịch vụ BNPL tại Indonesia thông qua ứng dụng số. 

Thế nhưng khi lĩnh vực này trưởng thành cũng là lúc lọt vào tầm ngắm của các nhà quản lý vì điểm kiểm tra tín dụng kém và khuyến khích bội chi. Cơ quan tiền tệ Hồng Kông (HKMA) cho biết khách hàng nên lưu ý rằng không phải nhà cung cấp dịch vụ mua ngay, trả sau nào cũng được quản lý và kiểm soát rõ ràng, chẳng hạn như các tổ chức phi ngân hàng. Bất chấp lời cảnh báo, những ứng dụng nêu trên vẫn phát triển mạnh mẽ và ngày càng được ưa chuộng do không yêu cầu chứng minh thu nhập người dùng. Atome đánh giá người mua bằng công nghệ hồ sơ tín dụng trong vỏn vẹn hai phút, thu thập thông tin cá nhân, giấy tờ tùy thân của người dùng và thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng đang hoạt động được liên kết với tài khoản của họ. Nhiều nhà đầu tư đánh giá BNPL là một cách làm khác của hoạt động tài chính truyền thống nhưng tạo ra giá trị gia tăng và dòng tiền hấp dẫn.

TL