Cơ hội và thách thức cho hệ sinh thái khởi nghiệp Ấn Độ

DNHN - Thời điểm này năm ngoái, giới doanh nhân Ấn Độ rơi vào trạng thái hỗn loạn do ảnh hưởng từ những biện pháp đối phó đại dịch của chính phủ. Những nhà sáng lập cùng các giám đốc tại nhiều doanh nghiệp lo ngại những hạn chế đi lại sẽ khiến công ty rơi vào khủng hoảng chi phí nghiêm trọng. Tuy nhiên, chỉ một năm sau đó, bất chấp sự gia tăng lây nhiễm Covid-19 đe họa khả năng phụ hồi kinh tế, cộng đồng khởi nghiệp nước này đã tìm thấy đầu ra cho một tương lai xán lạn.

Theo nền tảng dữ liệu Tracxn, chỉ trong bốn tháng đầu năm 2021, 11 công ty đã đạt được trạng thái kỳ lân có nghĩa là họ đã đạt mức định giá ít nhất 1 tỷ USD, cụ thể 5 công ty khởi nghiệp trong số này đã đạt được cột mốc trong tháng Tư. Nhờ đó, xếp hạng các nhà lãnh đạo công nghệ siêu giàu có của Ấn Độ đang tăng lên nhanh chóng.

Sự bùng nổ này một phần lớn nhờ vào công cuộc đầu tư mạnh mẽ của các công ty như Tiger Global và SoftBank (SFTBF) đang “bơm tiền” vào các doanh nghiệp internet phát triển nhanh chóng của Ấn Độ. Ngoài ra, một số công ty khởi nghiệp thành công nhất trong nước là Flipkart và Zomato cũng được các nhà đầu tư đưa vào danh sách tiềm năng trong năm nay.

Tuy nhiên, xu hướng đầu tư nguồn tiền lớn cho startup cũng khiến nhiều chuyên gia trong ngành lo ngại hệ sinh thái khởi nghiệp của Ấn Độ cần sớm có sự nhất quán trong lợi nhuận và lối thoát lành mạnh cho các nhà đầu tư. Mặt khác, một số nhà quan sát cho rằng khoản kinh phí khổng lồ giúp các công ty đến gần hơn với cột mốc “kỳ lân”. Radhika Gupta, Giám đốc điều hành của Edelweiss Asset Management Limited cho biết: “Thật tuyệt khi các công ty khởi nghiệp Ấn Độ đang trải qua giai đoạn bùng nổ tài trợ. Trên hết, họ sẽ cần phải tìm ra những mô hình kinh doanh bền vững, kiếm được nhiều tiền để tồn tại. Ngay cả Google hay Amazon cũng không thể tồn tại chỉ dựa vào số lượng khách hàng”.

Cơ hội

Cơn sốt đầu tư bắt nguồn từ sự trỗi dậy của nền kinh tế kỹ thuật số của Ấn Độ. Có hơn 700 triệu người dùng Internet trong cả nước tạo ra tiềm năng to lớn trên thị trường. Trong khi đó, đại dịch đã khuyến khích người dân bên ngoài các thành phố lớn chi tiền cho các hoạt động trực tuyến, tăng tốc độ số hóa doanh nghiệp và mở ra nhiều cơ hội hơn cho các doanh nhân công nghệ.

Các công ty công nghệ tài chính là những người chiến thắng lớn nhất. Theo báo cáo của Orios Venture Partners, đến cuối năm 2020, Ấn Độ có 44 kỳ lân và hầu hết đều hoạt động trong lĩnh vực fintech, kế đó là những doanh nghiệp bán lẻ và phần mềm. Bên cạnh đó, nghiên cứu cho thấy thời gian để một công ty khởi nghiệp công nghệ đạt mức định giá 1 tỷ USD đã giảm đáng kể từ gần 15 năm vào năm 2005 xuống còn 2,4 năm vào năm 2016 và 2017.

Chỉ trong năm nay, nhà phát triển ứng dụng Mohalla Tech, công ty khởi nghiệp đầu tư Groww và nền tảng nhắn tin Gupshup đều đã trở thành kỳ lân, phần lớn nhờ vào các khoản đầu tư khổng lồ từ Tiger Global. Công ty đầu tư có trụ sở tại New York cũng đã đặt cược lớn vào Flipkart - gã khổng lồ thương mại điện tử được Walmart (WMT) mua lại vào năm 2018 có triển vọng lạc quan hơn các công ty khác trong nước. 

Nguy cơ

Tuy nhiên, một số chuyên gia đã bắt đầu đặt câu hỏi về việc các công ty đầu tư lớn đang đổ bao nhiêu tiền vào lĩnh vực này. Amit Ranjan, đồng sáng lập dịch vụ chia sẻ SlideShare, cho hay: “Họ đã đầu tư quá mức với con số gấp rưỡi hoặc gấp 2 lần số tiền cần thiết... Tôi cho rằng không có lời biện minh nào cho điều này ngoại trừ việc ngăn cản sự cạnh tranh”. Ngược lại, Rehan Yar Khan, đối tác quản lý của Orios Venture Partners, không coi dòng tiền là "nỗi lo lớn" bởi rốt cuộc, các công ty vẫn cần một lượng vốn lớn để nắm bắt được tiềm năng của thị trường rộng lớn của Ấn Độ. Ông lấy PharmEasy, một công ty dược trực tuyến làm ví dụ: “Các hiệu thuốc điện tử mới chỉ bao phủ 3% thị trường Ấn Độ... Vì vậy, các công ty cần nhiều tiền hơn để phát triển”.

Thế nhưng cũng có những vấn đề đau đầu khác cần xem xét như điều gì sẽ xảy ra nếu một kỳ lân được tài trợ quá mức và thất bại trước khi có kế hoạch rút lui? Flipkart là kỳ lân công nghệ Ấn Độ duy nhất được mua lại với mức định giá hơn 1 tỷ USD. (Công ty thương mại điện tử Shopclues được định giá 1 tỷ USD vào năm 2016 và đã được mua lại ba năm sau đó bởi một công ty có trụ sở tại Singapore. Nhưng sau đó, giá trị của Shopclues đã giảm xuống còn từ 50 triệu đến 80 triệu USD.)

Karthik Reddy, đồng sáng lập công ty đầu tư mạo hiểm Blume Ventures cho biết: “Bằng cách thổi phồng định giá trên thị trường tư nhân dẫn đến trì hoãn khả năng tham gia thị trường đại chúng của các công ty. Ông tin rằng, các startup Ấn Độ phải suy nghĩ về việc phát hành cổ phiếu cho IPO sớm hơn để xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp bền vững”. Ông cho biết thêm: "Ấn Độ không có những công ty mua lại lớn vì vậy doanh nghiệp không thể đợi Walmart đến và mua lại như trường hợp của Flikart”.

Giới công nghệ Ấn Độ hiện nay tràn ngập những viễn cảnh lạc quan rằng năm 2021 sẽ ghi dấu ấn không chỉ bởi sự bùng nổ tài trợ mà còn mang lại sự thay đổi văn hóa trong ngành.

TL