Thứ sáu 09/05/2025 16:37
Hotline: 024.355.63.010
Tài chính

Cho vay tín chấp, ngân hàng bế tắc đòi nợ

21/11/2023 17:36
Hàng ngàn khoản nợ xấu vay tín chấp đang nằm kho tại các ngân hàng TM, công ty tài chính từ khi hoạt động của các công ty mua bán nợ bị đóng băng, truy quét. Có ý kiến cho rằng, nên xem xét mở lại ngành nghề kinh doanh đòi nợ một cách có điều kiện.
Ảnh minh họa
Nợ xấu tăng đang là bài toán đau đầu với các nhà băng. Ảnh: Đ.T.

Bế tắc nợ không tài sản đảm bảo

Từ đầu năm đến nay, VietinBank nhiều lần rao bán hàng trăm khoản nợ vay tiêu dùng không có tài sản thế chấp, song không có người mua. Nhiều ngân hàng TMCP khác cũng cho biết, họ đang bế tắc trong việc bán nợ không có tài sản đảm bảo.

Đại diện Ngân hàng BIDV cho hay, nợ xấu cho vay tiêu dùng không tài sản đảm bảo tại ngân hàng này chưa đến 1% tổng dư nợ vay tiêu dùng, nhưng số lượng khoản vay lên đến hàng ngàn, nên công tác thu hồi gặp nhiều khó khăn do mất nhiều nhân lực để thực hiện việc này.

“Thực tế, việc bán danh mục các khoản nợ này không thực hiện được do thị trường không có bên mua, do đặc điểm quy mô khoản vay nhỏ và không có tài sản đảm bảo. Bên cạnh đó, các tổ chức tín dụng không thuê được các dịch vụ thu hồi nợ, do doanh nghiệp không được kinh doanh các dịch vụ trong lĩnh vực thu hồi nợ”, đại diện BIDV cho hay.

Những năm trước, các ngân hàng, công ty tài chính thường bán theo lô các khoản nợ xấu cho vay tiêu dùng cho các công ty thu hồi nợ, các công ty tư vấn luật. Tuy nhiên, thời gian qua, không ít công ty này đòi nợ theo hình thức cực đoan, khủng bố, bị công an xử lý. Đến nay, các công ty mua thu hồi nợ gần như đã bị đóng băng hoạt động.

Ông Bùi Đức Tài, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) đề nghị, các ngân hàng phải nghiêm cấm hành vi ký kết các hợp đồng biến tướng với các doanh nghiệp khác để giải ngân cho vay, mua bán nợ, đòi nợ thuê.

Tuy vậy, việc các ngân hàng đứng ra thu hồi từng món nợ nhỏ không hề dễ dàng. Kinh nghiệm nhiều quốc gia cho thấy, việc thu hồi nợ hiệu quả với các món nợ nhỏ thường phải thông qua bên thứ ba.

Ông Kian Foh Then, Tổng giám đốc điều hành Collectius (Asia) - fintech hàng đầu Đông Nam Á về dịch vụ quản lý nợ khuyến nghị, Việt Nam nên bỏ ngành nghề “đòi nợ” khỏi danh mục ngành nghề cấm kinh doanh.

Ông Kian Foh Then lấy ví dụ, các nước trong khu vực đều cho phép đòi nợ qua trung gian thứ ba, tất nhiên đi cùng là các quy định khắt khe. Chẳng hạn, tại Indonesia, tất cả công ty fintech đều phải có giấy phép của Hiệp hội Fintech Indonesia (AFPI) đối với các dịch vụ đòi nợ. Malaysia, Singapore, Philipines và Thái Lan đều có hiệp hội thu hồi nợ. Các nước này cho phép các định chế tài chính được thuê dịch vụ ngoài ngân hàng để đòi nợ. Tất nhiên, các tổ chức đòi nợ này phải có chứng nhận về việc thành viên hiệp hội thu hồi nợ và hòa giải viên phải trải qua đào tạo, phải tuân theo Bộ quy tắc ứng xử.

Về vấn đề này, luật sư Trương Thanh Đức chia sẻ: “Rất tiếc là chúng ta đã cấm dịch vụ đòi nợ thuê, trong khi đây là nhu cầu tất yếu của thị trường. Đúng ra, tòa án, các cơ quan thực thi pháp luật phải bảo vệ quyền chủ nợ. Song trong khi tòa án chưa làm được, chúng ta phải mở cửa cho các đơn vị đòi nợ, cùng với việc nâng cao vai trò của cơ quan tố tụng”.

Các ngân hàng, công ty tài chính cho biết, nhiều khoản vay từ lúc khởi kiện đến khi thi hành án, phát mại tài sản mất 2-3 năm. Với nhiều khoản nợ có giá trị nhỏ, việc đòi nợ qua tòa án là không khả thi do quá mất thời gian và tốn kém, thậm chí chi phí bỏ ra còn lớn hơn khoản nợ xấu thu về.

Theo các ngân hàng, công ty tài chính, việc thu hồi nợ xấu không có tài sản đảm bảo đang gặp khó vì hai lý do.

Một là, hiện tượng bùng nợ tập thể lan rộng.

Hai là, Nghị quyết 32/2017/QH14 thí điểm về nợ xấu sẽ chấm dứt hiệu lực cuối năm nay, trong khi Dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi chưa kịp thông qua tại kỳ họp này, đồng nghĩa sẽ có một khoảng trống pháp lý với hoạt động thu hồi nợ.

Bảo vệ quyền chủ nợ, hút doanh nghiệp phi ngân hàng mua bán nợ xấu

Ông Kian Foh Then cho rằng, việc cho bên thứ ba tham gia thị trường nợ xấu, tức phát triển thị trường nợ thứ cấp, mang lại nhiều lợi ích cho thị trường. Theo đó, bên mua nợ xấu sẽ hỗ trợ cả bên vay và bên cho vay. Các tổ chức tín dụng bán nợ xấu, nhưng vẫn giữ mối quan hệ với khách hàng.

Tất nhiên, để làm được điều này, thị trường cần các bên mua có năng lực chuyên môn trong xử lý danh mục nợ xấu phức tạp, cần phải xây dựng thị trường chứng khoán hóa nợ xấu.

Về mặt pháp lý, cần có cơ chế bảo vệ cả bên bán lẫn bên mua; có cơ chế khuyến khích ngân hàng và công ty tài chính bán bớt nợ xấu; có chính sách thu hút nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào nợ xấu; cho phép nhà đầu tư tiếp cận nguồn dữ liệu tin cậy về nợ xấu…

Theo khuyến nghị của Collectius, để xây dựng thị trường nợ thứ cấp, đầu tiên, phải phát triển hệ sinh thái bao gồm các công ty mua bán nợ chuyên biệt và các nền tảng hỗ trợ giao dịch nợ xấu. Tiếp đó, cấp phép cho các công ty cung cấp dịch vụ thu hồi nợ có uy tín. Hạ tầng pháp lý này sẽ giúp đơn giản hóa quy trình cho cả bên mua và bên bán. Cuối cùng là các chính sách ưu đãi, giảm thuế với hoạt động mua bán nợ…

Theo các chuyên gia, để bảo vệ thị trường tài chính tiêu dùng, trước tiên, cần bảo vệ quyền chủ nợ. “Bảo vệ quyền thu hồi nợ của chủ nợ là bảo vệ sống còn bên cho vay, cũng chính là bảo vệ thị trường. Nếu tình trạng bùng nợ tăng mạnh, lãi suất vì vậy cũng sẽ vọt tăng, ảnh hưởng đến mục tiêu tài chính toàn diện. Các ngân hàng sở hữu hành lang pháp lý vững chắc, có đội ngũ đòi nợ hùng hậu hàng trăm người mà vẫn còn nợ xấu cao. Các công ty tài chính, fintech, chuỗi cầm đồ…, với hành lang pháp lý lỏng lẻo, làm sao có thể đòi nợ nếu không dựa vào lực lượng đòi nợ chuyên nghiệp?”, ông Trương Thanh Đức đặt câu hỏi.

"Cần có các biện pháp cụ thể nhằm kêu gọi, nâng cao ý thức, thái độ của những người vay, đồng thời có chế tài răn đe, xử lý nghiêm các đối tượng tham gia các hội nhóm bùng nợ. Nếu không có hành động cụ thể, việc bùng nợ có thể tiếp tục xảy ra và có thể tác động đến nợ xấu không những cuối năm 2023, mà còn nhiều năm sau nữa".

Ông Nguyễn Đình Đức, Phó Tổng Giám đốc HD Saison

Hà Tâm

Tin bài khác
Lãi suất ngân hàng 9/5/2025: Bac A Bank tăng mạnh lãi suất huy động

Lãi suất ngân hàng 9/5/2025: Bac A Bank tăng mạnh lãi suất huy động

Lãi suất ngân hàng ngày 9/5/2025, Bac A Bank gây chú ý khi tăng mạnh lãi suất huy động, đặc biệt ở kỳ hạn dài. Các ngân hàng như ABBank, PVcomBank, HDBank cũng áp dụng lãi suất đặc biệt cao.
Eximbank bổ nhiệm thêm 2 Phó Tổng giám đốc, một người từng là CEO chứng khoán Nhất Việt

Eximbank bổ nhiệm thêm 2 Phó Tổng giám đốc, một người từng là CEO chứng khoán Nhất Việt

Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank, mã CK: EIB) vừa công bố quyết định bổ nhiệm ông Phạm Quang Dũng và ông Trần Anh Thắng giữ chức vụ Phó tổng giám đốc, có hiệu lực từ ngày 8/5/2025.
Lãi suất chỉ từ 3%/năm, HDBank kích hoạt 2 gói vay quy mô 35.000 tỷ đồng hỗ trợ doanh nghiệp tăng tốc và chuyển đổi số

Lãi suất chỉ từ 3%/năm, HDBank kích hoạt 2 gói vay quy mô 35.000 tỷ đồng hỗ trợ doanh nghiệp tăng tốc và chuyển đổi số

Nắm bắt thời điểm vàng trong mùa cao điểm sản xuất kinh doanh giữa năm, đồng thời thực hiện định hướng của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước trong chương trình tín dụng trọng điểm 500.000 tỷ đồng thúc đẩy đầu tư hạ tầng và công nghệ số – hai động lực tăng trưởng chiến lược giai đoạn 2025–2030, HDBank tiên phong triển khai hai gói tín dụng quy mô lên đến 35.000 tỷ đồng.
Ngân hàng Việt phân hóa mạnh: Ai tăng tốc, ai hụt hơi quý I/2025?

Ngân hàng Việt phân hóa mạnh: Ai tăng tốc, ai hụt hơi quý I/2025?

Quý I/2025 chứng kiến sự phân hóa rõ rệt trong tăng trưởng tài sản và tiền gửi giữa các ngân hàng, phản ánh chiến lược kinh doanh và khả năng hút vốn khác nhau.
Lãi suất ngân hàng ngày 8/5/2025: Điều chỉnh giảm các kỳ ngắn hạn

Lãi suất ngân hàng ngày 8/5/2025: Điều chỉnh giảm các kỳ ngắn hạn

Lãi suất ngân hàng ngày 8/5/2025 tiếp tục biến động trái chiều giữa các ngân hàng. Trong khi MB và Eximbank giảm kỳ hạn ngắn, nhiều ngân hàng khác vẫn duy trì mức lãi suất cao kỳ hạn dài.
Trái phiếu Chính phủ tháng 4/2025: Huy động thành công 42.427 tỷ đồng trên thị trường sơ cấp

Trái phiếu Chính phủ tháng 4/2025: Huy động thành công 42.427 tỷ đồng trên thị trường sơ cấp

Để đáp ứng nhu cầu vốn của ngân sách trung ương trong năm 2025, Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã chủ động triển khai kế hoạch phát hành trái phiếu Chính phủ (TPCP) ngay từ đầu năm, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa chính sách tài khóa, tiền tệ và các chính sách vĩ mô.
Lãi suất ngân hàng ngày 7/5/2025: Nhiều biến động trái chiều

Lãi suất ngân hàng ngày 7/5/2025: Nhiều biến động trái chiều

Lãi suất ngân hàng ngày 7/5/2025, nhiều ngân hàng tiếp tục điều chỉnh theo hướng trái chiều. Eximbank giảm lãi ở kỳ hạn ngắn, nhưng tăng ở kỳ hạn dài.
BIDV triển khai định danh điện tử dành cho khách hàng tổ chức

BIDV triển khai định danh điện tử dành cho khách hàng tổ chức

Ngày 5/5/2025, BIDV chính thức ra mắt hệ thống định danh điện tử (eKYC) dành cho khách hàng tổ chức. Với giải pháp này, khách hàng tổ chức có thể thực hiện toàn bộ quy trình mở tài khoản và đăng ký dịch vụ ngân hàng điện tử của BIDV bằng phương thức trực tuyến.
Gia đình nữ đại gia âm thầm gom cổ phiếu ngân hàng ACB là ai?

Gia đình nữ đại gia âm thầm gom cổ phiếu ngân hàng ACB là ai?

Gia đình bà Ngô Thu Thúy bất ngờ nâng sở hữu tại ngân hàng ACB, giữa lúc thị trường tài chính biến động, làm dấy lên nghi vấn: Đơn thuần đầu tư tài sản hay bước đi chiến lược đầy toan tính?
Lãi suất ngân hàng ngày 6/5/2025: Techcombank điều chỉnh tăng lãi suất

Lãi suất ngân hàng ngày 6/5/2025: Techcombank điều chỉnh tăng lãi suất

Lãi suất ngân hàng ngày 6/5/2025, ghi nhận Techcombank tăng lãi suất huy động tại tất cả các kỳ hạn, đánh dấu sự điều chỉnh sau khi giảm lãi suất vào cuối tháng 4.
Nhiều ngân hàng sẽ bị thu hẹp biên lãi ròng vì thương chiến

Nhiều ngân hàng sẽ bị thu hẹp biên lãi ròng vì thương chiến

Các ngân hàng Việt đang chuẩn bị cho một năm 2025 đầy thách thức, với những bất ổn gia tăng từ yếu tố bên ngoài (rủi ro gián đoạn thương mại) và áp lực nội tại từ việc biên lãi ròng (NIM) bị thu hẹp.
Trao đổi mô hình thành công phát triển thương hiệu tài chính-ngân hàng

Trao đổi mô hình thành công phát triển thương hiệu tài chính-ngân hàng

Diễn đàn “Đưa thương hiệu Việt Nam ra thế giới và gợi ý với hệ thống ngân hàng” diễn ra sáng ngày 5/5 là dịp để cùng trao đổi, học hỏi những mô hình thành công trong việc xây dựng và phát triển thương hiệu ngành tài chính-ngân hàng.
Lãi suất ngân hàng ngày 5/5/2025: Agribank vượt trội, ABBank lập kỷ lục

Lãi suất ngân hàng ngày 5/5/2025: Agribank vượt trội, ABBank lập kỷ lục

Lãi suất tiết kiệm tiếp tục biến động mạnh, với Agribank dẫn đầu nhóm Big4 ở nhiều kỳ hạn, trong khi ABBank gây chú ý với mức lãi suất đặc biệt lên tới 9,65%/năm cho khoản tiền gửi lớn.
Làm ngay điều này nếu không muốn bị dừng giao dịch thẻ ATM từ 1/7/2025

Làm ngay điều này nếu không muốn bị dừng giao dịch thẻ ATM từ 1/7/2025

Từ tháng ngày 01/7/2025, một loạt ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV và Agribank sẽ chính thức dừng giao dịch thẻ ATM chỉ có dải từ.
Nhiều động lực tích cực thúc đẩy lợi nhuận ngành ngân hàng 2025 ?

Nhiều động lực tích cực thúc đẩy lợi nhuận ngành ngân hàng 2025 ?

Biến động tỷ giá, áp lực từ chi phí tài chính toàn cầu, và căng thẳng thương mại quốc tế khiến môi trường kinh doanh trở nên bất định. Tuy vậy, mục tiêu lợi nhuận ngành ngân hàng vẫn cao, cho thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng và niềm tin vào năng lực nội tại cùng chiến lược thích ứng linh hoạt.