Các thỏa thuận thương mại tạo ra động lực cho cải cách thể chế

Điều chỉnh các văn bản pháp luật

Khoảng 17 hiệp định thương mại tự do, hầu hết đã được ký kết và một số ít đang đàm phán, đã mang lại cho Việt Nam những cơ hội to lớn. Các thỏa thuận này không chỉ tập trung vào việc mở cửa thị trường cho thương mại hàng hóa mà còn vào cải cách thể chế và phát triển kinh doanh, vốn là chìa khóa để Việt Nam hội nhập kinh tế và sử dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do.

Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm Thương mại Quốc tế và WTO của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho biết, cần cải cách thể chế đối với các yêu cầu nội tại của nền kinh tế và các cam kết mà Việt Nam đã thực hiện theo các Hiệp định thương mại tự do. Việc Việt Nam hội nhập kinh tế và tham gia các hiệp định thương mại tự do khác nhau sẽ giúp môi trường kinh doanh theo các tiêu chuẩn quốc tế trở nên minh bạch và ổn định hơn. Bà Trang nói, để tận dụng các cơ hội do các Hiệp định thương mại tự do mang lại, các thể chế kinh tế phải điều chỉnh theo hướng phù hợp.

Ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch Thường trực, Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) cho rằng, nếu chất lượng thể chế thấp, Việt Nam sẽ chỉ là điểm đến của gia công, lắp ráp, chủ yếu phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu và hội nhập giữa dòng. một phần của chuỗi giá trị. Ông Nam nói, cải cách thể chế mạnh mẽ hơn có thể giúp nâng cao năng lực cạnh tranh nhưng phải được thực hiện một cách triệt để và đồng bộ.

Đầu tư nước ngoài giảm

Chính phủ, các bộ, ban, ngành đã triển khai các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho thương mại, giúp doanh nghiệp tận dụng hiệu quả các thương vụ, nhất là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Thương mại tự do Việt Nam - EU. Hiệp định (EVFTA).

Bà Nguyễn Thị Thu Trang cho biết, đến năm 2020, dòng vốn đầu tư nước ngoài dịch chuyển ra khỏi một số khu vực trên thế giới và Việt Nam nổi bật trên radar nhờ các Hiệp định thương mại tự do mà nước này là thành viên. Mặc dù đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam đầu năm 2021 giảm, đầu tư từ các thị trường các nước ký kết CPTPP và EVFTA vẫn tăng. Các doanh nghiệp phải đối mặt với những khó khăn chưa từng có và nhiều đơn hàng đã được chuyển sang các nước khác trong quý 3 năm 2021. Tuy nhiên, Việt Nam hy vọng rằng những ưu đãi về thuế quan do các thỏa thuận thương mại đưa ra, môi trường kinh doanh được cải thiện và nền kinh tế dần mở cửa sẽ thu hút các nhà đầu tư và đặt hàng, bà Trang nói.

Theo Vụ Chính sách Thương mại Đa biên thuộc Bộ Công Thương, các văn bản pháp lý để thực hiện các cam kết trong các Hiệp định thương mại tự do bao gồm 18 văn bản quy phạm pháp luật cấp chính phủ và cấp bộ đối với CPTPP, 12 văn bản đối với EVFTA và 8 văn bản đối với Anh-Việt. Ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại Đa biên, cho rằng, việc ban hành văn bản nhanh chóng là nhờ nỗ lực và quyết tâm của Chính phủ trong việc tạo khuôn khổ pháp lý cho việc thực hiện các thỏa thuận thương mại.

Ông Khánh cho biết, hầu hết các nội dung, quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật đều được cập nhật, điều chỉnh, đồng thời cho biết, các bộ, ngành đang khẩn trương sửa đổi, bổ sung một số điều trong các luật phù hợp với cam kết.

Trước những diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, các chuyên gia đang kêu gọi chính phủ và các nhà làm luật ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, sửa đổi, bổ sung các điều trong luật hiện hành nhằm tháo gỡ khó khăn cho thương mại và sản xuất.

Mai Anh