Các đối thủ tại Trung Quốc của Didi dốc hết tốc lực để giành lại thị phần

Didi vốn là phương tiện cứu cánh cho Cindy Zhu - kỹ sư phần mềm 29 tuổi của Tencent Holdings ở Thâm Quyến đã dựa vào ứng dụng chia sẻ xe lớn nhất Trung Quốc để đi làm hàng ngày. Nhưng hai tuần trước, cô ấy đã bắt đầu thử bốn ứng dụng khác sau khi các đồng nghiệp nói với cô ấy rằng giá của chúng rẻ hơn của Didi.

Và quả nhiên là đúng như vậy, Zhu thường được giảm giá 50% cho các chuyến xe đặt hàng qua AutoNavi do Alibaba hậu thuẫn, còn được gọi là Gaode. Với tư cách là người dùng mới, cô cũng nhận được các phiếu thưởng hào phóng từ các ứng dụng khác, bao gồm Caocao Mobility, chi nhánh gọi xe của nhà sản xuất ô tô Zhejiang Geely Holding và Ruqi Chuxing, một liên doanh giữa Tencent và Tập đoàn GAC thuộc sở hữu nhà nước.

"Giờ đây, tôi không còn sử dụng Didi thường xuyên nữa. Tôi sử dụng bất cứ ứng dụng nào có mức phí rẻ nhất. Các dịch vụ của họ không quá khác biệt".

Didi do SoftBank hậu thuẫn đã giành được sự thống trị tuyệt đối trong thị trường gọi xe của Trung Quốc sau khi lật đổ hầu hết các công ty trong nước cách đây nhiều năm, điển hình phải kể đến một cuộc chiến giá khốc liệt và mua lại hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc của Uber vào năm 2016. Theo bản cáo bạch của công ty, Didi có 377 triệu người dùng hoạt động hàng năm và 13 triệu tài xế đang hoạt động ở Trung Quốc.

Nhưng giờ đây, các đối thủ đang dần nhìn thấy cơ hội hiếm có để lay chuyển vị thế của Didi trên thị trường sau khi cơ quan quản lý không gian mạng của Trung Quốc chặn công ty không cho người dùng đăng ký và tuyển dụng tài xế mới, đồng thời xóa ứng dụng Didi cùng với 25 ứng dụng liên kết với Didi khỏi các cửa hàng ứng dụng dành cho thiết bị di động Cơ quan này cho biết Didi có trụ sở tại Bắc Kinh đã thu thập sai và xử lý sai dữ liệu cá nhân từ khách hàng của mình trong khi bảy cơ quan quản lý quốc gia cùng mở một cuộc điều tra về công ty.

Cuộc tấn công pháp lý xảy ra ngay sau khi Didi chào bán công khai lần đầu, huy động được 4,4 tỷ USD trên Sàn giao dịch chứng khoán New York, nhưng ngay sau đó đã phá vỡ giá trị vốn có, với giá cổ phiếu giảm gần một nửa kể từ khi niêm yết đầu tháng Bảy.

Đó cũng là một đòn giáng mạnh vào tinh thần của Didi, tạo sân chơi cho các đối thủ nhỏ hơn có cơ hội trở lại cuộc đua giành thị phần. 

Le Tu, giám đốc điều hành của Sino Auto Insights có trụ sở tại Bắc Kinh cho biết: “Các ứng dụng khác muốn tăng thị phần của họ và điều đó dễ dàng hơn khi Didi đang yếu kém đi và bị điều tra. Khi mọi thứ vẫn còn chưa chắc chắn, họ có thể thuyết phục các tài xế và khách hàng chuyển sang sử dụng dịch vụ của họ."

Chỉ vài ngày sau khi ứng dụng chính của Didi bị cấm khỏi các cửa hàng, gã khổng lồ giao đồ ăn Meituan đã khởi chạy lại ứng dụng gọi xe độc ​​lập của mình. Họ khuyến khích hành khách bằng các phiếu giảm giá hấp dẫn và thu hút các tài xế mới bằng khoảng thưởng tiền mặt vào thời điểm Didi không thể mở rộng đội xe của mình. Meituan lần đầu tiên ra mắt ứng dụng vào năm 2017.

T3, một ứng dụng gọi xe hai năm tuổi được hỗ trợ bởi ba nhà sản xuất ô tô thuộc sở hữu nhà nước cũng như Alibaba, Tencent và Suning, là một đối thủ cạnh tranh khốc liệt khác. Theo một thông báo nội bộ được đăng bởi một nhân viên T3 trên Maimai, một nền tảng tương tự như LinkedIn ở Trung Quốc, công ty dường như đã đẩy nhanh kế hoạch mở rộng của mình sau khi chứng kiến thất bại của Didi.

"Trước cơ hội tăng trưởng hiếm có, chúng tôi đã quyết định điều chỉnh chiến lược của mình sau một cuộc họp quản lý khẩn cấp. Chúng tôi hiện đang lên kế hoạch thâm nhập 15 thành phố trong tháng này và đạt được lượng giao dịch hàng ngày hơn một triệu", thông báo cho báo. 

Jeffrey Towson, một giảng viên trực tuyến về lĩnh vực kỹ thuật số của Trung Quốc và là cựu giáo sư tại Đại học Bắc Kinh, cho biết: "Cả việc loại bỏ các ứng dụng của Didi và các khoản tài chính IPO cho thấy lợi nhuận hoạt động âm của công ty là những dấu hiệu đáng hoan nghênh đối với các đối thủ cạnh tranh. Tôi hy vọng Alibaba và Meituan sẽ nhân cơ hội nhảy vào chiếm lĩnh thị phần ở mảng kinh doanh béo bở này".

Cả hai công ty đều đã có mặt trong lĩnh vực này nhưng chưa có những động thái lớn. “Tôi nghĩ điều đó sẽ thay đổi ngay bây giờ,” Towson nói.

Didi đạt được sự thống trị thị trường một phần nhờ các ưu đãi người dùng, điều mà họ đã cắt giảm trong vài năm qua trong khi tăng giá. Theo Ivan Platonov, nhà phân tích công nghệ tại EqualOcean, điều này đã giải phóng phân khúc giá rẻ cho các đối thủ nhỏ hơn.

Ông nói: “Nhiều công ty mới thành lập tính phí thấp hoặc không thu phí chỉ để thu hút người lái xe đến các nền tảng,” ông nói thêm rằng việc không có các chương trình của Didi trong các cửa hàng ứng dụng và siêu ứng dụng như WeChat và Alipay sẽ cản trở việc mở rộng thêm

Trái ngược với cuộc chiến giá cả diễn ra cách đây vài năm, những người mới đến giờ đang tránh những thành trì của Didi và dồn nhiều tài nguyên hơn vào các thành phố nhỏ hơn, nơi mà sự hiện diện của Didi còn yếu. Ví dụ, giảm giá có vẻ thu hút hơn ở các địa phương nhỏ so với các thành phố lớn như Bắc Kinh và Thượng Hải.

Bên cạnh việc thu hút hành khách bằng những phần thưởng hậu hĩnh, các đối thủ của Didi cũng rất nỗ lực để chiêu dụ tài xế. Nhiều tài xế hơn có nghĩa là thời gian chờ đợi ngắn hơn, một yếu tố quan trọng để giành được khách hàng.

Các tài xế trên nền tảng của Didi từ lâu đã phàn nàn về các thỏa thuận thanh toán không rõ ràng của công ty, trong đó Didi bị cáo buộc tính phí hoa hồng quá cao khiến tài xế bị giảm phí. Didi đã trả lời các khiếu nại trong một bài đăng trên WeChat, nói rằng trung bình các tài xế của họ nhận được 79% tiền phí  được thanh toán. Tuy nhiên, trong một số trường, chiếm 2,7% số chuyến đi, hoa hồng của Didi đã vượt quá 30%, công ty cho biết.

Ngược lại, các nền tảng khác đang cung cấp dịch vụ miễn phí hoa hồng tài xế và các điều khoản linh hoạt hơn.

Một quảng cáo tuyển dụng trên tài khoản WeChat chính thức của Meituan cho thấy công ty đang tuyển dụng tài xế từ 37 thành phố. Ngoài phần thưởng tiền mặt, các tài xế mới đăng ký sẽ không bị tính phí hoa hồng trong bảy ngày đầu tiên. Các nền tảng khác đang cung cấp các ưu đãi khác nhau. Ví dụ, Gaode cho phép tài xế chỉ chọn các đơn hàng chuyến xe mà họ thích.

Wang Li, một tài xế lâu năm của Didi ở thành phố Thiên Tân, miền đông Trung Quốc, bắt đầu nhận các chuyến đi từ Meituan và Gaode vào tuần trước. Trong khi cô ấy đã đăng ký nền tảng này một thời gian trước, phần thưởng mà cả hai đang trao cho các tài xế giờ đây sinh lợi hơn nhiều. Ví dụ: Meituan cung cấp cho cô ấy tiền thưởng mỗi ngày sau khi cô ấy hoàn thành đơn hàng đầu tiên trong ngày.

"Hầu hết những người lái xe công nghệ như rôi đang chạy nhiều ứng dụng," cô nói.

Để tránh mất thêm tài xế, Didi dường như cũng đang tăng phần thưởng. "Phần thưởng từ Didi gần đây khá tốt. Tôi đã không nhận được bất kỳ ưu đãi nào từ Didi trong một thời gian khá dài", Wang nói. Didi thỉnh thoảng sẽ thưởng cho những tài xế nhận đơn đặt hàng trong giờ cao điểm và thời tiết khắc nghiệt.

"Tôi nghĩ rằng sự cạnh tranh gay gắt đã buộc Didi phải hành động", Wang nói.

Trong khi Didi bị cấm đăng kí người dùng và tuyển dụng tài xế mới, các nhà phân tích cho rằng vị thế của gã khổng lồ trong lĩnh vực dịch vụ gọi xe khó có thể lung lay.

Le của Sino Auto Insights cho biết: “Sẽ rất khó để chia cắt quá nhiều thị phần vì Didi đang ở vị trí thống trị. Tôi nghĩ rằng một số cổ phần sẽ bị mất đi nhưng nó sẽ không đáng kể lắm." Quy mô của Didi là biện pháp phòng thủ tốt nhất của họ vì nó có thể dàn trải chi phí trên một số lượng lớn hơn các giao dịch, Le nói và nhận định thêm rằng tác động sẽ phụ thuộc vào kết quả điều tra của Bắc Kinh.

Mặc dù một số hành khách có thể bị thu hút bởi các nền tảng khác bằng các phiếu giảm giá, nhưng cuối cùng, chất lượng dịch vụ mới tạo nên sự khác biệt, Le nói.

Jay Wei, một giáo viên giáo dục trực tuyến ở Bắc Kinh, vẫn thích sử dụng Didi mặc dù các nền tảng khác đã giảm giá rất nhiều. "Các phương tiện của dịch vụ cao cấp của Didi gọn gàng hơn và hệ thống định vị của nó chính xác hơn", người đàn ông 29 tuổi nói.

Ngay cả nhân viên kỹ thuật người Thâm Quyến - Zhu cũng không hoàn toàn từ bỏ Didi. Cô ấy nói rằng cô ấy sẽ vẫn gọi Didi khi cô ấy sử dụng hết các phiếu giảm giá của mình trên các nền tảng khác. "Didi luôn là người phản hồi nhanh nhất. Nhìn chung, chi phí đi lại của tôi đã trở nên thấp hơn."

Tuy nhiên, quy mô tuyệt đối của Didi sẽ không thể bảo vệ họ mãi mãi, đặc biệt là với rất nhiều bất ổn đang rình rập trên mặt trận quản lý.

Ngoài cáo buộc thu thập dữ liệu cá nhân bất hợp pháp, Didi cũng có khả năng là mục tiêu của các cơ quan quản lý vì sự thống trị của nó trong lĩnh vực xe công nghệ và sự tập trung của chính phủ vào chống độc quyền.Towson nói: "Một số tài xế phàn nàn rằng họ không thể nhận đơn đặt hàng từ các ứng dụng khác trong khi ứng dụng tài xế Didi của họ đang hoạt động, vì vậy họ phải mua nhiều điện thoại để có thể nhận được nhiều đơn hàng hơn".

"Về lâu dài, Didi sẽ phải giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc để tăng trưởng, và cố gắng xây dựng doanh nghiệp để bổ sung doanh thu ngoài dịch vụ gọi xe", Le nói.

Didi bắt đầu mở rộng hoạt động ra quốc tế vào năm 2018 và đã thâm nhập vào 14 quốc gia với hàng nghìn nhân viên ở khắp các quốc gia của châu Á, châu Phi, châu Âu và châu Mỹ Latinh. Tham vọng toàn cầu của họ là một phần quan trọng trong việc chào mời các nhà đầu tư trước khi IPO và Didi cho biết họ sẽ sử dụng 30% số tiền thu được để mở rộng ra nước ngoài.

Tuy nhiên, với sự thất bại trong nước gần đây, các nhà phân tích cho rằng Didi sẽ làm chậm lại việc mở rộng của mình.

Mặc dù cuộc đàn áp không có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của Didi ở thị trường nước ngoài trong ngắn hạn, nhưng Platonov của EqualOcean cho biết triển vọng tăng trưởng hơn nữa của công ty có thể bị ảnh hưởng bởi những tai ương này."

Ông nói: “Didi bây giờ ít có khả năng phát triển một cách liền mạch, vì các vụ mua lại ở nước ngoài khá khó quản lý trong điều kiện không mọi thứ vẫn chưa chắc chắn ở quê nhà. Khả năng tiếp cận vốn của công ty, điều quan trọng để thực hiện các giao dịch như vậy, có vẻ như bị hạn chế phần nào trong bối cảnh hiện nay."

Towson cũng tin rằng Didi sẽ thận trọng hơn trong việc mở rộng hoạt động kinh doanh trong hoàn cảnh hiện tại. "Didi đã cân nhắc khá lâu về việc mở rộng quốc tế. Tôi dự đoán rằng Didi sẽ có một bước tiến kinh doanh mới tại quốc tế trong một tương lai gần nhất", ông nói. 

Lyly (Theo Nikkei Asia)