Nghiên cứu của trang tin tài chính DealStreetAsia (DSA) cho thấy, bất chấp tình hình huy động vốn nhìn chung ảm đạm trong năm 2023, các khoản đầu tư vào công nghệ y tế tại khu vực Đông Nam Á vẫn tăng trưởng khi các startup huy động được 580 triệu USD thông qua 60 thoả thuận.
Singapore và Indonesia, những nền kinh tế lớn trong khu vực, chiếm phần lớn khoản vốn huy động. Trong khi đó, Việt Nam xếp thứ ba với 3,9% thị phần.
Các chuyên gia cho biết, lĩnh vực công nghệ y tế của Việt Nam nhận được sự quan tâm mạnh mẽ trong những năm gần đây với kỳ vọng AI có thể thúc đẩy sự phát triển của y học chính xác.
Bà Lê Hoàng Uyên Vy, đồng sáng lập và đối tác chung của quỹ đầu tư mạo hiểm đầu tư mạo hiểm Do Ventures cho biết: “Việt Nam có nhiều công ty đầy triển vọng trong lĩnh vực này, thị trường vẫn còn ở giai đoạn đầu”.
Y học chính xác, còn được gọi là y học cá nhân hóa, là một lĩnh vực phát triển nhanh chóng trong lĩnh vực y tế nhằm mục đích điều chỉnh điều trị y tế theo nhu cầu cụ thể của từng bệnh nhân. Cách tiếp cận chăm sóc sức khỏe này dựa trên tiền đề rằng mỗi bệnh nhân là duy nhất và các phương pháp điều trị nên được tùy chỉnh theo các đặc điểm cụ thể của họ, chẳng hạn như di truyền, môi trường và lối sống của họ. Y học chính xác có tiềm năng chuyển đổi y tế theo nhiều cách. Bằng cách điều chỉnh các phương pháp điều trị cho từng bệnh nhân, chúng ta có thể đảm bảo rằng các phương pháp điều trị hiệu quả hơn và ít có khả năng gây ra tác dụng phụ hơn. Ngoài ra, y học chính xác có thể giúp xác định bệnh nhân có nguy cơ phát triển một số bệnh, cho phép can thiệp và phòng ngừa sớm.
Một trong những công nghệ quan trọng làm nền tảng cho y học chính xác là bộ gen, liên quan đến việc phân tích mã di truyền của một cá nhân để xác định các biến thể có thể liên quan đến bệnh tật. Ứng dụng AI trong lĩnh vực này có thể cho phép các cá nhân có thể giải trình tự bộ gen của mình với chi phí hợp lý.
Trong số các startup về y học chính xác của Việt Nam đang thu hút được đầu tư mạo hiểm có Gene Solutions tại TP.HCM. Năm 2021, Mekong Capital đã đầu tư 15 triệu đô la vào Gene Solutions. Năm ngoái, startup đã huy động được 21 triệu đô la trong vòng gọi vốn thứ hai. Theo báo cáo của Data Vantage, với hỗ trợ của Mekong Capital, giao dịch này là thương vụ công nghệ y tế lớn thứ bảy ở Đông Nam Á vào năm 2023. Tháng 9-2023, Gene Solutions bắt đầu vòng gọi vốn thứ ba với mục tiêu huy động 50 triệu đô la.
Thành lập năm 2017, Gene Solutions chuyên phát hiện sự xuất hiện của một số loại bệnh dựa trên phân tích ADN. Startup đã giúp nhiều bậc cha mẹ phát hiện các rối loạn nhiễm sắc thể khi mang thai, ngăn ngừa các vấn đề di truyền và giúp thụ thai thông qua thụ tinh trong ống nghiệm. Gene Solutions đặt mục tiêu giá dịch vụ phải chăng, dễ tiếp cập.
Chris Freund, người sáng lập và đối tác của Mekong Capital nhận định, Gene Solutions có tốc độ phát triển cực kỳ nhanh. Đó là một trong những lợi thế cạnh tranh của startup.
“Khi Mekong Capital đầu tư lần đầu, chúng tôi chỉ có ý tưởng mở rộng ra ngoài Việt Nam. Nhưng trong hai năm qua, họ đã chuyển trụ sở chính đến Singapore, mở một phòng thí nghiệm ở đây và thiết lập thành công quan hệ đối tác với các tập đoàn bệnh viện và viện ung thư hàng đầu ở Indonesia, Thái Lan, Philippines và Malaysia. Điều này giúp phát triển xây dựng các nhóm làm việc, quan hệ đối tác và thậm chí cả mô hình kinh doanh hoàn toàn riêng biệt cho từng quốc gia”, đại diện Mekong Capital cho hay.
Trong 5 năm qua, Gene Solutions đã thực hiện hơn 350.000 xét nghiệm di truyền.
Một startup khác trong lĩnh vực này là GeneStory, được VinGroup thành lập vào năm 2022 với vốn điều lệ 102,3 tỉ đồng (4,4 triệu đô la). GeneStory đặt mục tiêu cung cấp “dịch vụ xét nghiệm di truyền nhanh chóng và toàn diện dựa trên bộ dữ liệu tiếng Việt lớn, dành riêng cho người Việt Nam”.
Ví dụ khác về startup y học chính xác của Việt Nam là Công ty Genetica, thành lập vào năm 2018 với ứng dụng AI để giải mã gen huy động được 2,5 triệu USD trong vòng cấp vốn trước Series A vào năm 2021 từ các nhà đầu tư ở Thung lũng Silicon.
Báo cáo của DealStreetAsia Data Vantage cho thấy, các khoản đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ sâu liên quan đến chăm sóc sức khỏe như gen, sinh học phân tử, AI và cảm biến sinh trắc học chiếm 46% tổng khối lượng giao dịch và 72% trong tổng số vốn cổ phần do các công ty khởi nghiệp công nghệ y tế trong khu vực huy động từ tháng 1/2020 đến tháng 9/2023.
Công nghệ y tế ở Đông Nam Á cũng nằm trong số những lĩnh vực huy động được vốn đầu tư nhiều nhất năm 2023.
Thu Phương (t/h)
