 |
| Trang phục công sở qua các thời kỳ: Từ bộ vest quyền lực đến phong cách tự do hậu đại dịch |
Richard Thompson Ford, tác giả cuốn Dress Codes: How the Laws of Fashion Made History, nhận định: "Trang phục không chỉ thể hiện tính chuyên nghiệp mà còn phản ánh sự tôn trọng đối với dịp hay nghề nghiệp, đồng thời cho thấy một trình độ tinh tế nhất định."
Ngày nay, đối với nhiều nhân viên văn phòng, việc lựa chọn màu sắc cho bộ vest không còn là ưu tiên. Theo khảo sát của YouGov, bộ đồng phục từng phổ biến tại các văn phòng nay chỉ còn 7% nhân viên Anh sử dụng.
Xu hướng thời trang công sở đã chuyển dần sang sự giản dị. Số liệu từ Brightmine cho thấy chỉ 4,3% nhà tuyển dụng vẫn duy trì quy định nghiêm ngặt về trang phục.
Điều này đặt ra câu hỏi: Khi những quy tắc cũ dần lỗi thời, liệu trang phục công sở còn giữ vai trò quan trọng?
Nguồn gốc trang phục công sở có thể truy về thế kỷ 17, dưới thời vua Charles II của Anh. Khi đó, thời trang nam giới rất cầu kỳ với trang điểm và tóc giả nhằm thể hiện địa vị xã hội. Tuy nhiên, sau khi ông trở lại ngai vàng, những giá trị khai sáng đã khiến quan niệm thay đổi. Sự giản dị trở thành xu hướng.
Năm 1666, Charles II yêu cầu cận thần bỏ thời trang Pháp lòe loẹt, thay vào đó mặc áo khoác len, quần dài và áo vest — tiền thân của bộ đồ ba mảnh ngày nay. Theo Ford, trang phục công sở từ đó trở thành biểu tượng cho phong cách lãnh đạo lý trí và thực tế.
Trước thế kỷ 19, vest chỉ dành cho giới quý tộc vì giá thành cao. Tuy nhiên, năm 1849, Brooks Brothers ra mắt bộ vest may sẵn đầu tiên, mở đường cho mọi tầng lớp tiếp cận.
Ford cho biết: "Từ CEO đến nhân viên văn phòng đều mặc vest — dù chất lượng khác nhau — tạo nên sự đồng nhất mang tính biểu tượng."
Đến những năm 1930, Marks & Spencer tung ra dòng sản phẩm dành cho nữ giới, với váy len và trang phục jersey phù hợp cả nơi làm việc lẫn khi về nhà.
Khi phụ nữ ngày càng tham gia vào lực lượng lao động, họ dần tạo dựng phong cách riêng. Tuy nhiên, vẫn có sự mô phỏng trang phục nam giới. Giáo sư Lucy Newton nhận xét: "Áo khoác thông minh trở thành lựa chọn phổ biến của nữ giới thay cho bộ vest nam."
Thời kỳ này, xu hướng "chim công" do các ngôi sao như Jimi Hendrix khởi xướng cũng giúp trang phục nam trở nên táo bạo hơn với màu sắc sặc sỡ.
Miếng đệm vai trở thành biểu tượng cho sự tự tin. Newton nói: "Phụ nữ ở vị trí cao mặc trang phục quyền lực nhằm khẳng định bản thân." Tuy nhiên, nhân viên cấp dưới vẫn chịu những giới hạn nhất định về quy tắc ăn mặc.
Trong khi đó, nam giới tiếp tục ưa chuộng vest kẻ sọc, phản ánh sự nghiêm túc và tham vọng trong ngành tài chính.
IBM gây chú ý khi nới lỏng quy định trang phục vào năm 1995. Khái niệm "Thứ Sáu giản dị" nhanh chóng lan rộng. Các công ty như General Motors và Ford áp dụng cho phép nhân viên mặc đồ thoải mái vào cuối tuần.
Xu hướng này bắt nguồn từ Hawaii với "Thứ Sáu Aloha" và được Levi Strauss & Co thúc đẩy bằng các chiến dịch quảng bá quần jeans cho văn phòng.
Những công ty công nghệ như Facebook và Google đề cao sự sáng tạo, từ chối vest cứng nhắc. Mark Zuckerberg với chiếc áo hoodie trở thành biểu tượng cho văn hóa làm việc mới.
Tuy nhiên, phụ nữ trong ngành này gặp khó khăn hơn khi phải cân bằng giữa sự thoải mái và sự chuyên nghiệp.
Phong cách casual của Thung lũng Silicon lan sang các ngành tài chính và pháp lý. Ford nhận xét: "Đến lúc, mặc vest công sở lại bị coi là lỗi thời."
Trang phục công sở trở nên đa dạng hơn khi chuyên gia bắt đầu kết hợp quần âu với giày thể thao hay áo len. Áo khoác lông cừu Patagonia được mệnh danh là "đồng phục Midtown" — một quy tắc ngầm trong môi trường chuyên nghiệp mới.
Dù vậy, phụ nữ vẫn cần giữ sự tinh tế khi lựa chọn trang phục, kết hợp blazer, quần jeans, túi xách và trang sức để cân bằng giữa nam tính và nữ tính.
Covid-19 thay đổi tất cả. Làm việc từ xa khiến trang phục trở nên ít quan trọng. Theo YouGov, một phần ba người lao động mặc đồ ngủ khi làm việc ở nhà.
Đối tác Gearalt Fahy từ Womble Bond Dickinson nhận định: "Thấy các lãnh đạo mặc áo hoodie trên Zoom khiến trang phục thường ngày trở nên dễ chấp nhận hơn."
Dù quy tắc ăn mặc đã thay đổi, trang phục vẫn mang tính biểu tượng. Ford cho rằng ngay cả áo phông xám của Zuckerberg — được thiết kế riêng và có giá từ 300-400 USD — vẫn phản ánh sự phân cấp.
"Biểu tượng vẫn tồn tại, chỉ là đã chuyển đổi," Ford kết luận.
