Thiên tai không lường trước
Năm 2021 cũng như những năm trước, mùa mưa kéo dài đã gây ra những trận sạt lở và ngập lụt nghiêm trọng dọc theo tuyến đường Quốc lộ 4D. Mưa lớn khiến cho các nhà chức năng và nhân dân không khỏi “hao tâm tổn sức”, nhưng những thiệt hại là không tránh khỏi.
Khoảng đầu tháng 10/2021, nhiều cung đường thuộc địa phận thị xã Sa Pa sạt lở nghiêm trọng, kéo theo những đợt lũ quét ảnh hưởng đến giao thông trên quốc lộ này. Những nơi ảnh hưởng trực tiếp đến giao thông đã được Sở Giao thông, vận tải – Xây dựng tỉnh Lào cai và các cơ quan chức năng có liên quan huy động sức người sức của để giải phóng mặt đường, đảm bảo lập tức thông tuyến.
Cây xăng Hải Yến số 5 thuộc Công ty TNHH thương mại Hải Yến, nằm trên Quốc lộ 4D, thuộc địa phận xã Trung Trải, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai cũng không nằm ngoài “danh sách đen”. Cụ thể, 1 phần góc sân bên trái công trình Cây xăng Hải Yến số 5, cách Quốc lộ 4D khoảng 10m, toàn bộ phần kè rọ đá của công trình này dài khoảng 15m đã sạt trượt xuống bờ suối cạnh đó.
Phần kè đã bị sạt xuống của Cây xăng Hải Yến số 5 cách Quốc lộ khoảng 10m, khu vực sạt lở rộng khoảng 20m. Rất dễ quan sát được đoạn kè này có kết cấu hoàn toàn khác với phần kè còn lại của toàn bộ công trình. Hầu hết kè bảo vệ công trình này được kết cấu bằng bê tông cốt thép khá công phu. Riêng nơi đã bị sạt lở lại có kết cấu kè rọ đá, sau mưa lớn kéo dài đã bị sạt lở xuống bờ suối bên cạnh. Phải chăng vì kết cấu không đảm bảo nên dễ sạt lở sau mùa mưa?
Câu hỏi này được đặt ra với Công ty TNHH Hải Yến. ông Đỗ Xuân Thảnh- Giám đốc Công ty cho hay: Cây xăng Hải Yến số 5 được xây trên phần địa chất khá phức tạp, trước khi xây dựng, chúng tôi đã cho khảo sát và trắc địa kỹ lưỡng. Dưới phần đất đã sạt lở kia có nhiều mạch nước ngầm nên chúng tôi buộc phải thiết kế những cống thấm tiếp nối ra phía ngoài mặt kè; đồng thời thay vì đào móng sâu và đổ bê tông cốt thép cứng khó thoát nước, chúng tôi phải thiết kế phần kè này bằng rọ đá có tiếp nối các đầu ống cống để đảm bảo các mạch nước ngầm có thể thoát ra ngoài, không ảnh hưởng tới toàn bộ công trình.
“Thiên tai ập đến bất ngờ, dù không gây hại đến con người và lòng suối, nhưng chúng tôi cũng hết sức cẩn trọng để bảo vệ an toàn cho con người và các phương tiện qua lại. Tôi đã ngay lập tức báo cáo tình trạng sạt lở này với các cơ quan quản lý trên địa bàn (phòng Kinh tế Hạ tầng thị xã Sa pa, Sở Công Thương tỉnh Lào cai). Các cơ quan trả lời rằng: Đây là phần đất thuộc quyền sở hữu của Công ty TNHH Hải Yến, vì khu vực sạt lở nằm bên cạnh đường Quốc lộ nhiều phương tiện qua lại, nên Công ty cần nhanh chóng lên phương án tự xây dựng lại, tránh để xảy ra những rủi ro không đáng có”, ông Thảnh nói tiếp.
Ông Thảnh chia sẻ thêm: “Cách đây 2 tháng, chúng tôi đã mời Công ty TNHH tư vấn XDTH Viettracom (Viettracom) đến khảo sát lại phần đất này, tính phương án tối ưu nhất để cải tạo xây dựng. Đợi sang đầu mùa khô sẽ khẩn trương cho thi công vì đây là phần tiếp giáp Quốc lộ, chúng tôi cũng cảm thấy rất e ngại. Thời gian qua, Công ty chũng tôi cũng nhận được nhiều sự quan tâm, nhắc nhở của chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng quản lý trực tiếp. Nhưng cũng đành vậy, chưa sang hẳn mùa khô, chúng tôi chưa thể xử lý triệt để được. Thực tế cho thấy, dù là thiên tai nhưng chúng tôi vẫn phải bỏ ra nhiều chi phí để khắc phục, chứ chúng tôi không muốn chính bản thân mình đã bị thệt hại lại còn bị nhắc nhở nhiều”.
Doanh nghiệp tự bỏ kinh phí khắc phục sạt lở
Trao đổi với đơn vị tư vấn thiết kế cho công trình “Cây xăng Hải Yến số 5- Sa Pa”, ông Bùi Mạnh Đức - kỹ sư thiết kế thuộc Công ty Cổ phần tư vấn thuỷ điện và công nghệ xây dựng HECC, trực tiếp phục trách công trình này nói: Khi làm tư vấn thiết kế, chúng tôi đã đo đạc khảo sát nhận thấy trên mặt bằng này chia làm 2 khu vực; khu vực đặt nhà bán hàng cây xăng và nhà mái che cột bơm địa chất tương đối ổn định; tuy nhiên phần đường dẫn từ Lào Cai đi Sa Pa, có 1 vị trí cống tròn D100 chạy ngang qua Quốc lộ 4D, chảy vào 1 phần công trình Cửa hàng xăng dầu số 5, có 1 số vị trí xuất hiện những mạch nước ngầm, buộc phải sử dụng đường thấm bằng đá hộc xếp khan kết hợp với vải địa kỹ thuật dẫn nước thoát ra ngoài kè, phía ngoài kè sử đụng kè rọ đá không sử dụng được kè bê tông. Vì nếu sử dụng kè bê tông, sẽ dẫn đến tình trạng bão hòa đất trong quá trình sử dụng. Đồng thời, cống tròn D100 có đấu nối ra tới bờ suối.
Trao đổi với đại diện Viettracom, đơn vị thiết kế mới cho công trình này, được biết: “Tuy công trình đã được thiết kế bảo vệ tránh thiệt hại bởi cống nước chạy ngang qua quốc lộ và những mạch nước ngầm. Nhưng mùa mưa năm nay khá lớn, chúng tôi đã khảo sát, trắc địa và phát hiện thêm nhiều mạch nước ngầm mới xuất hiện tại khu vực này, phần là do ống cống D100 bắc qua QL.4D có thể đã bị vỡ, nước trong cống ngấm ra ngoài gây bão hoà đất là nguyên nhân gây sạt trượt cho kè vừa rồi. Chúng tôi sẽ cho máy móc toàn bộ phần đất đã bão hoà ra, đào sâu phần móng đến cốt đá tự nhiên, đổ kè chân bằng bê tông xi măng cao từ 5-7m tuỳ từng vị trí; đồng thời xử lý vét toàn bộ mạch nước ngầm thu về đường thấm thoát ra ngoài. Thiết kế lại cống D100 bắc qua QL.4D, sẽ cho chạy dọc theo quốc lộ để không ảnh hưởng tới phạm vi kè nữa”.
Ông Thảnh chia sẻ thêm: “Sát với công trình của tôi, tỉnh đang cho thi công cắt 2 cua lớn, chúng tôi đã xin đấu nối phần kè này với quốc lộ 4D, và có thể sẽ trả về cho Quốc lộ 1 phần đất trên phần diện tích của cây xăng, đây là phương án bảo vệ công trình tối ưu nhất đối với chúng tôi. Toàn bộ hồ sơ thiết kế lại khu vực này, chúng tôi đã trình với các cơ quan chức năng và đã được các cấp phê duyệt, mấy ngày nay chúng tôi đã đưa máy móc và công nhân đến thi công, đảm bảo công trình sẽ hoàn thành trước Tết Nguyên đán 2022. Tôi hy vọng công trình này hoàn thiện sẽ sử dụng được an toàn và bền vững sau những mùa mưa tới, mặc dù thiên tai rất khó lường trước."
Công ty TNHH Thương Mại Hải Yến trúng đấu giá thửa đất thuộc thôn Giàng Tra, xã Sa Pả, huyện Sa pa (nay thuộc xã Trung Trải, thị xã Sa Pa) tại Quyết định 715/QĐ-UBND của UBND tỉnh Lào cai cấp ngày 28/3/2011, với diện tích 1.260m2 ; quyền sử dụng đất 50 năm. Cây xăng Hải Yến số 5 được xây dựng trên phần đất theo Giấy phép xây dựng số 570, do sở Giao thông vận tải và Xây dựng Lào Cai cấp tháng 3/2020. Được Bộ Giao thông vận tải, Sở Giao thông vận tải và Xây dựng Lào Cai chấp thuận phương án hồ sơ đấu nối công trình với QL.4D km110+600 vào tháng 4/2020. Cây xăng chính thức đưa vào hoạt động dịp nghỉ lễ 30/4/2021. Người dân trên địa bàn và các phương tiện qua khu vực này chia sẻ, từ khi cây xăng đi vào hoạt động, đã rất vui mừng và cảm ơn chính quyền giúp cho họ có được 1 nơi tiếp nhiên liệu rộng rãi và thuận tiện.
Phúc Điền/| VPLC
