Bảo đảm an ninh năng lượng trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa
Nước ta đang trên đà công nghiệp hóa và hiện đại hóa, việc đảm bảo an ninh năng lượng trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu của Chính phủ. Ngày 19/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp quan trọng với các bộ, ngành nhằm thảo luận về tình hình cung ứng điện và các biện pháp cần thiết để đảm bảo nguồn năng lượng cho đất nước trong năm 2025 và những năm tiếp theo. Cuộc họp không chỉ mang tính chất cấp bách mà còn phản ánh những thách thức lớn mà ngành năng lượng đang phải đối mặt.
Thủ tướng yêu cầu dứt khoát không được để thiếu điện cho năm 2025 . (Ảnh: VGP) |
Theo các chuyên gia, nhu cầu điện năng của Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ, với dự báo sẽ tăng khoảng 10-15% mỗi năm trong những năm tới. Đặc biệt, theo tính toán, cứ tăng trưởng kinh tế 1%, nhu cầu điện sẽ tăng thêm khoảng 1,5%. Đến năm 2025, nhu cầu điện dự kiến sẽ tăng khoảng 2.200 MW, điều này đồng nghĩa với việc Chính phủ và các cơ quan chức năng phải có những kế hoạch cụ thể và khả thi để đáp ứng nhu cầu này.
Tuy nhiên, bài học từ năm 2023 vẫn còn đó. Dù Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt về việc đảm bảo cung ứng điện, song thực tế cho thấy, một số bộ, ngành và đơn vị liên quan chưa thực hiện quyết liệt, dẫn đến tình trạng thiếu điện cục bộ tại một số thời điểm và khu vực. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất mà còn gây ra những tác động tiêu cực đến đời sống người dân, làm giảm uy tín của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài.
Tình trạng thiếu điện không phải do thiếu nguồn cung mà chủ yếu xuất phát từ công tác quản lý và điều hành. Theo đánh giá của Thủ tướng, mặc dù tổng nguồn điện không thiếu, nhưng việc triển khai các dự án, kế hoạch cung ứng điện lại không đáp ứng kịp thời, dẫn đến việc thiếu điện xảy ra ở nhiều nơi. Một trong những nguyên nhân chính được xác định là việc chưa hoàn thiện thể chế và quy định pháp lý liên quan đến đầu tư và phát triển các dự án điện.
Hơn nữa, trong bối cảnh khan hiếm nguồn cung nhà ở và đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, việc thu hút đầu tư vào lĩnh vực năng lượng lại càng trở nên cấp thiết hơn. Chính vì thế, việc tháo gỡ các rào cản pháp lý và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia vào quá trình đầu tư và phát triển năng lượng là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà Chính phủ cần phải ưu tiên.
Trước những thách thức này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu các bộ, ngành phải chuẩn bị từ sớm, từ xa để đảm bảo cung ứng đủ điện cho nền kinh tế. Cụ thể, ông nhấn mạnh sự cần thiết phải hoàn thiện thể chế, pháp luật và điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, từ đó tạo ra một khung pháp lý thuận lợi hơn cho các dự án điện.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đa dạng hóa nguồn năng lượng. Việc này không chỉ giúp nâng cao khả năng cung ứng điện mà còn giúp tăng cường an ninh năng lượng quốc gia. Các nguồn điện cần được khai thác và phát triển bao gồm điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối, và các nguồn năng lượng tái tạo khác. Đặc biệt, việc phát triển điện tự sản tự tiêu và điện mặt trời trên mái nhà đang trở thành xu hướng tất yếu để tăng cường khả năng cung ứng điện cho từng hộ gia đình và doanh nghiệp.
Tăng cường an ninh năng lượng hướng tới tương lai bền vững
Hiện nay, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đang triển khai nhiều dự án năng lượng với tổng công suất lên tới 6.793 MW. Trong số đó, các dự án đang thi công bao gồm Thủy điện Yaly mở rộng, Thủy điện Hòa Bình mở rộng, và Nhiệt điện Quảng Trạch I. Các dự án này không chỉ giúp gia tăng công suất điện mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người lao động.
Thủ tướng chỉ đạo trong ngày hôm nay (19/10) phải ban hành Nghị định về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà. (Ảnh: VGP). |
Bên cạnh đó, EVN cũng đang triển khai các thủ tục cần thiết để thực hiện các dự án nguồn điện mới trong Quy hoạch điện VIII như Nhà máy nhiệt điện Ô Môn I, Thủy điện Tuyên Quang mở rộng, và các dự án điện gió ngoài khơi Bắc Bộ. Những dự án này không chỉ nâng cao năng lực cung ứng điện mà còn giúp phát triển kinh tế vùng, cải thiện đời sống người dân.
Một trong những điểm mấu chốt trong việc nâng cao năng lực cung ứng điện là cải cách hành chính. Chính phủ đã yêu cầu các bộ, ngành liên quan khẩn trương hoàn thiện thể chế và quy định pháp luật, giảm thiểu thủ tục hành chính phức tạp, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia vào quá trình phát triển năng lượng. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu thời gian triển khai dự án mà còn tạo động lực cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Bên cạnh việc nâng cao nguồn cung, việc hoàn thiện hệ thống lưới điện cũng là yếu tố quan trọng không kém. Thủ tướng đã chỉ đạo EVN đôn đốc triển khai các dự án lưới điện trọng điểm như dự án lưới điện nhập khẩu từ Lào và các dự án giải tỏa thủy điện Tây Bắc. Việc này sẽ đảm bảo rằng điện được phân phối hiệu quả đến từng khu vực, đặc biệt là những khu vực đang gặp khó khăn về nguồn cung điện.
Các dự án như đường dây 500 kV mạch 3, kết nối các tỉnh miền Bắc với các nguồn điện lớn sẽ giúp nâng cao khả năng cung ứng điện trong thời điểm cao điểm, tránh tình trạng thiếu điện cục bộ. Việc hoàn thành các liên kết điện nhập khẩu không chỉ giúp đa dạng hóa nguồn cung mà còn giảm áp lực lên hệ thống điện trong nước.
Trong thời gian tới, Chính phủ đặt ra mục tiêu phát triển bền vững trong lĩnh vực năng lượng. Điều này bao gồm việc chuyển đổi dần từ sử dụng điện than sang các nguồn điện sạch hơn, nhằm thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam tại COP 26 về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các bộ, ngành liên quan xây dựng các kịch bản dự báo nhu cầu điện trong tương lai, từ đó có những giải pháp chủ động đảm bảo cung ứng điện cho sản xuất và tiêu dùng. Việc này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng điện mà còn tạo ra sự ổn định trong hệ thống năng lượng quốc gia.
An ninh năng lượng không chỉ là trách nhiệm của riêng một bộ, ngành nào mà cần sự phối hợp chặt chẽ từ Chính phủ, các doanh nghiệp và toàn xã hội. Để đảm bảo nguồn điện trong giai đoạn từ năm 2026 đến 2030, việc chủ động xây dựng các kế hoạch và giải pháp cụ thể là rất cần thiết. Những biện pháp như hoàn thiện thể chế, đa dạng hóa nguồn điện, cải cách hành chính và nâng cao năng lực lưới điện sẽ giúp Việt Nam không chỉ đáp ứng được nhu cầu điện trong tương lai mà còn hướng tới phát triển bền vững và giảm thiểu tác động đến môi trường.