Sheldon Lavin - tỷ phú bí ẩn đằng sau những gã khổng lồ đồ ăn nhanh

00:00 12/10/2020

Thành viên mới của Forbes 400, Sheldon Lavin, người sở hữu Tập đoàn OSI, nhà cung cấp thực phẩm sản xuất bánh hamburger của McDonald, carnitas của Chipotle, xúc xích của Oscar Meyer và thậm chí cả sản phẩm Impossible Whoppers của Burger King. Ông là người mở rộng doanh nghiệp của mình có mặt tại 17 quốc gia và là nhà kinh doanh tài ba đứng sau hàng loạt các đế chế đồ ăn nhanh nổi tiếng khắp nơi trên thế giới.

Người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của Impossible Foods, Pat Brown đã gặp Lavin vào năm 2019 khi anh tìm kiếm một nhà sản xuất theo hợp đồng để giúp sản xuất bánh mì kẹp thịt thuần chay.

Từ Chicago đến Trung Quốc, mỗi ngày có hàng triệu miếng bánh mì Big Mac và McChicken lăn bánh trên băng chuyền tại hàng chục nhà máy thuộc sở hữu của nhà sản xuất thuộc sở hữu của Tập đoàn OSI. Thịt được đông lạnh nhanh và sau đó được chuyển đi, sẵn sàng được hâm nóng và trang trí với dưa chua, nước sốt đặc biệt và bánh hạt mè, tạo nên những món đồ ăn nhanh nổi tiếng trên khắp thế giới. 

Mặc dù ít người biết đằng sau những sản phẩm nức tiếng là cái tên OSI, một trong những công ty tư nhân lớn nhất tại Hoa Kỳ, và quan trọng hơn là nhà cung cấp thịt lớn nhất và lâu đời nhất của McDonald's. Công ty OSI có trụ sở tại Aurora, Illinois, đã âm thầm sản xuất cho chuỗi cửa hàng McDonald – thương hiệu mang tính biểu tượng trong hơn nửa thế kỷ và hiện đang cung cấp cho các thương hiệu lớn khác tại hơn một chục quốc gia trên thế giới. 

OSI được quan trị chặt chẽ bởi tỷ phú kín tiếng Sheldon Lavin, vị chủ tịch điều hành 88 tuổi, người sở hữu phần lớn trong số 6,3 tỷ đô la của công ty (doanh thu ước tính năm 2019). Giá trị tải sản ròng của ông ước tính khoảng 3 tỷ USD và đã xuất hiện trên top 400 Forbes năm nay, người hiếm nhận lời phỏng vấn của báo giới. Điều đó khiến anh ấy trở thành một đối tác lý tưởng, bí ẩn và kín đáo cho các thương hiệu lớn như Oscar Mayer của Kraft Heinz, Whole Foods hay Chipotle, nơi ông đã cung cấp hơn 250.000 tấn bít tết bò, cá ngừ đại dương, carnitas (một món ăn của ẩm thực Mexico), sofritas (một chế phẩm cơ bản trong nấu ăn của người Mỹ Latinh, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha), đậu và salsas ( sốt cà chua của Tây Ban Nha). Không chỉ vậy, trong những năm qua, ông cũng là nhà cung cấp cho Impossible Foods, công ty khởi nghiệp làm thịt từ đậu nành, nơi sản xuất món Impossible Whoppers cho Burger King và bánh mì ăn sáng cho Starbucks.

Bất chấp mọi sự hiếu kì từ người tiêu dùng, người đàn ông nãy vẫn chưa được công chúng biết đến nhiều. “Đó luôn là phương châm của ông ấy - hãy giữ im lặng để khiến mọi thứ trở nên tốt đẹp”, cựu Chủ tịch OSI - Doug Gullang, người đã làm việc với Lavin trong 30 năm chia sẻ. “Sheldon luôn là một người rất kín tiếng. Và bởi vì OSI là một công ty tư nhân nên chúng tôi không cần thiết phải thu hút nhiều tai tiếng”.

McDonald's – một trong những hệ thống cửa hàng ăn nhanh nổi tiếng nhất trên toàn thế giới là đối tác lâu đời của Lavin.

Cho đến nay, Lavin vẫn sống theo phương châm của mình, nhưng ở thời điểm sự nghiệp sắp kết thưc, Lavin đã cho phép bản thân mình khoe khoang một chút. Mặc dù Lavin đã từ chối rất nhiều các cuộc phỏng vấn, nhưng ông ấy đã liên lạc với blog Professional Tales vào năm 2019 và đăng lại cuộc phỏng vấn trên blog Medium của mình. Lavin tự gọi đùa mình là “Shelly” và nói: “Bản thân tôi tự thấy mình có tài năng xây dựng doanh nghiệp. Tôi chỉ đơn giản là thích nhìn thấy các phần của một kế hoạch được ghép nối với nhau theo thời gian.”  

Sắp xếp số phận kinh doanh của bản thân 

Levin đã kết nối số phận kinh doanh của mình với McDonald's – một trong những hệ thống cửa hàng ăn nhanh nổi tiếng nhất trên toàn thế giới. OSI được thành lập vào năm 1909.  Ban đầu, nó là một cửa hàng bán thịt đơn giản do một người nhập cư người Đức tên là Otto Kolschowsky điều hành ở ngoại ô Chicago. Mãi đến năm 1955, trong cái bắt tay định mệnh giữa các con trai của Kolschowsky với Ray Kroc, nhà tư vấn nhượng quyền thương hiệu của McDonald's, lúc này mọi thứ mới thực sự trở nên thành công. Ray Kroc vừa khai trương nhà hàng McDonald's đầu tiên ở Des Plaines, Illinois, và Otto & Sons ( tiền thân của OSI Group) trở thành nhà cung cấp thịt tươi đầu tiên cho bánh hamburger trong thời kì non trẻ của hãng đồ ăn nhanh này. 

McDonald's đã mở rộng sang Hoa Kỳ, và các nhà cung cấp đã theo bước chân của McDonald's để lan rộng khắp các đất nước. Trong vòng một thập kỷ, đã có 150 cơ sở vận chuyển thịt tươi hàng ngày. Cuối những năm 1960, khi công nghệ đông lạnh thực phẩm ra đời, Kroc đã cắt giảm đáng kể số lượng nhà cung cấp của mình và chỉ để lại 5 cơ sở, trong đó có Otto & Sons. Tuy nhiên, để xây dựng được nhà máy sản xuất thịt quy mô công nghiệp đầu tiên với công suất cấp đông đáp ứng nhu cầu của khách hàng thì Otto cần thêm vốn để phát triển.

Đó là lý do tại sao vào năm 1970, Otto & Sons  đã kêu gọi Lavin, khi đó là một chủ ngân hàng 38 tuổi để giúp họ gây quỹ. Ông đã gây quỹ thành công cho họ (số tiền cho đến nay vẫn không bao giờ được tiết lộ). Khi đó, nhân viên cho vay rất ấn tượng nên anh ta đề nghị Lavin đầu tư cổ phần vào công ty này. Ông đã từ chối vào thời điểm đó, nhưng cho đến một thập kỷ sau, khi lãnh đạo cấp cao của Otto nghỉ hưu, dưới sự thúc đẩy của McDonald's, Lavin gia nhập công ty toàn thời gian với tư cách là đối tác và nắm giữ một phần ba cổ phần. Ông trở thành CEO ngay sau đó và Otto & Sons được đổi tên thành OSI Group. 

McDonald's và Buger King đều là hai đối lớn của OSI Group.

Sau 10 năm, khi một trong những người con trai của người chủ cũ Otto quyết định bán cổ phần của mình, Lavin trở thành chủ sở hữu một nửa cổ phần của OSI; sau đó ông cũng mua lại từ những người con trai khác. “Khi tôi thực sự nắm quyền kiểm soát vào những năm 1980, tôi quyết định không có lý do gì để tôi ở lại nếu tôi không xây dựng OSI thành một cái gì đó lớn lao,” Lavin nói vào năm 2013. “ Dường như tôi cũng có thể quay trở lại ngành tài chính. Tôi sẽ bỏ đi nếu tôi không thể phát triển được nó”.

Những chiếc bánh burger tỷ đô

Chính Lavin đã thúc đẩy OSI theo chân McDonald's ra thị trường nước ngoài. OSI bắt đầu với các nhà máy ở Đức và Tây Ban Nha, sau đó là Mỹ Latinh và đi tới Đông Âu. Lavin làm việc chăm chỉ để dự đoán hướng mở cửa hàng toàn cầu của McDonald's, thường xuyên bay vòng quanh thế giới, gặp gỡ các nhà chế biến thịt địa phương để đánh giá năng lực của họ. Vào năm 2001, Lavin nói với Harvard Business Review : “Mỗi khi McDonald’s đến một quốc gia mới, họ đều mang theo chiếc“ Big Mac ”(Chiếc bánh hamburger đặc trưng của McDonald) và họ cũng đi đến các chuỗi cung ứng của mình . “Chúng tôi đã cố gắng học theo McDonald's và làm tất cả những gì có thể. Chúng tôi hiểu các mục tiêu của McDonald's, hiểu hệ thống và nhu cầu của họ cũng như biết cách giải quyết chúng”. Lavin đã rất nỗ lực phát triển để làm hài lòng những khách hàng lớn nhất của mình. Lavin cũng đã đi sâu vào các lĩnh vực mới như trồng rau diếp ở Trung Quốc, và phát triển ra những chiếc bánh mì kẹp thị gà và thịt xông khói đầu tiên cho chuối đồ ăn nhanh McDonald’s.  Theo Harvard Business Review, khoảng 1/10 tổng chi tiêu cho thực phẩm toàn cầu của McDonald's vào thời điểm đó là dành cho các sản phẩm của OSI .

Tập đoàn OSI sản xuất hơn 50 sản phẩm từ gà cốm đến pizza đông lạnh, cho các chuỗi như McDonald's, KFC và Pizza Hut.

Mặc dù chiến lược của Lavin đòi hỏi rất nhiều vốnnhưng dù sao thì đó cũng chính là thế mạnh của ôngbởi Lavin đã làm trong ngành ngân hàng nhiều năm. Chuck Jolley, nhà đồng sáng lập của Meat Hall of Fame, cho biết: “Lavin biết nơi tìm vốn và tối ưu hóa tình hình tài chính của mình. Ông là nhà lãnh đạo tài chính tốt nhất trong số các nhà cung cấp kinh doanh thực phẩm. Ông ấy rất khôn ngoan, Lavin đã nhìn thấy ngành công nghiệp sẽ như thế nào trong tương lai 10 năm tới. Bạn phải biết rằng cho đến nay không mấy ai trong ngành có tầm nhìn xa được như vậy". Điều này cũng có nghĩa là bạn không thể ở lại McDonald's mãi mãi. OSI bắt đầu phát triển các khách hàng mới vào khoảng năm 1992. Trong vòng 8 năm sau, 15% doanh thu của OSI Group, tương đương 650 triệu USD, đến từ các khách hàng lớn như KFC và Pizza Hut, và các công ty thực phẩm đóng gói như ConAgra, Tesco và Nestlé.

“Mở rộng và đa dạng hóa hoạt động kinh doanh có lẽ là phần thú vị nhất”, Lavin nói vào năm 2013. “Tôi cảm thấy tự hào về sản phẩm mình được bán khắp nơi trên thế giới, mang được văn hóa OSI lan rộng ra ra các nước và đồng thời hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh McDonald's  đạt được mức tăng trưởng đáng kể”.

Tuy nhiên, vào năm 2014. OSI vừa hoàn thành xây dựng nhà máy thứ 10 ở Trung Quốc, chi hơn 750 triệu đô la phí đầu tư, nhưng khi một báo cáo bí mật từ Dragon TV phát hiện ra rằng các công nhân tại nhà máy OSI đã thay đổi hạn ngày sản xuất của thịt bò đã hết hạn sử dụng và chế biến lại món gà McNuggets của McDonald. Cơ quan an toàn thực phẩm Trung Quốc đã ngay lập tức đóng cửa nhà máy, bắt giữ 6 giám đốc điều hành của OSI và mở một cuộc điều tra quy mô lớn.

Lavin ngay sau đó đã đưa ra lời xin lỗi: “Những gì đã xảy ra là hoàn toàn không thể chấp nhận được. Tôi sẽ không cố gắng bào chữa bất cứ gì về nó. Điều đó thật là sai lầm, và tôi cảm thấy shock vì điều này đã xảy ra trong công ty mà tôi làm chủ”. McDonald's và Yum(công ty mẹ của KFC và Pizza Hut)  ngay lập đã tạm ngừng hợp tác với OSI Shanghai. McDonald's đã đặt hàng thêm thịt hamburger từ hai nhà máy chế biến thịt lớn nhất thế giới - JBS của Brazil và Cargill có trụ sở tại Minneapolis.

Sheldon Lavin, tý phú kín tiếng chuyên cung cấp thực phẩm cho các hãng đồ ăn nhanh trên thế giới.

Vụ bê bối thực phẩm cùng với sự tăng trưởng trì trệ trong nhu cầu thức ăn nhanh toàn cầu đã ảnh hưởng nặng nề đến công việc kinh doanh của OSI Group. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích và ước tính của Forbes, doanh số bán hàng của OSI đã tăng gấp đôi từ năm 2010 đến năm 2013, và đã đình trệ trong 4 năm liên tiếp kể từ đó. Trong vòng vài tuần, nhà máy OSI đã sa thải hơn 320 nhân viên.

Cuộc điều tra kéo dài gần hai năm, OSI bị phạt 365.000 đô la Mỹ, và có tới 10 giám đốc điều hành cấp cao của OSI bị kết án tù vì tội sản xuất và bán sản phẩm không đạt tiêu chuẩn. Từ sau đấy, Lavin không bao giờ công khai bàn về vấn để đó nữa.

Năm 2019, OSI hợp tác với Impossible Foods để sản xuất sản phẩm Whoppers và các sản phẩm thức ăn có nguồn gốc thực vật. Tình thế cuối cùng đã đảo ngược, doanh thu OSI tăng khoảng 200 triệu đô la Mỹ, và tổng doanh thu tăng lên 6,3 tỷ đô la Mỹ. Đối tác lâu năm nhất của McDonald's là OSI hiện đang được thuê để làm sản phẩm bánh mì kẹp thịt làm từ thực vật cung cấp cho Burger King. Đây có thể là một điều không nên, nhưng đó là sự thúc đẩy rất cần thiết của OSI và cả Lavin.

Hoạt động kinh doanh của Tập đoàn OSI tưởng chừng vừa khởi sắc thì dịch bệnh toàn cầu Covid-19 đang mang đến những thách thức mới. Theo báo cáo tài chính do McDonald's (khách hàng số một của OSI Group) công bố vào tháng 7, doanh thu toàn cầu của McDonald đã giảm mạnh 20% trong năm. Ít nhất một nhà máy sản xuất thịt và xúc xích ăn sáng trong Tập đoàn OSI ở Chicago đã bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh và 30 trong số 500 nhân viên của công ty này đã có kết quả xét nghiệm dương tính với chủng virus mới này.

Năm 2009, vợ của Lavin không may qua đời ở tuổi 55. Ông không muốn công bố người thừa kế của mình. Ông có ba người con trai đã lớn những không ai trong số họ là nhân viên của Tập đoàn OSI. Tuy nhiên, các giám đốc điều hành của OSI Group suy đoán rằng Lavin sẽ làm việc cho đến khi lìa đời. Lavin cũng đã từng nói với Tạp chí thương mại "National Supplier" rằng: "Người duy nhất tôi cần chịu trách nhiệm là người tôi nhìn thấy trong gương mỗi sáng."

LyLy