Trong 7 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu gạo của Việt Nam đã đạt 5,18 triệu tấn với kim ngạch 3,27 tỷ USD, ghi nhận sự gia tăng 5,8% về lượng và 25,1% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Sự gia tăng nhập khẩu từ các thị trường lớn như Indonesia, Philippines, và Singapore đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam.
Indonesia, một trong những thị trường chính, đã công bố kết quả mở thầu tháng 7 với tổng số 320.000 tấn gạo 5% tấm. Các doanh nghiệp Việt Nam đã trúng thầu 185.000 tấn, trong đó VinaFood 1 là đơn vị trúng thầu nhiều nhất với 104.000 tấn. Các công ty khác như Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2), Công ty cổ phần Quốc tế Gia, và Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu An Vi cũng đã trúng thầu mỗi lô 27.000 tấn. Thậm chí, Công ty Mekong Food của Việt Nam cũng đã trúng thầu 27.000 tấn, mặc dù gạo được sử dụng là từ Myanmar.
Bên cạnh đó, Philippines dự kiến sẽ tăng lượng gạo nhập khẩu từ 4,2 triệu tấn lên 4,5 - 4,7 triệu tấn trong năm 2024, do nhu cầu gia tăng từ các khách hàng truyền thống. Indonesia cũng cho biết, có thể nhập khẩu lên đến 4,3 triệu tấn gạo thay vì 3,6 triệu tấn như dự báo trước đó, do sản lượng gạo trong nước giảm.
Để hoạt động xuất khẩu gạo năm 2024 đạt hiệu quả cao, Bộ Công Thương sẽ theo dõi sát tình hình thị trường thương mại gạo thế giới, động thái của các nước sản xuất, xuất khẩu lớn, kịp thời thông tin tới các bộ, ngành, Hiệp hội Lương thực Việt Nam, thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo để chủ động, điều tiết hoạt động sản xuất, kinh doanh xuất khẩu.
Để nâng cao giá trị gạo Việt và xây dựng thương hiệu gạo trên thị trường quốc tế, một dự thảo về việc thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia đã được Bộ Công Thương xây dựng. Hội đồng này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hoạch định chính sách và giải quyết các vấn đề liên quan đến ngành lúa gạo. Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đều cho rằng, việc thành lập hội đồng là cần thiết để hỗ trợ phát triển ngành hàng gạo bền vững.
Nhìn nhận về vấn đề này, nhiều chuyên gia đồng tình quan điểm cho rằng, lúa gạo là mặt hàng có đặc thù so với nhiều ngành hàng khác và việc thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia là thực sự cần thiết. Tuy nhiên, để Hội đồng hoạt động được hiệu quả, phải quy định rõ về quy chế, tổ chức hoạt động, phân công rõ trách nhiệm và quyền hạn của các bên tham gia Hội đồng. Trong đó, cần trao quyền một cách tối đa cho hội đồng và các thành viên, trên cơ sở đúng quy định pháp luật và các cam kết quốc tế.
P.V (t/h)