Mê lực của NFT khiến Alibaba và Tencent không thể làm ngơ

Những tưởng khái niệm nay chỉ phổ biến trong giới chuyên, nay trở nên cực kỳ phổ biến trên khắp các ngành và doanh nghiệp. Bắt đầu từ năm 2020, từ Elon Musk đến Yao Ming, từ Coca-Cola đến Disney, Marvel, LV, GUCCI, eBay, Facebook, mọi tầng lớp xã hội đều bắt đầu chơi NFT.

Những cuộc đấu giá cao ngất trời là điểm nhất mỗi khi nhắc về NFT. Chẳng hạn như bộ tác phẩm của nghệ sĩ thị giác kỹ thuật số Beeple “Everydays: The First 5000 Days” đã được bán tại Christie's với giá 69,35 triệu đô la Mỹ; bài đăng của CEO Twitter “Dòng tweet đầu tiên trên thế giới” chỉ gồm 5 ký tự đã được chuyển nhượng và bán đấu giá với giá 2,9 triệu đô la Mỹ. Hiện tại, đã có 4 nghệ sĩ tiền điện tử trên thế giới trị giá hàng trăm triệu đô la nhờ các tác phẩm của họ phổ biến trong lĩnh vực NFT. Không chỉ sản phẩm nghệ thuật, nhiều thứ “kỳ lạ” hơn nữa cũng được đưa vào NFT như “đơn xin việc” viết tay của Steve Jobs, những khoảnh khắc nổi bật trên đấu trường NBA, giày thể thao, hình đại diện WeChat / QQ, đá ảo, bùa hộ mệnh Phật giáo, bất động sản, mã nguồn World Wide Web, giải Nobel các tờ báo, trang bìa “Times Weekly”, v.v.

NFT là gì trong bối cảnh “Mọi thứ đều có thể là NFT”?

NFT là một mã thông báo không thể thay thế (Non-Fungible Token), “không thể thay thế” ở đây có nghĩa là mỗi NFT là duy nhất và không thể phân chia. Điều này đồng nghĩa với khi một tác phẩm được chuyển thành NFT, tác phẩm đó sẽ trở thành một tài sản kỹ thuật số duy nhất trên blockchain. Khi NFT phổ biến ở thị trường nước ngoài, ngày càng nhiều người chơi tại Trung Quốc đón nhận làn sóng mới mẻ này. Sau sự trỗi dậy của lĩnh vực nghệ thuật, những “gã khổng lồ” Internet cũng đã tìm cách gia nhập NFT.

Tại sao NFT lại hot?

Đánh giá từ kết quả kỹ thuật thực tế, các ngành giải trí và nghệ thuật hiện đang được NFT đón nhận nhiệt tình nhất. Người sáng tạo luôn gặp khó khăn trong việc bảo vệ bản quyền tác phẩm bởi hầu hết các tác phẩm nghệ thuật đều có thể dễ dàng bị sao chép, nhưng khó khăn và chi phí cao trong việc điều tra hành vi vi phạm là một đòn giáng nặng nề vào lòng nhiệt tình của người sáng tạo.

NFT cung cấp các ý tưởng mới để giải quyết các vấn đề bản quyền. Khi một tác phẩm được đúc thành NFT trên dây chuyền, tác phẩm sẽ được cấp một mã duy nhất không thể giả mạo để đảm bảo tính duy nhất và tính xác thực. Bằng cách này, bất kể tác phẩm được sao chép hoặc phổ biến bao nhiêu lần, tác giả gốc luôn là chủ sở hữu duy nhất.

Không chỉ vậy, so với hình thức giao dịch nghệ thuật truyền thống, khi NFT được lưu hành, mỗi lần chuyển nhượng quyền sở hữu đồng nghĩa với việc người tạo có thể thu lợi. Lấy sàn giao dịch Super Rare làm ví dụ, khi thực hiện một giao dịch đầu tay, nghệ sĩ nhận được 85% doanh thu, nền tảng sẽ nhận được 15%; lần giao dịch tiếp theo,  người bán sẽ nhận được 90% và nghệ sĩ sẽ nhận được 10%. Theo phương thức giao dịch truyền thống, ngay cả khi các tác phẩm gốc được đầu cơ với giá cao ngất ngưởng trong nhiều lần lưu hành, các nghệ sĩ cũng khó có thể thu lợi nhuận một lần nữa. Tiềm năng sinh lời đã thu hút các nhà đầu cơ. Cùng với các trường hợp lợi nhuận cao trên NFT, nhiều người tham gia kỳ vọng NFT đã mua sẽ tăng giá sau một đêm.

Dữ liệu từ nonfungible.com, một trang web theo dõi các hoạt động trên thị trường NFT, cho thấy sau khi các tác phẩm trên Christie's được bán với giá hơn 60 triệu đô la Mỹ trong năm nay, khối lượng giao dịch trên thị trường NFT trong tuần đó lần đầu tiên đạt 100 triệu đô la Mỹ. Mặc dù sự suy giảm của thị trường tiền điện tử có tác động nhất định đến khối lượng giao dịch NFT, nhưng vào đầu tháng 5, khối lượng giao dịch của thị trường NFT đã tăng gần 200 triệu đô la Mỹ.

Với sự hỗ trợ của các nghệ sĩ, chuyên gia, nhà đầu tư và các bên khác, một cơ chế giao dịch NFT hoàn thiện đã dần hình thành ở nước ngoài. Sau khi người sáng tạo phát hành NFT lần đầu tiên, những người mua khác có thể sử dụng nền tảng giao dịch NFT để tiếp tục đổi chủ và mua hai lần. Quá trình NFT được bán lần đầu tiên diễn ra trên thị trường sơ cấp. Tại thị trường nước ngoài, có rất nhiều dự án NFT phổ biến. Trong quý 2 năm 2021, ba dự án NFT trên thị trường sơ cấp có doanh thu hơn 10 triệu đô la Mỹ và hiện có bốn dự án xứng tầm như  MeeBits, dự án NFT có giá trị nhất trị giá 90,76 triệu đô la Mỹ. Ngoài ra, NBA Top Shot, nơi bán ảnh của các ngôi sao NBA và CryptoPunks, bán ảnh đại diện pixel, cũng là những dự án NFT rất phổ biến.

Quá trình lưu thông sau khi phát hành là giao dịch trên thị trường thứ cấp. Ngoài OpenSea, sàn giao dịch thu thập kỹ thuật số lớn nhất thế giới, các sàn giao dịch như Nifty Gateway, MakersPlace và Rarible cũng rất sôi động. Hầu hết các nền tảng giao dịch NFT đều dựa trên chuỗi công khai “Ethereum”, nhưng do thông lượng Ethereum thấp, chi phí giao dịch cao và các kênh bị tắc nghẽn, một số nền tảng cũng sẽ chọn dựa trên chuỗi công khai mới như Flow và GSC. Ngoài ra, các sàn giao dịch NFT quy mô lớn như OpenSea và Rarible cũng có chức năng “phát hành” của thị trường sơ cấp.

Người chơi Trung Quốc “ôm” NFT

So với sự nổi tiếng ở nước ngoài, sự phát triển của NFT ở Trung Quốc được đánh giá là hơi muộn, nhưng hiện nay ngày càng có nhiều người chơi nội địa gia nhập NFT. Sự phổ biến của NFT ở Trung Quốc cũng dựa trên lĩnh vực nghệ thuật. Nghệ sĩ mã hóa Trung Quốc Song Ting là người nắm giữ kỷ lục về cuộc đấu giá nghệ thuật mã hóa NFT của Trung Quốc vào năm 2020. Từ tháng 3 năm nay, hai nhạc sĩ Gao Jiafeng và A Duo đã phát hành các tác phẩm nhạc số NFT được mua với giá cao. Tuy nhiên, sự gia nhập của các công ty và tổ chức có tầm ảnh hưởng hơn. Hiện tại, một trong những tổ chức tích cực đón nhận NFT nhất là cơ quan bản quyền âm nhạc.

Theo tin tức từ chuỗi, vào tháng 4 năm nay, công ty bản quyền âm nhạc Douban Vfine Music và nền tảng giao dịch truyền thông trực tuyến NFT CyberStop đã đạt được hợp tác, đánh dấu sự gia nhập chính thức của việc phân phối bản quyền âm nhạc Trung Quốc vào thị trường NFT. Ngày 26 tháng 5, nền tảng dịch vụ bản quyền âm nhạc Spark Yinyue đã công bố thành lập Free Spark cam kết NFT đối với các tác phẩm và kiểm soát rủi ro. Ngày 30 tháng 5, nền tảng dịch vụ âm nhạc gốc Music Bee đã ra mắt NFT và vào tháng 7 đã trao quyền truyền và bán NFT cho các nhạc sĩ, đồng thời ra mắt dịch vụ bảo vệ, giao dịch và bảo vệ một cửa. Tính đến ngày 21 tháng 8, trang web chính thức của Music Bee cho thấy 25 tác phẩm âm nhạc đã được chọn làm NFT và ứng dụng chính thức có 6 bản ghi NFT.

Đồng thời, sự gia nhập của Alibaba, NetEase, Tencent và các nhà sản xuất lớn khác đã tạo tiền đề cho sự phát triển của NFT tại Trung Quốc. Tháng 5 năm nay, Alibaba đã khởi động một phiên đấy giá nghệ thuật kỹ thuật số NFT đặc biệt, sau đó, Alipay cho ra mắt 4 mã thanh toán NFT; vào tháng 7, IP Trò chơi "Forever Tribulation" của NetEase cũng cho phép phát hành NFT; Tencent đã ra mắt phần mềm giao dịch NFT Huanhe APP vào tháng 8 và bán 300 “Digital Art Collection NFT” trong giai đoạn đầu. Tencent Music (TME) cũng đã công bố đợt bán đầu tiên của các phiên bản giới hạn. “Bộ sưu tập kỹ thuật số TME” sẽ lần lượt được tung ra trên QQ Music.

Tuy nhiên, không giống như các chuỗi công khai được lựa chọn bởi hầu hết các nền tảng giao dịch NFT ở nước ngoài, khi Tencent và Alibaba tham gia vào lĩnh vực NFT, các công ty lần lượt dựa trên các chuỗi liên minh Zhixin Chain và Ant Chain do các tập đoàn tự tạo. So với các chuỗi công khai, những người tham gia chuỗi liên hợp có thể kiểm soát và có khả năng bảo vệ quyền riêng tư mạnh mẽ hơn. Ngoài ra, các NFT do Tencent, Alibaba và NetEase đưa ra không thể thực hiện các giao dịch thứ cấp.

Ví dụ: sau khi mua “Digital Art Collection NFT” của Tencent, người dùng chỉ có thể xem và thu thập. Nền tảng không cung cấp các giao dịch thứ cấp và người dùng hiện không thể liệt kê các tác phẩm NFT của riêng họ trên nền tảng. Tương tự, người dùng chỉ có thể xem và thu thập mã thanh toán Alipay, không thể chuyển chúng làm quà tặng và giao dịch phụ.

Trong bối cảnh sự phát triển chưa chín muồi của các NFT tại Trung Quốc, sự thận trọng của các công ty lớn rõ ràng là để ngăn chặn quá trình thử nghiệm biến thành cường điệu đầu cơ. Nhưng những tín hiệu cho thấy sự gia nhập liên tiếp của ngành giải trí và các công ty công nghệ: NFT là một sự tồn tại không thể bỏ qua.

Tương lai của NFT

Thái độ đối với NFT được chia thành hai cực: những người ủng hộ tin rằng NFT sẽ không chỉ ảnh hưởng đến các phương pháp bảo vệ bản quyền, mà ở góc độ lâu dài hơn, NFT sẽ biến khái niệm “siêu vũ trụ” thành hiện thực; nhưng những người phản đối tin rằng NFT chỉ là một loại một hình thức đầu cơ mới.

Siêu vũ trụ đề cập đến một thế giới ảo được sinh ra từ thế giới thực, song song và tương tác với thế giới thực và luôn trực tuyến. NFT có thể được sử dụng như một cơ sở hạ tầng quan trọng của siêu vũ trụ, có khả năng lập bản đồ, các vật phẩm ảo trở thành vật mang chính của các tài sản gốc trong siêu vũ trụ.

Tháng 3 năm nay, khi công ty trò chơi Roblox viết trong bản cáo bạch IPO rằng “Metaverse đang hiện thực hóa”, trong sáu tháng tiếp theo, ngành công nghiệp trò chơi đã mở ra một cuộc bùng nổ metaverse. Theo Financial Associated Press, trong nửa đầu năm 2021, các trò chơi blockchain NFT đã huy động được tới 1,4 tỷ đô la Mỹ và số lượng người dùng hoạt động hàng ngày của trò chơi blockchain NFT Axie Infinity lên tới 250.000 người.

Ngoài ra còn có các dự án liên quan ở Trung Quốc đã thu hút được sự chú ý. Ví dụ, tháng 1 năm 2021, nhà phát triển trò chơi thẻ blockchain NFT “Journey to the West NFT” đã nhận được tài trợ chiến lược từ nhiều tổ chức như Ant Group và Wise Capital. Journey to the West NFT là một trò chơi thẻ NFT blockchain. Bằng cách mua các “blindbox” NFT, người dùng có thể nhận được các thẻ tướng với sức mạnh chiến đấu khác nhau, có thể cải thiện sức mạnh chiến đấu của thẻ bằng cách nâng cấp, thêm trang bị và kết hợp.

Một số doanh nghiệp vốn không liên quan đến lĩnh vực blockchain cũng đang dấn thân vào NFT. Ngày 4 tháng 8, “gã khổng lồ” thời trang Pháp Louis Vuitton đã công bố ra mắt trò chơi di động NFT; tháng 7, Coca-Cola đã phát hành thiết bị ảo NFT phi tập trung trên Decentraland, một nền tảng thực tế ảo. William Quigley, cựu đồng sáng lập của nhà xuất bản USDT Tether, cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “NFT, như một hình thức giải trí độc đáo, sẽ cùng tồn tại với phim ảnh, âm nhạc và trò chơi điện tử. Tất cả hàng tiêu dùng không thể ăn được sẽ trở thành NFT”.

Những người ủng hộ coi NFT như một phần niềm tin của họ, nhưng cũng không ít người tỏ ra thận trọng, thậm chí tiêu cực đối với sự phát triển của NFT. Đầu cơ hỗn loạn rõ ràng nhất trong thời kỳ bùng nổ NFT. Fred Ehrsam, người sáng lập Coinbase, cho biết: “90% NFT được sản xuất có thể mất giá trong 3 đến 5 năm tới và gần như vô giá trị. Điều này cũng giống như tình trạng của các công ty Internet đầu những năm 1990”.

Nghệ sĩ Beeple, người có tác phẩm được bán đấu giá với giá cao trước đó, cũng cho rằng “First Move” của CNN và cho rằng việc bán NFT với giá 69,35 triệu USD là “điên rồ”. Charlie Lee, người sáng lập Litecoin tin rằng chỉ có một số NFT có giá trị cực cao, chẳng hạn như các tác phẩm được tạo ra bởi các nghệ sĩ nổi tiếng như Picasso. Tuy nhiên, “bởi vì chi phí tạo NFT gần như bằng 0, nếu các nghệ sĩ đổ xô vào điều này vì lợi nhuận thông thường, thị trường sẽ bị áp đảo bởi sự cuồng tín, cung sẽ áp đảo cầu, và giá cả cuối cùng sẽ sụp đổ”.

Quy định là một áp lực khác mà NFT có thể phải đối mặt. Thái độ thận trọng của các nhà sản xuất lớn của Trung Quốc trong việc triển khai NFT phản ánh sự chú trọng của tuân thủ quy định nhà nước. Alibaba và Tencent đã nhiều lần nhấn mạnh phạm vi và ranh giới triển khai của họ trong lĩnh vực NFT.

Trước sự hiểu lầm về việc liệu NFT có tương đương với việc phát hành token hay không, AntChain đã nói rõ: “NFT không phải là một loại tiền ảo. NFT là một phương tiện kỹ thuật hiệu quả và đáng tin cậy để giải quyết xác nhận đúng đối với tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số. NFT là duy nhất và không thể phân chia, không có các đặc điểm trao đổi tương đương và về cơ bản khác với các loại tiền ảo như Bitcoin”. Tại diễn đàn bàn tròn trực tuyến do Viện nghiên cứu Tencent tổ chức, Qin Qing, giám đốc sản phẩm của Tencent Cloud Blockchain, cũng tuyên bố rằng việc phát hành NFT trên chuỗi liên minh thực sự có thể loại bỏ thuộc tính của tiền tệ.

TL