Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng cho biết TP Hà Nội đã và đang tập trung tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc cho các nhà đầu tư, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để nâng cao năng lực cạnh tranh của Thành phố.
Với riêng các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), ông Dũng cho biết mặc dù TP Hà Nội chịu nhiều tác động tiêu cực bởi COVID-19 nhưng các nhà đầu tư vẫn tiếp tục tin tưởng, lạc quan với môi trường đầu tư kinh doanh của Thành phố. Trong 9 tháng đầu năm 2021, các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào TP Hà Nội với số vốn đăng ký là 1,28 tỷ USD.
Tuy nhiên trên quan điểm nhìn thẳng vào thực tế, Bí Thư Thành Ủy Hà Nội nhấn mạnh COVID-19 đã ảnh hưởng nặng nề đến mọi mặt đời sống kinh tế xã hội của Thủ đô.
"Tổng sản phẩm GRDP TP Hà Nội 9 tháng đầu năm 2021 tuy vẫn tăng trưởng dương 1,28% so với cùng kỳ năm trước, nhưng thấp hơn so với kế hoạch đề ra. Mặc dù số lượng doanh nghiệp hoạt động trở lại tăng 77%, nhưng số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới lại giảm 12%, doanh nghiệp giải thể tăng 22%, doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng hoạt động tăng 12% so với cùng kỳ năm trước", ông Dũng thông tin.
Theo ông Dũng, thấu hiểu những khó khăn đó, chính quyền Thành phố Hà Nội tiếp tục nỗ lực hết mình, thực hiện nhiều biện pháp để kiểm soát dịch bệnh sớm nhất và nhanh nhất. Tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp, các nhà đầu tư nước ngoài vượt qua khó khăn để duy trì và phục hồi sản xuất kinh doanh, giảm thiểu tác động tiêu cực từ đại dịch COVID-19.
Ông Nguyễn Hải Minh, Phó Chủ tịch Eurocham:
"Nhìn lại thời gian qua, trước tiên phải nói rằng giãn cách xã hội trong hoàn cảnh dịch bùng phát là cần thiết, cộng đồng doanh nghiệp hoàn toàn thấu hiểu và tuân thủ. Khảo sát của Eurocham cũng cho thấy các doanh nghiệp đồng tình với phần lớn nguyên tắc chống dịch của Chính phủ. Chúng tôi cũng thấu hiểu Hà Nội là Thủ đô của cả nước, là trung tâm chính trị và kinh tế của Việt Nam, vì vậy quan điểm thận trọng là hợp lý".
Trong thời gian bùng phát dịch, có nhiều vấn đề mà các doanh nghiệp đã kiến nghị, ví dụ về 3 tại chỗ, giấy đi đường, về tình trạng đóng cửa gây hạn chế lưu thông hàng hóa. Theo đó, khảo sát các doanh nghiệp châu Âu cho thấy, 70% cho rằng vận tải, cung ứng, là tác nhân lớn nhất ảnh hưởng tới sản xuất kinh doanh, tất nhiên trên thực tế Hà Nội là 1 trong những địa phương tạo điều kiện tốt cho lưu thông hàng hóa liên tỉnh và hiện nay phần lớn các địa phương, đặc biệt tại Hà Nội đã mở cửa và xã hội trở lại bình thường.
Vì những lý do đứt quãng chuỗi cung ứng, trong thời gian qua có đến 18% doanh nghiệp phải chuyển dịch sản xuất sang quốc gia khác, 16% đang cân nhắc chuyển dịch.
Dù vậy, Phó Chủ tịch EuroCham cũng đặc biệt khẳng định rằng: "Đây không phải là chuyển dây chuyền, nhà máy hay rút vốn và mà là dịch chuyển dịch nguồn cung ứng và đơn hàng để đáp ứng nhu cầu thị trường nước ngoài. Doanh nghiệp châu Âu không rút vốn khỏi Việt Nam".
Đại diện EuroCham bày tỏ, trong những ngày qua, cộng đồng doanh nghiệp rất vui mừng vì đã có nhiều bước nởi lỏng trong hoạt động xã hội và sản xuất kinh doanh tại Việt Nam. EuroCham hoan nghênh Chính phủ Việt Nam đã ban hành quy tắc thích ứng COVID-19 mới.
Theo đó các biện pháp phòng chống dịch được quy định cụ thể, áp dụng thống nhất trên toàn quốc tuỳ theo cấp độ dịch của từng khu vực. Tuy nhiên, Nghị quyết 128 yêu cầu đánh giá khu vực theo cấp phường, xã, vì vậy Bộ Y tế cần có bản đồ đánh giá cấp độ dịch cho từng khu vực. Tại các địa phương, cũng có rất nhiều chuyển biến tích cực trong thực tế, trong đó Hà Nội cũng chính thức mở cửa trở lại và có thể thấy sự nhộn nhịp của thành phố những ngày qua.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng kiến nghị thủ tục nhập cảnh cho nhà đầu tư chuyên gia; nhiều doanh nghiệp làm thủ tục mất rất nhiều thời gian.
Trong lúc chờ đợi Chính phủ thay đổi quy định hiện hành, Eurocham đề xuất Hà Nội rà soát lại quy trình, từ lúc tiếp nhận hồ sơ, và cắt bỏ một số thủ tục không cần thiết (vì người nhập cảnh vẫn phải cách ly y tế tập trung và xét nghiệm âm tính). Ngoài việc kiến nghị Bộ LĐTB&XH có hướng dẫn cụ thể hơn, với địa phương, Eurocham cũng kiến nghị việc người nước ngoài đã được cấp phép nay không thay đổi gì vẫn ở lại Việt Nam làm việc, thì nên xem xét gia hạn mà không cần làm thủ tục mới.
Một vấn đề lớn trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp FDI là thuế và hải quan, nhìn chung đã có nhiều cải cách trong những năm gần đây. Dù vậy, các doanh nghiệp FDI cũng cho rằng, trong quá trình thực thi vẫn còn một số điểm cần lưu ý về cách diễn giải các quy định thuế hoặc có một số trường hợp hồ sơ hoàn thuế bị kéo dài...vì vậy, đại diện Eurocham mong muốn lãnh đạo TP. Hà Nội sớm đưa ra phương án hỗ trợ, qua đó thúc đẩy hơn nữa vốn đầu tư FDI trên địa bàn thành phố.
"Chúng tôi tin rằng, đầu tư từ châu Âu sang Việt Nam tiếp tục tăng mạnh. Hà Nội là điểm đến tiềm năng của doanh nghiệp châu Âu. Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung tiếp tục cải cách như năm qua sẽ là điểm đến của dòng FDI chất lượng cao từ doanh nghiệp châu Âu. Chúng tôi sẽ tiếp tục đồng hành với Hà Nội và Việt Nam trong tương lai", ông Nguyễn Hải Minh nhấn mạnh.
Ông Inoue, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam (JCCI): 
Ông Inoue đã đưa ra 3 đề xuất trên quan điểm "Duy trì hoạt động kinh tế một cách hiệu quả và năng suất trên cơ sở thích ứng với dịch bệnh COVID-19", "phát triển kinh tế Hà Nội hơn nữa", "duy trì và nâng cao lợi thế cạnh tranh về đầu tư với các nước láng giềng" trong trường hợp nếu đại dịch bùng phát trong tương lai.
Theo đó, đầu tiên, ông Inoue đã đề xuất việc nới lỏng quy định về điều kiện hoạt động của nhà máy và đi lại của người lao động.
Thời gian qua, đợt dịch lần thứ 4 bùng phát đã khiến hoạt động sản xuất của nhiều nhà máy phải tạm dừng, tỷ lệ hoạt động giảm sút do áp dụng quy định nghiêm ngặt.
Vì vậy, trong trường hợp dịch bùng phát sau này, ông Inoue đề xuất không áp dụng biện pháp 3 tại chỗ mà cho phép người lao động có chứng nhận đã tiêm phòng vaccine từ 1 mũi trở lên hoặc có chứng nhận kết quả xét nghiệm âm tính được phép đi làm từ nhà không liên quan đó là vùng dịch hay không; chỉ yêu cầu xét nghiệm đối với một số lượng người nhất định; gia hạn hiệu lực của giấy chứng nhận kết quả xét nghiệm âm tính là khoảng 2 tuần.
Ông Inoue kêu gọi chính quyền TP. Hà Nội thống nhất tiêu chí áp dụng tại những khu vực trên địa bàn và thực hiện thủ tục cấp phép theo các tiêu chí, qua đó đẩy nhanh quy trình hành chính. Trong trường hợp phát sinh ca nhiễm F0 tại nhà máy thì có thể khoanh vùng cho dây chuyền sản xuất trong phạm vi cần thiết tối thiểu.
Đề xuất thứ 2 của JCCI là về nới lỏng quy định vận tải hàng hóa. Ông Inoue đề xuất nới lỏng tần suất xét nghiệm PCR với lái xe nếu nhóm này đã tiêm vaccine và cho phép lưu thông qua khu vực thực hiện giãn cách trên tuyến đường lưu thông có điểm đầu và cuối là địa phương không thuộc diện giãn cách.
Cuối cùng, JCCI cũng mong muốn nới lỏng quy định về hoạt động bán hàng. Theo đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản, ngành sản xuất kinh doanh theo nhu cầu trong nước không thể trở lại hoạt động trừ khi đảm bảo hoạt động bán hàng.
Do đó, việc thiếu đồng bộ trong việc xác định loại dịch vụ bán hàng được phép hoạt động giữa các khu vực đang áp dụng biện pháp chống dịch, cũng như mất thời gian thực hiện thủ tục cấp phép hoạt động trở lại sau khi gỡ bỏ chỉ thị 16. Ông Inoue đề xuất, cho phép hoạt động bán hàng thống nhất trên toàn TP. Hà Nội nếu dáp ứng tiêu chí 5K, cũng như đẩy nhanh tiến độ thực hiện các thủ tục hành chính khi dỡ bỏ giãn cách xã hội.
Đại diện Bệnh viện Việt Pháp:
Dịch COVID-19 gây ra những khó khăn trong việc hoàn thiện cấp phép cho dự án đầu tư, cho phép gia hạn để đẩy nhanh quá trình cấp phép và thông qua, nhất là quá trình làm việc với các bộ liên quan để gia hạn giấy phép.
Đại diện bệnh viện này cũng mong muốn có giải pháp cấp phép nhanh hơn để các chuyên gia được vào làm việc; ngoài ra, tiếp tục các chính sách gia hạn thuế giúp các doanh nghiệp hồi phục kinh doanh sau đại dịch.
Đại diện Bệnh viện Việt Pháp đánh giá cao việc xử lý dịch bệnh của thành phố. Bệnh viện Việt Pháp cũng đã đầu tư dự án mở rộng quy mô với những công nghệ mới.
Ngoài ra, một số đại diện doanh nghiệp khác cũng đề nghị rút ngắn thời gian xin cấp phép cho chuyên gia nước ngoài vì hiện nay chuyên gia phải chờ từ 1 đến 2 tháng mới hoàn thiện thủ tục vào làm việc. Cần lập ra một đơn vị giải quyết những khó khăn cho các doanh nghiệp FDI, tránh để doanh nghiệp phải đi đến quá nhiều bộ, sở, ngành mà không biết đơn vị nào sẽ giải quyết; tạo cơ chế về thuế suất, các quy chế được giản đơn, hấp dẫn, dễ kiểm soát, tạo sự cạnh tranh không chỉ trong nước mà cả quốc tế; giảm thuế, miễn thuế nhưng không nên dùng cơ chế giãn thuế vì doanh nghiệp đang đuối sức thì việc giãn thuế không hỗ trợ được doanh nghiệp; khi doanh nghiệp phục hồi có lãi vẫn được áp dụng chính sách miễn, giảm thuế. Phải tạo được niềm tin cho tất cả các doanh nghiệp FDI để mang chất xám phát triển Việt Nam, thành phố Hà Nội.
Đối với chi phí logistics, các doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam đối mặt với rất nhiều vấn đề như chồng chéo nhiều chi phí, gây ảnh hưởng không nhỏ đến xuất khẩu của doanh nghiệp…
Nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Chu Ngọc Anh đã giao các sở, ban, ngành, quận, huyện, thị xã ghi nhận, tổng hợp các khó khăn, vướng mắc và đề xuất đưa ra với nhiều hình thức phù hợp; tập trung giải quyết và đề xuất cơ quan có thẩm quyền giải quyết ngay các kiến nghị liên quan.
Đức Anh (t/h)
