Cho vay tiền bằng niềm tin, tại sao không?

DNHN - Mục tiêu mở 1 triệu tài khoản thông qua chấm điểm tín dụng cho tập khách hàng bình dân đang tiêu dùng trong hệ sinh thái Masan có thành hiện thực trong năm 2022?

Những người cần vốn bị “lãng quên”

Masan MEATLife (thành viên của Masan Group) khi tiếp cận với những người nông dân ở các trang trại nuôi heo, nhận thấy, người nuôi heo không có tiền vốn, họ mua cám chịu từ đại lý. Tương tự, người trồng lúa cũng nhận phân, lúa giống cho cả vụ mùa từ các đại lý nông sản. Họ sẽ trả lại tiền cho đại lý sau vụ thu hoạch.

Chủ tịch HĐQT Masan Group, ông Nguyễn Đăng Quang cho hay, dù trả theo phương thức nào thì chi phí tài chính của người trồng trọt hay chăn nuôi ở mức từ 2-5%/tháng, tương đương 25–60%/năm. Với lãi suất tín dụng như vậy thì nghèo vẫn hoàn nghèo và rủi ro kinh doanh vô cùng cao.  

Câu chuyện trên cộng với thói quen “tiền mặt là vua” đang cho thấy những nghịch lý. Tiền mặt nằm trong túi người nông dân, cảm giác sở hữu tiền là vua. Nhưng cái giá rất đắt phải trả là ngân hàng không có nguồn vốn để cung ứng tín dụng ngược ra thị trường.

Chính bởi thói quen dùng tiền mặt nên các ngân hàng phải nâng lãi suất để mua tiền mặt trong dân, đưa vào hệ thống tín dụng. Bằng chứng, Việt Nam là một trong những quốc gia rất hiếm trên thế giới lãi suất tiết kiệm hiện ở mức cao. Chuỗi tiền vốn đắt ngay từ ban đầu sẽ dẫn đến tiền vay đắt, tiền vay đắt dẫn đến chi phí sản xuất đắt, chi phí đắt dẫn đến kinh doanh rủi ro, không hiệu quả. Tất cả chuỗi lặp đó tạo ra tính hiệu quả thấp của nền kinh tế.

Trong khi doanh nghiệp vay ngân hàng phải trả lãi suất cao thì người dân cũng chấp nhận các kênh cho vay tiêu dùng phi chính thức, dù chi phí lãi vay cao gấp 3-5 lần so với các khoản vay tại ngân hàng.

Theo ước tính, chỉ 2,4% dân số được tiếp cận với các sản phẩm bảo hiểm, còn tỷ lệ sử dụng thẻ tín dụng chỉ đạt 4%. Tỷ lệ này thấp do những giấy tờ, thủ tục mà các ngân hàng quy định, đơn cử, việc yêu cầu chứng minh thu nhập đã gạt đi khoảng 80% khách hàng làm việc tự do, không có bảng lương, không có hợp đồng lao động.

“Ngân hàng không biết căn cứ vào đâu để cấp hạn mức tín dụng phù hợp cho những người không có tài khoản ngân hàng, không có thu nhập cố định. Việc cấp tín dụng chính thống cho những người ‘bị lãng quên’ này chưa xảy ra ở Việt Nam”, Chủ tịch HĐQT Masan Group nói.

Cho 1 triệu người tiêu dùng vay tiền bằng “niềm tin”

Một ngày trước khi diễn ra Đại hội cổ đông Masan Group 2022, CEO Trusting Social đã “đánh cược” với Chủ tịch HĐQT Masan Group rằng, mục tiêu mở 1 triệu thẻ tín dụng cho khách hàng bình dân sẽ thành hiện thực ở Việt Nam trong năm nay. Masan sẽ liên kết với các đối tác ngân hàng để hiện thực hóa mục tiêu này. 

Căn cứ cho con số trên là việc Trusting Social đã thực sự chấm điểm tín dụng cho khoảng 1 tỷ công dân tại 4 quốc gia là Indonesia, Ấn Độ, Việt Nam và Philippines. Hơn 90% dân số của 4 quốc gia nói trên không thể tiếp cận được nguồn tài chính chính thức từ hệ thống ngân hàng, bởi họ là lao động tự do. Chính Trusting Social thuyết phục các ngân hàng hãy tin những người này bởi sự thấu hiểu họ thông qua dữ liệu lớn (Big Data).

Từ hành vi tiêu dùng hàng ngày, hành vi sử dụng điện thoại di động, hành vi mua sắm, những dữ liệu nhỏ nhưng rất nhiều đã tạo ra bức tranh về độ tin cậy của mỗi người trong 1 tỷ người được chấm điểm tín dụng. Từ đó, ngân hàng cho họ vay bằng “niềm tin” trên điểm tín dụng đã được chấm. Hiện, cứ 3 khoản vay tiêu dùng thì có 1 khoản vay được chấm điểm tín dụng từ Trusting Social. 

P.V