Chi phí logistics quá cao, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu phải từ chối đơn hàng

Đại diện các doanh nghiệp lương thực thực phẩm, chế biến gỗ cho biết dù trong bối cảnh bình thường mới, tình hình xuất khẩu vẫn còn nhiều khó khăn. Trong đó đáng chú ý nhất là chi phí logistics tăng cao, thời gian giao hàng kéo dài khiến nhiều doanh nghiệp dè dặt nhận đơn xuất khẩu.

Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TPHCM, cho biết đây là giai đoạn tất bật nhất của các doanh nghiệp trong ngành lương thực thực phẩm để sản xuất hàng Tết và giao đơn xuất khẩu. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đang rất thận trọng khi nhận đơn, nhiều đơn vị phải từ chối bớt bạn hàng. Lý do là giá đầu vào, thiếu lao động thời vụ và đặc biệt là chi phí logistics cao, đồng thời thời gian vận chuyển cũng kéo dài.

“Nếu trước đây thời gian từ lúc đặt chuyến đến khi hàng hóa qua đến Mỹ là 28 ngày, thì bây giờ thời gian chờ container rỗng đã có thể kéo đến 2-3 tháng. Hàng chúng tôi có hạn dùng chỉ một năm mà mất đến 3 tháng vận chuyển thì thời gian sử dụng bị rút ngắn rất nhiều”, bà Chi cho hay. 

Theo bà Chi, trước đây giá một container đi Mỹ chỉ khoảng 2.000 đô la trở lại, nhưng hiện nay trả đến 15.000 đô la/container 40 feet vẫn không đặt được. Tương tự, giá container đi Nga lúc này khoảng 9.000-10.000 đô la, trong khi ngày trước chỉ 1.200 đô la. Chi phí logistics đẩy giá thành sản phẩm tăng cao.

Ông Nguyễn Chánh Phương, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TPHCM, cũng thừa nhận khó khăn lớn nhất hiện nay với ngành gỗ là logistics.

“Thể tích hàng gỗ, nội thất rất lớn, cần lượng lớn container, mà hiện giá container rất cao. Mặc dù người mua hàng trả chi phí vận chuyển, nhưng khi phí cao quá, lại thiếu container, thì người ta chưa lấy hàng, khiến tồn kho tăng cao, doanh nghiệp thiếu dòng tiền. Nhiều doanh nghiệp không dám nhận đơn hàng trong bối cảnh này”, ông Phương cho biết.

Nhìn một cách tổng thể, chi phí vận tải biển đã tăng hơn 10 lần trong 2 năm qua, gây áp lực lên các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Đặc biệt, bên cạnh khó khăn chung với toàn cầu này, các doanh nghiệp TPHCM cũng bị cản trở trong khâu logistics do các quy định phòng chống dịch ở các địa phương và các nước khác, cũng như hệ thống giao thông chưa đồng bộ và thủ tục hành chính chưa thông thoáng.

Ông Huỳnh Văn Cường, Phó chủ tịch Hiệp hội Logistics TPHCM, cho biết các doanh nghiệp thành viên đã cố gắng giữ không tăng giá trong thời gian qua nhưng do chỉ chiếm một công đoạn nhỏ trong toàn bộ quá trình xuất khẩu nên chi phí tổng thể vẫn tăng.

“Các công ty logistics Việt Nam chỉ cung cấp các dịch vụ phổ thông cơ bản. Ngoài việc chưa đủ tiềm lực, kinh nghiệm thì vấn đề cốt lõi là 65% hàng nhập khẩu và 73% hàng xuất khẩu được thực hiện bởi doanh nghiệp FDI. Hầu hết gói logistics đều được chỉ định từ các gói thầu quốc tế và đương nhiên miếng bánh còn lại trong nước chỉ là một phân đoạn nhỏ trong chuỗi cung ứng”, ông Cường cho hay.

Do đó, ông Cường nhấn mạnh Chính phủ cần khoanh vùng các công ty sản xuất được xác định là mũi nhọn của quốc gia, định hướng ưu tiên hợp tác với các công ty logistics đầu ngành Việt Nam theo đúng tinh thần “người Việt Nam ưu tiên dùng dịch vụ của công ty Việt Nam”.

Ở góc độ quản lý, ông Nguyễn Khắc Hiếu, Phó trưởng phòng xuất nhập khẩu của Sở Công Thương TPHCM, cho biết đang xây dựng đề án phát triển logistics của thành phố đến năm 2025, tầm nhìn 2030. Chiến lược đề ra là phát triển cụm ngành logistics, chú trọng quy hoạch lại hệ thống cảng biển và cơ sở hạ tầng logistics, tăng kết nối từ vùng sản xuất đến vùng xuất khẩu, đưa TPHCM thành trung tâm dịch vụ xuất khẩu của vùng. Do đó, hy vọng đề án phát triển logistics sẽ kéo giảm khó khăn, ách tắc xuống trong thời gian tới.

V.Dũng