Câu chuyện tranh cãi xoay quanh "Hộ chiếu Vaccine" và khôi phục du lịch năm 2021

DNHN - Trong khi chiến dịch tiêm chủng mới ở giai đoạn đầu trên toàn thế giới và việc miễn dịch cộng đồng chưa thể chắc chắn vào cuối năm 2021, dường như cuốn hộ chiếu vaccine vẫn còn là câu chuyện gây tranh cãi.

Hộ chiếu Vaccine hay chứng chỉ đã tiêm vaccine COVID-19 là chủ đề được bàn đến nhiều trong tuần vừa qua trên thế giới.

Theo tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP), hậu Covid-19, khi du lịch quốc tế trở lại, du khách có thể sẽ phải sử dụng một tấm hộ chiếu thứ hai, đó là "hộ chiếu vaccine" cho thấy họ đã được tiêm phòng vaccine Covid-19. Tuy nhiên, kể cả khi có giấy tờ mới này, dòng du khách đi lại tự do như trước thời đại dịch có thể sẽ không bao giờ xảy ra trong năm 2021, khi mà hầu hết du khách vẫn phải đi lại hạn chế trong khuôn khổ các bong bóng du lịch hoặc làn đi lại kinh doanh được các nước thỏa thuận với nhau. 

Thông điệp của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về "hộ chiếu vaccine" khá rõ ràng. Tại một buổi cung cấp thông tin cho báo chí ở Copenhagen, Đan Mạch ngày 4/12/2020, bác sĩ Catherine Smallwood - chuyên viên cao cấp về vấn đề khẩn cấp của WHO tại châu Âu - cho biết: "Chúng tôi không khuyến nghị "hộ chiếu miễn dịch" (chứng nhận tiêm vaccine) và cũng không khuyến nghị dùng xét nghiệm như một phương tiện để ngăn ngừa đường lây truyền qua biên giới. Những gì chúng tôi khuyến nghị là các quốc gia nên xem xét dữ liệu về sự lây lan trong nước, nước ngoài và điều chỉnh hướng dẫn đi lại của họ cho phù hợp".

Hiện thực hóa "hộ chiếu vaccine"

Bất chấp khuyến nghị của quan chức WHO, nhiều nước châu Âu dường như đang ngả theo "hộ chiếu vaccine", thà an toàn mà tránh được dịch vẫn hơn là phải nói hối tiếc.

Bỉ ủng hộ "hộ chiếu vaccine" ở EU và thậm chí là trên toàn cầu. Dự báo, nhiều nước sẽ đòi hỏi du khách phải trình chứng nhận đã tiêm vaccine ở cửa khẩu. 

Gần đây nhất, Đan Mạch công bố kế hoạch yêu cầu người nhập cảnh cung cấp hồ sơ chứng minh họ đã được tiêm vaccine Covid-19. Đầu tháng 1, Bộ Y tế và Người cao tuổi Đan Mạch thông báo rằng cơ quan này đang nghiên cứu "hộ chiếu vaccine" cho công dân nước này và sớm cấp cho tất cả những người đã tiêm vaccine. Giấy tờ này sẽ giống như một giấy thông hành để họ đi tới những quốc gia bắt buộc tiêm chủng đối với người nhập cảnh. 

Hãng RT đưa tin, trong loạt chỉ thị được các quan chức công bố hồi cuối năm 2020, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh cho các nhà lập pháp “xem xét giấy chứng nhận cho những người đã tiêm vaccine phòng COVID-19 được nước này phát triển. Và mục đích việc này là nhằm giúp các công dân có thể đi lại khắp các biên giới của Nga và những nước khác”.

Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin đã được giao nhiệm vụ phụ trách việc thi hành các khuyến nghị và dự kiến ông sẽ báo cáo lại trong ngày 20/1 tới.

Theo RT, Hiệp hội vận tải hàng không quốc tế, vốn đại diện cho khoảng 290 hãng hàng không trên khắp thế giới đã ủng hộ về ý tưởng “hộ chiếu vaccine”, đồng thời tổ chức này cũng đang tự phát triển hệ thống kỹ thuật số của riêng họ, để có thể theo dõi những người đã tiêm vaccine phòng COVID-19.

Trong khi đó, Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis thậm chí gửi thư cho Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen và thúc giục EC ban hành giấy chứng nhận tiêm chủng Covid-19 để tạo thuận lợi cho việc đi lại giữa các nước trong khối.

Tháng 12/2020, Cộng hòa Cyprus cho biết sớm nhất vào tháng 3/2021, nước này sẽ chỉ cấp phép nhập cảnh đối với những người chứng minh rằng họ đã được tiêm vaccine Covid-19, bên cạnh những giấy tờ thông thường (gồm hộ chiếu, thị thực...). 

Ở Hungary, chính quyền đã yêu cầu người nhập cảnh phải có chứng minh là mình đã tiêm vaccine phòng COVID-19 thông qua một ứng dụng trên điện thoại di động.

Tại Iceland, người nào có giấy tờ xác nhận mình đã từng nhiễm và khỏi COVID-19 kể từ ngày 10/12/2020 thì không cần xét nghiệm hay cách ly. Người phát ngôn của chính phủ cho rằng yêu cầu này của chính quyền không giống với yêu cầu chứng nhận đã tiêm vaccine.

Mới đây, Australia tuyên bố sẽ thực hiện “hộ chiếu vaccine” đối với người nhập cảnh. Hãng hàng không Qantas của Australia khẳng định sẽ áp dụng chính sách này ngay từ đầu năm 2021.

Không chỉ tại các quốc gia, một số nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) bày tỏ sự ủng hộ đề xuất này, đồng thời lưu ý cần phải có sự phối hợp với các chuyên gia y tế để thảo luận về thông số kỹ thuật một cách phù hợp.

Nhiều ý kiến trái chiều

Thủ tướng Pháp Jean Castex thông báo sẽ trình Quốc hội Pháp về biện pháp kiểm soát sự lây lan của đại dịch bằng tấm hộ chiếu tiêm chủng vaccine COVID-19 này. Nội dung của quy định sẽ là chỉ những người có hộ chiếu tiêm chủng mới được dùng phương tiện hàng không, nhập cảnh và thăm dự các hoạt động đông người.

Dù mới ở dạng dự thảo, quy định này đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều. Bộ trưởng Bộ Giao thông Pháp, ông Jean-Baptiste Djebbari, đã đưa ra ý kiến rằng, việc cấp hộ chiếu này sẽ vô hình trung tạo ra sự phân loại công dân, đi ngược lại quyền tự do lựa chọn tiêm chủng, đặc biệt trong giai đoạn vaccine chưa đủ để cung cấp cho toàn thế giới. Tại Pháp, ông sẽ gần như không áp dụng biện pháp này cho ngành vận tải dân dụng.

Tuy vậy, Pháp sẽ vẫn tiếp tục đưa dự thảo này ra trình quốc hội. Cho đến thời điểm hiện tại, ở Pháp, việc tiêm hay không tiêm vaccine đang thuộc quyền quyết định của công dân. Do đó, việc áp dụng "hộ chiếu vaccine" gần như đi ngược lại những quyết định của Chính phủ Pháp trong giai đoạn này.

Trong khi chiến dịch tiêm chủng mới ở giai đoạn đầu trên toàn thế giới và việc miễn dịch cộng đồng chưa thể chắc chắn vào cuối năm 2021, dường như cuốn hộ chiếu vaccine vẫn còn là câu chuyện gây tranh cãi. Xét nghiệm tại sân bay và cửa khẩu là biện pháp nhận được sự ủng hộ trong thời điểm này hơn cả.