Trong không khí hào hùng kỷ niệm 85 năm Khởi nghĩa Hòn Khoai và Ngày truyền thống cách mạng của Đảng bộ, quân và dân tỉnh Cà Mau (13/12/1940 – 13/12/2025), Lễ tổng kết và trao tặng Giải thưởng Văn học, nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V (2021 – 2025) đã được tổ chức trang trọng, tạo dấu ấn sâu sắc đối với đội ngũ văn nghệ sĩ và công chúng yêu nghệ thuật. Sự kiện không chỉ khẳng định uy tín của giải thưởng cấp tỉnh mà còn góp phần thúc đẩy phong trào sáng tác chất lượng cao trong giai đoạn hội nhập.
Giải thưởng mang tên nhà giáo, nhà báo, nhà văn, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Phan Ngọc Hiển – người đã đi vào lịch sử với vai trò lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai năm 1940. Qua 5 kỳ tổ chức, giải thưởng khẳng định vị thế là sân chơi quy mô và uy tín nhất của tỉnh dành cho tác giả, nhóm tác giả trong và ngoài tỉnh Cà Mau có các tác phẩm đạt giá trị tốt về tư tưởng và nghệ thuật, phản ánh đất và người Cà Mau qua các giai đoạn kháng chiến, xây dựng và phát triển. Giải thưởng cũng nhằm biểu dương, tôn vinh, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa, nghệ thuật; động viên, khuyến khích, thúc đẩy và định hướng hoạt động sáng tạo văn học, nghệ thuật trên địa bàn tỉnh Cà Mau trong kỷ nguyên mới và hội nhập.
![]() |
| Trao giải thưởng Văn học, nghệ thuật Phan Ngọc Hiển tỉnh Cà Mau lần thứ V (2021 – 2025) |
80 tác phẩm – sắc màu đa diện của đời sống nghệ thuật
Giải thưởng lần thứ V thu hút 80 tác phẩm của 53 tác giả, thuộc 9 chuyên ngành: âm nhạc, kiến trúc, múa, điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh, sân khấu, văn học và văn nghệ dân gian. Nổi bật là sự góp mặt của nhiều thế hệ văn nghệ sĩ, từ những cây bút, cây cọ từng hoạt động trong kháng chiến đến các tác giả trẻ sinh sau năm 1975.
Với đa dạng đề tài tạo nên bức tranh nghệ thuật phong phú, từ chất liệu bi tráng của kháng chiến chống Mỹ, hơi thở đời sống đương đại đến những câu chuyện về lịch sử, văn hóa, con người Cà Mau trong giai đoạn đổi mới. Mỗi tác phẩm đều gửi gắm góc nhìn riêng về quê hương, khẳng định tinh thần nhân hậu, kiên cường và khát vọng vươn lên của người dân vùng đất cực Nam Tổ quốc.
Sau thẩm định vòng sơ tuyển từ ngày 02/6 - 15/7/2025, kết quả đã có 30 tác phẩm của 30 tác giả, nhóm tác giả đủ điều kiện vào chung khảo. Kết quả có 14 tác phẩm của 10 tác giả và 04 nhóm tác giả đạt từ 2/3 số phiếu trở lên của tổng số thành viên Hội đồng và được xét trao giải lần này, 14 tác phẩm tiêu biểu thuộc 7 chuyên ngành, đáp ứng đầy đủ tiêu chí về giá trị nội dung tư tưởng, hình thức nghệ thuật và sức lan tỏa trong đời sống.
Dấu ấn các chuyên ngành
Trong số các tác phẩm đoạt giải, âm nhạc tiếp tục cho thấy chiều sâu và sức sống bền bỉ của đề tài cách mạng. Những ca khúc như “Gởi Cà Mau”, “Tiểu đoàn U Minh” hay “Sáng mãi một niềm tin” không chỉ khơi lại ký ức chiến tranh mà còn tôn vinh tinh thần bất khuất của quân dân Cà Mau, hình tượng người anh hùng Phan Ngọc Hiển.
![]() |
| Trao giải chuyên ngành âm nhạc với tác phẩm ca khúc “Sáng mãi một niềm tin” của tác giả Võ Văn Yên. |
Điện ảnh đánh dấu sự trở lại ấn tượng với bộ phim tài liệu “Siết chặt vòng vây diệt địch” và tác phẩm kinh điển “Bệnh viện trong rừng đước” – thước phim quý phản ánh chân thực cuộc sống khốc liệt nhưng tràn đầy tình người của lực lượng y tế ở chiến khu thời chống Mỹ.
Ở lĩnh vực mỹ thuật, các họa sĩ gạo cội như Nguyễn Hiệp, Lý Phước Như, Dư Minh Chiến ghi dấu bằng những tác phẩm giàu cảm xúc, thể hiện cuộc sống giản dị, nghĩa tình của người Cà Mau cùng vẻ đẹp mộc mạc của vùng đất U Minh.
Nhiếp ảnh, sân khấu và văn học cũng có nhiều đóng góp nổi bật, trong đó những khoảnh khắc đời sống, hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ giúp dân mùa lũ, hay vở cải lương khắc họa chiến tranh đã giúp công chúng thêm thấu hiểu, thêm yêu mến mảnh đất giàu truyền thống cách mạng này.
Đặc biệt, lần đầu tiên sau 5 kỳ tổ chức, lĩnh vực văn nghệ dân gian có tác phẩm được trao giải: công trình nghiên cứu “Thờ cúng Bác Hồ ở Cà Mau” – ghi nhận tấm lòng son sắt của người dân đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh qua nhiều thế hệ.
Khơi dậy tinh thần sáng tạo trong kỷ nguyên mới
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Ngô Vũ Thăng đã biểu dương, chúc mừng các tác giả, nhóm tác giả có tác phẩm được trao tặng Giải thưởng Văn học, nghệ thuật lần này và khẳng định Giải thưởng Văn học, nghệ thuật Phan Ngọc Hiển không chỉ tôn vinh giá trị quá khứ mà còn tạo động lực thúc đẩy phong trào sáng tác trong giai đoạn hiện đại hóa và hội nhập.
Ông nhấn mạnh, trong bối cảnh tỉnh Cà Mau sau hợp nhất với lực lượng văn nghệ sĩ đông đảo hơn, các dự án và công trình trọng điểm đang mở ra nhiều cơ hội phát triển. Bên cạnh những thuận lợi và cơ hội phát triển, thì cũng còn không ít khó khăn, thách thức, đó là yêu cầu đổi mới tư duy, góc nhìn, cách thức truyền tải thông điệp về cái chân - thiện - mỹ trong đời sống hiện đại, nhịp sống số. Đây chính là “nguồn cảm hứng vô tận” để đội ngũ sáng tác tiếp tục bám sát thực tiễn và đổi mới tư duy nghệ thuật.
![]() |
| Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Ngô Vũ Thăng phát biểu tại Lễ trao giải. |
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ngô Vũ Thăng cũng đề nghị Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham mưu cơ chế khuyến khích sáng tác, chăm lo phát triển tài năng trẻ, tạo điều kiện để văn nghệ sĩ tiếp cận thực tiễn. Liên hiệp các Hội Văn học, nghệ thuật tỉnh đổi mới phương thức hoạt động, tăng cường gắn kết đội ngũ sáng tác. Lực lượng văn nghệ sĩ trong tỉnh tiếp tục dấn thân, cho ra đời nhiều tác phẩm mang giá trị tư tưởng – nghệ thuật bền vững, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa, phát huy hồn cốt con người Cà Mau chân thật, hiền hòa, nghĩa tình nhưng không kém phần hiện đại.
Ông bày tỏ tin tưởng rằng với tinh thần đoàn kết và khát vọng sáng tạo, lực lượng văn nghệ sĩ tỉnh nhà sẽ tiếp tục có những công trình xứng tầm, “mang dấu ấn thế kỷ”, góp phần xây dựng nền tảng tinh thần cho xã hội và đóng góp vào sự phát triển toàn diện của con người Việt Nam trong thời đại mới.
Giải thưởng Văn học, nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V đã khép lại với những dấu ấn sâu sắc. Nhưng dư âm của nó sẽ còn lan tỏa, trở thành động lực để phong trào sáng tác văn học – nghệ thuật Cà Mau tiếp tục phát triển mạnh mẽ, sáng tạo và nhân văn hơn trong kỷ nguyên mới.