Mở đầu năm 2023, nhà sản xuất xe điện BYD đạt được một cột mốc quan trọng - doanh số vượt qua đối thủ nặng kí Tesla tại thị trường Trung Quốc.
Người sáng lập BYD, Wang Chuanfu, cho rằng, BYD phát triển mạnh là nhờ tập đoàn này tham gia vào tất cả các giai đoạn của chuỗi cung ứng như pin và chip điện tử, cùng với đó là chính sách thúc đẩy phát triển xe điện của chính phủ Trung Quốc.
Tờ Nikkei mới đây cũng đã đưa tin, nhà sản xuất xe điện BYD của Trung Quốc đang lên kế hoạch mở rộng hoạt động ở nước ngoài. Theo đó, họ bắt đầu thiết lập mục tiêu doanh số cho mảng này trong năm 2023 với tham vọng sẽ vượt gã khổng lồ Mỹ Tesla.
Hoạt động tại hơn 40 quốc gia trên thế giới, bao gồm Nhật Bản và các quốc gia ở khu vực Đông Nam Á cũng như châu Âu, BYD có kế hoạch bán gần 2 triệu xe điện trong năm nay.
"Giấc mơ của chúng tôi sẽ trở thành hiện thực nhờ những nỗ lực nghiên cứu và phát triển trong hơn 20 năm. Chúng tôi sẽ thay đổi cấu trúc công nghiệp toàn cầu đối với ô tô hạng sang", Wang Chuanfu, người sáng lập và Chủ tịch của BYD, cho biết tại buổi ra mắt trực tuyến thương hiệu xe sang Yangwang vào ngày 5/1.
Việc cung cấp 1 mẫu xe điện xa xỉ là mục tiêu của BYD trong nhiều năm sau khi lần đầu tiên bước chân vào thị trường xe điện vào năm 2003.
BYD đã đặt mục tiêu ra mắt mẫu Yangwang U8 và U9 vào năm 2023 với mức giá từ 800 NDT (116.878 USD) – 1,5 triệu NDT.
YangWang, thương hiệu con mới nhất của BYD ra mắt cùng sản phẩm đầu tiên tại thị trường nội địa. U8 là một chiếc off-road thuần điện hạng sang với kết cấu khung thang rời (ladder frame), kết hợp giữa vẻ hầm hố cùng thiết lập 4 động cơ điện và công nghệ cao.
Hãng cho biết, U8 có khả năng xoay 360 độ giống như xe tăng, và chế độ nổi trên mặt nước nhờ thân xe chống thấm, cũng như các chế độ lái cho những kịch bản vượt địa hình khác nhau. BYD thêm, rằng chiếc SUV có thể chạy đến tốc độ 120 km/h dù gặp tình huống một lốp bị xẹp.
Theo BYD, các mẫu xe của YangWang sẽ có giá khoảng 116.300-218.100 USD. Hãng chưa công bố mức giá cụ thể của U8, nhưng truyền thông Trung Quốc nói rằng mẫu SUV điện sẽ khoảng 145.400 USD, tức khoảng một nửa so với một chiếc Mercedes G-class giá từ 275.000 USD tại Trung Quốc.
BYD tấn công vào lĩnh vực xe điện xa xỉ một phần vì vị thế bấp bênh của họ trong thị trường Trung Quốc. Công ty này đã chứng kiến doanh số tăng mạnh với những mẫu giá rẻ và trung bình, thường từ 100.000 NDT tới 300.000 NDT như Song, Qin, Dolphin và Han.
Tuy nhiên, sự cạnh tranh về giá ngày càng gay gắt. Tesla đã bước vào cuộc chiếm giảm giá vào tháng 1 khi mẫu Model 3 rẻ nhất của họ chỉ còn ở mức giá 229.000 NDT thay vì 265.000 NDT như trước đây. Hiện họ có thể cạnh tranh trực tiếp với BYD trong phân khúc giá trung bình.
Những thương hiệu khác như Volkswagen và Honda cũng đang ra mắt những mẫu xe điện của riêng họ ở Trung Quốc, thách thức sự thống trị của BYD.
BYD cũng ra mắt các mẫu xe thương hiệu Yangwang để mở đường vào phân khúc giá cao cấp. “Đây là sáng kiến mở rộng con đường của BYD vào lĩnh vực mang lại giá trị cao hơn giữa bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt trong thị trường đại chúng – nơi công ty sẽ sớm đạt đến điểm thành công nhất định”, theo nội dung 1 báo cáo của Morgan Stanley phát hành vào ngày 5/1.
Dòng xe điện hiện tại của BYD, chủ yếu bao gồm các mẫu xe giá rẻ và trung bình, khiến lợi nhuận của công ty bị ảnh hưởng. Tỷ lệ lợi nhuận từ hoạt động trên doanh số bán hàng trong mảng kinh doanh ô tô của BYD trong những năm gần đây là dưới 5%, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 25% của Tesla.
Xe điện và xe hybrid cắm điện (PHV) ít sinh lãi hơn xe chạy bằng xăng vì chi phí pin quá đắt. Việc BVD gặp khó trong việc tăng lợi nhuận đã đẩy công ty này thâm nhập vào các phân khúc thị trường khác. Thương hiệu Yangwang được hy vọng không chỉ tăng lợi nhuận mà còn nâng cao hình ảnh của công ty.
Những vấn đề khác cũng bắt đầu phát sinh. Chẳng hạn, chính phủ Trung Quốc đã ngừng trợ cấp cho người mua đối với xe điện và xe hybrid cắm điện từ cuối năm 2022. Ưu đãi này từng được cung cấp cho người mua từ các nhà sản xuất đáp ứng các tiêu chí khác nhau. BYD được hưởng lợi nhiều nhất từ các khoản trợ cấp này, nhận được 5,8 tỷ Nhân dân tệ trong năm tài chính tính đến tháng 12/2021, tăng 2,5 lần so với năm trước đó.
BYD đã tăng giá bán vào tháng 1 để cải thiện lợi nhuận, với lý do rằng chính phủ đã chấm dứt các khoản trợ cấp và tăng chi phí vật liệu cho pin - một sự tương phản rõ rệt với Tesla, công ty đã giảm giá bán sản phẩm.
Vào tháng 1, BYD đã ghi nhận doanh số bán ô tô mới tăng 59% so với một năm trước đó bất chấp những tác động bất lợi từ sự lây lan của dịch COVID-19 tại Trung Quốc và kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, doanh số bán hàng vào năm 2022 đã chậm lại so với mức tăng gấp 2,5 lần của năm trước và hậu quả từ việc tăng giá có thể gây ảnh hưởng nặng nề.
BYD buộc phải mở rộng ra toàn cầu cũng một phần là bởi sự chậm lại của thị trường trong nước. Ngoài việc quảng bá mẫu xe bus điện ra nước ngoài, công ty cũng tăng tốc tiếp thị mẫu xe khách điện tại Thái Lan, Ấn Độ, Nhật Bản và một số quốc gia khác.
Tuy nhiên, khách hàng nước ngoài vẫn còn do dự khi mua xe điện Trung Quốc và đó là một rào cản lớn với BYD.
“Châu Âu hiện là thị trường mục tiêu chính cho việc xuất khẩu xe điện từ Trung Quốc”, theo một nghiên cứu của vào tháng 3/2022. Điều này chỉ ra rằng những chiếc xe “made in China” sẽ đe doạ người lao động, các khoản đầu tư và sáng kiến của người châu Âu. Và rằng “EU cần theo dõi cẩn thận tình hình trong và ngoài nước và xem xét việc sử dụng các công cụ phòng thủ thương mại của riêng mình”.
BYD sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nếu bị Mỹ hạn chế xuất khẩu như trường hợp của Huawei Technologies.
Ngoài ra, trong khi Bắc Mỹ là thị trường hàng đầu của Tesla, Toyota, Volkswagen và các hãng khác, BYD lại tập trung vào châu Âu và châu Á, và điều này có thể khiến BYD không thu được lợi ích từ quy mô kinh tế, qua đó đạt được mục tiêu giảm chi phí sản xuất trong trung và dài hạn.
Về phần mình, CEO BYD vẫn khẳng định: “Ai nhanh nhạy sẽ là người chiến thắng”.
Warren Buffett, nhà đầu tư nổi tiếng thế giới, đã mạnh tay đầu tư vào BYD. Trong năm nay, công ty dự định tham gia vào phân khúc ô tô cao cấp “triệu RMB” (142.000 USD). Trong quý đầu năm 2023, công ty sẽ tung ra mẫu xe Yangwang, mở rộng ra khỏi phân khúc xe bình dân dưới 50.000 USD.
BYD đang để mắt đến các thị trường chưa được khai thác nhiều ở nước ngoài. Tập đoàn này có một nhà máy sản xuất trị giá 491 triệu USD ở Thái Lan và dự định xây dựng một nhà máy khác tại Ấn Độ. Công ty cũng bắt đầu thâm nhập thị trường Nhật Bản, chạy đua cùng với những nhà sản xuất nội địa lâu đời như Toyota.
Hà Anh
