Xuất khẩu gạo năm 2021 dự báo sẽ tăng trưởng mạnh nhờ những ưu đãi từ các hiệp định thương mại tự do

Năm 2020, xuất khẩu gạo đạt được nhiều kết quả khả quan dù dịch Covid-19 đã có những tác động tiêu cực. Dù có thời điểm hoạt động xuất khẩu gạo phải tạm dừng nhưng kết thúc năm 2020, kim ngạch xuất khẩu gạo vẫn đạt trên 3 tỷ USD, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam thuộc top đầu thế giới, có lúc cao hơn cả giá gạo của Thái Lan.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, tháng 1 vừa qua, Việt Nam xuất khẩu hơn 347,7 ngàn tấn gạo với kim ngạch đạt gần 192 triệu USD, giảm 36,4% về lượng và giảm 34,2% về giá trị so với tháng 12/2020); đồng thời giảm 0,6% về giá trị so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù vậy, tình hình trên có thể chỉ là ngắn hạn, xuất khẩu gạo Việt Nam năm 2021 được dự báo sẽ tiếp tục khả quan do nhu cầu của thị trường vẫn ở mức cao, nhất là khi Việt Nam đã định hình được phân khúc gạo chủ lực, chiếm ưu thế hơn so với gạo giá rẻ từ Ấn Độ hay Pakistan, đồng thời có sức cạnh tranh với gạo thơm của Thái Lan.

Về giá gạo xuất khẩu, theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), trong tháng 1/2021, giá gạo Việt Nam đạt 503 USD/tấn, tăng 3 USD/tấn so với cuối tháng 12/2020 và duy trì mức này đến hết tháng. Giá gạo 5% của Ấn Độ cũng có xu hướng tăng nhẹ dần đều trong tháng, từ mức 384 lên 388 USD/tấn. Trong khi giá gạo Thái Lan tăng với biên động cao hơn, từ 513 lên 523 USD/tấn.

Về thị trường, Philippines vẫn là thị trường số 1 của XK gạo Việt Nam khi chiếm gần 49% về lượng và hơn 47,6% về giá trị trong tháng đầu năm 2021 (đạt gần 170.000 tấn với kim ngạch trên 91 triệu USD). Đây cũng là thị trường số 1 của XK gạo Việt Nam trong năm 2020 khi chiếm 33,9% thị phần (đạt 2,2 triệu tấn, giá trị 1,06 tỷ USD, tăng 4% về lượng và tăng 19,3% về giá trị so với năm 2019)…

Giới chuyên môn nhận định tình hình trên có thể chỉ là ngắn hạn, xuất khẩu gạo Việt Nam năm 2021 dược dự báo sẽ tiếp tục khả quan do nhu cầu của thị trường vẫn ở mức cao, nhất là khi Việt Nam đã định hình được phân khúc gạo chủ lực, chiếm ưu thế hơn so với gạo giá rẻ từ Ấn Độ hay Pakistan, có sức cạnh tranh với gạo thơm của Thái Lan.

Bên cạnh đó, theo đánh giá của Công ty CP Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), cơ hội cho hạt gạo Việt vẫn xuất hiện tại các thị trường ngách.

Cụ thể, xuất khẩu gạo chất lượng cao sang EU, Anh, Hàn Quốc được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh nhờ những ưu đãi từ các Hiệp định thương mại tự do vừa được ký kết hoặc đi vào thực thi.

Theo VDSC, cơ hội xuất khẩu gạo sang các thị trường EU, Anh, Hàn Quốc sẽ tạo động lực tăng trưởng cho các công ty xuất khẩu gạo chuyên nghiệp như: Công ty CP Tập đoàn Lộc Trời,  Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An...

Cụ thể, nhờ UKVFTA được ký kết, thuế suất xuất khẩu gạo sang Vương quốc Anh còn 0% thay vì 17,4% như trước đây. Nhờ UKVFTA, sản lượng xuất khẩu gạo sang Anh năm 2021 có thể đạt 17.000 tấn, tăng 10 lần so với năm 2020.

Trong khi đó, Hàn Quốc cũng đồng ý cung cấp hạn ngạch 55.112 tấn đối với các loại gạo mà Việt Nam có thể trồng và xuất khẩu.

VDSC ước tính sản lượng gạo xuất khẩu năm 2021 sang 3 thị trường EU, Anh, Hàn Quốc sẽ đạt xấp xỉ 90.000 tấn gạo, tăng 254% so với năm 2020.