Tỷ phú pin nắm giữ tương lai Tesla tại Trung Quốc

Tesla cần thành công tại Trung Quốc để thống trị mảng xe điện, khiến Elon Musk tìm đến Zeng Yuqun - người từng giúp Apple tăng tuổi thọ pin MacBook.

Zeng Yuqun năm nay 52 tuổi. Ông đã gây dựng Contemporary Amperex Technology Co. Ltd (CATL) thành hãng sản xuất pin hàng đầu Trung Quốc trong chưa đầy một thập kỷ. CATL hiện là nhà sản xuất pin sạc lớn nhất thế giới cho các loại xe được coi là tương lai của ngành ôtô. Việc này đã giúp Zeng từ một người sinh ra ở vùng nông thôn, làm công việc nhà nước với mức lương 30 USD một tháng trở thành tỷ phú với khối tài sản 17 tỷ USD, Bloomberg cho biết.

Sản phẩm của CATL đã được sử dụng trong xe của hầu hết các hãng xe lớn. Từ tháng này, họ bắt đầu làm pin cho xe của Tesla sản xuất tại nhà máy ở Thượng Hải. Sự hợp tác này có tiềm năng rất lớn. Nó kết hợp dòng xe điện được ưa chuộng nhất (Tesla Model 3) với loại pin giá rẻ tại thị trường tiêu thụ gấp ba số xe điện so với Mỹ năm ngoái.

 

Tỷ phú Trung Quốc Zeng Yuqun. Ảnh: Bloomberg

Zheng và Musk đã bàn bạc về các đột phá công nghệ, về giải pháp để vượt qua thách thức trong đại dịch và nỗi ám ảnh của CEO Tesla. Đó là xe điện và pin giá rẻ. "Elon nói về chi phí cả ngày. Và tôi đã trấn an ông ấy rằng tôi có cách", Zheng nói, "Chúng tôi khá hợp nhau. Ông ấy là người rất vui tính".

Các loại pin của CATL có thể đem lại lợi thế quyết định cho Tesla ở Trung Quốc, đặc biệt là khả năng tăng biên lợi nhuận và hạ giá bán tại thị trường được dự báo có 59 triệu xe điện trên đường năm 2030, bất chấp đại dịch. Quan trọng nhất là Zeng có thể cung cấp cho Tesla loại pin LFP sử dụng các vật liệu rẻ hơn và chi phí thấp hơn 20% bình thường.

Làm việc với một hãng cung cấp nội địa như CATL có thể giúp Tesla thắt chặt quan hệ với giới chức Trung Quốc. Đây cũng là điểm mấu chốt cho thành công của hãng tại thị trường này. Zeng còn là thành viên Hội nghị Chính trị Hiệp thương Nhân dân - cơ quan cố vấn chính trị tại Trung Quốc. Ông đang thúc đẩy đề xuất tập trung vào năng lượng tái tạo.

Còn với CATL, sự hợp tác này cũng đến vào thời điểm quan trọng. Doanh số bán pin đã giảm gần một phần ba trong 5 tháng đầu năm, theo SNE Research, do số xe bán ra tại Trung Quốc giảm mạnh vì đại dịch, chiến tranh thương mại và chính phủ giảm trợ cấp. Hiệp hội Các nhà sản xuất Xe Trung Quốc hôm 10/7 cho biết doanh số xe điện giảm khoảng 38% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thị phần pin trong nước của CATL càng ảm đạm khi các xe Model 3 sản xuất tại Trung Quốc năm ngoái sử dụng pin của LG Chem và Panasonic. Theo ước tính của Sanford C. Bernstein, từ đầu năm sau, CATL có thể cung cấp cho nửa số xe tại nhà máy Thượng Hải của Tesla.

Dĩ nhiên, CATL cũng cần tìm thêm khách hàng mới để cải thiện tính cạnh tranh quốc tế, trong bối cảnh các đối thủ như LG Chem hay Samsung SDI đang tăng tốc. "CATL thành công chủ yếu nhờ nhu cầu tại Trung Quốc mạnh", Daixin Li - nhà phân tích tại BNEF nhận xét, "Trong tương lai, khi thị trường xe điện tại Trung Quốc tăng trưởng nhanh, việc duy trì và tăng thị phần quốc tế sẽ phụ thuộc vào việc họ tạo thêm được bao nhiêu nhu cầu bên ngoài".

Hãng này còn kỳ vọng cung cấp cho xe của Tesla sản xuất tại các nhà máy khác, như cơ sở đang được xây dựng tại Đức. CATL cũng đã bán linh kiện cho Volkswagen và BMW và đang xây thêm nhà máy tại đây. "Chúng tôi không loại trừ khả năng cung cấp cho nhà máy Berlin Gigafactory", Zeng nói.

Canteen của CATL tại trụ sở ở Phúc Kiến. Ảnh: Bloomberg

CATL hiện tăng tốc nghiên cứu giảm chi phí pin để giá thành xe điện tương đương với xe chạy xăng. "Anh cần phải sáng tạo hơn, tiết kiệm nhiên liệu hơn, hoạt động tốt hơn. Đó là cách duy nhất để giành phần thăng", Zeng nói. Ông cũng chính là người từng giúp Apple kéo dài tuổi thọ pin MacBook

Zeng cho biết họ có thể sản xuất loại pin có tuổi thọ 16 năm và chạy được 2 triệu km, dự kiến sử dụng trong nhiều loại phương tiện hoặc để dự trữ năng lượng. Đây là dấu mốc mà nhiều hãng xe, như Tesla hay General Motors đang theo đuổi.

"Liên tục cải tiến có thể tạo ra một công ty tốt. Nhưng đầu tư vào nhân tài mới tạo ra một công ty vĩ đại", Zeng nói. Ông có bằng tiến sĩ vật lý chất rắn tại Học viện Khoa học Trung Quốc.

Chi phí cho hoạt động R&D của CATL đã tăng gần 50% năm ngoái, lên xấp xỉ 3 tỷ nhân dân tệ. Họ hiện có 5.400 nhân sự thuộc bộ phận này. Trong đó, 143 người có bằng tiến sĩ. Họ được nhận các ưu đãi như có canteen riêng và được tham gia dịch vụ hẹn hò do chính công ty tổ chức.

Bernstein ước tính loại pin nhỏ và rẻ hơn của CATL cho Model 3 sẽ giúp giá xe của Tesla giảm 600 - 1.200 USD. Dù pin này hiện chưa khỏe bằng các loại đắt hơn, công nghệ sản xuất nó vẫn đang được cải tiến.

"CATL sẽ hưởng lợi lớn nếu đưa được loại pin này ra thị trường quốc tế, vì ngoài Trung Quốc, chưa nơi nào sử dụng pin LFP cho xe thuần chạy điện cả", Mark Newman - nhà phân tích tại Bernstein cho biết, "Tesla sẽ có lợi thế đáng kể".

Hà Thu