Tổng hợp những đề xuất kinh tế của Tổng thống đắc cử Donald Trump (Ảnh: CNN). |
Tổng thống đắc cử Donald Trump đã có chiến thắng vang dội trong cuộc đua vào Nhà Trắng trong tuần trước, với động lực lớn cho kết quả này nằm ở những đề xuất chính sách kinh tế của ông. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế và nhà quan sát trên thế giới lại đang bày tỏ những lo ngại về kế hoạch này của Trump.
Hầu hết các biện pháp này đều thiếu chi tiết cụ thể, và đều sẽ cần sự chấp thuận của Quốc hội để được thông qua. Điều này có thể khó được thực hiện trong bối cảnh chia rẽ chính trị tại Capitol Hill (tòa nhà Quốc hội Mỹ).
Tạp chí doanhnghiephoinhap.vn dưới đây sẽ tổng hợp lại những đề xuất kinh tế của ông Donald Trump, từ đó cung cấp một cái nhìn rõ hơn về bức tranh nền kinh tế Mỹ trong nhiệm kỳ Tổng thống sắp tới, đồng thời đây cũng sẽ là nền tảng cho những đánh giá và bình luận về chính sách của ông Trump.
1. Giải quyết các khoản giảm thuế chuẩn bị hết hạn
Đạo luật Cắt giảm Thuế và Việc làm (TCJA) năm 2017 là một trong những thành tựu nổi bật của ông Trump khi còn ở Nhà Trắng. Tuy nhiên, một số phần của đạo luật này sẽ hết hạn vào cuối năm 2025. Hơn nữa, dù luật này cho phép giảm thuế cho hầu hết người dân, các đảng viên Dân chủ thường chỉ trích TCJA vì mang lại lợi ích không cân xứng cho người giàu.
Theo đó, ông Trump muốn gia hạn tất cả các khoản giảm thuế thu nhập cá nhân và thuế thừa kế mà luật năm 2017 đã ban hành, bao gồm việc tăng khoản khấu trừ tiêu chuẩn, giảm mức thuế thu nhập theo khung thuế, và tăng mức miễn thuế thừa kế.
Ông cũng đề xuất dỡ bỏ giới hạn khấu trừ thuế tiểu bang và địa phương (SALT), vốn bị giới hạn ở mức 10.000 USD theo TCJA, nhưng sẽ hết hạn vào cuối năm 2025. Ngoài ra, Trump đã kêu gọi giảm thuế doanh nghiệp xuống 15% đối với một số công ty. Trước đó, TCJA đã giảm vĩnh viễn mức thuế doanh nghiệp cao nhất từ 35% xuống còn 21%.
Ngoài ra, ông Trump cũng muốn khôi phục khả năng khấu trừ ngay lập tức các khoản đầu tư vào thiết bị và nghiên cứu của các công ty.
2. Xóa bỏ thuế
Tổng thống đắc cử đã đưa ra một loạt các ưu đãi thuế, bao gồm xóa bỏ thuế liên bang đối với tiền bo, lợi ích an sinh xã hội và tiền làm thêm giờ.
Cụ thể, ông Trump hứa sẽ chấm dứt thuế đối với tiền bo, dù chiến dịch của ông chưa công bố chi tiết cụ thể. Ông cũng đã đề xuất xóa cả thuế thu nhập liên bang và thuế tiền lương, dù đây là những nguồn thu cho an sinh xã hội và Medicare.
Theo Trung tâm Chính sách Thuế, hầu hết các nhân viên nhận tiền bo sẽ được giảm thuế nếu Trump xóa bỏ thuế lương trên tiền bo. Tuy nhiên, các nhân viên này sẽ nhận được ít hơn từ an sinh xã hội khi nghỉ hưu.
Nhằm thu hút nhóm cử tri lớn tuổi, ông Trump cam kết người nhận an sinh xã hội sẽ không phải trả thuế thu nhập trên các khoản trợ cấp hàng tháng họ nhận được. Khoảng một nửa số người nhận, chủ yếu là những người có thu nhập cao, hiện phải trả thuế thu nhập liên bang đối với các khoản thanh toán này.
Ngoài ra, Trump cũng đề xuất bỏ thuế đối với tiền làm thêm giờ, dù chưa có chi tiết cụ thể. Tuy nhiên, nếu người lao động không phải nộp thuế lương cho tiền làm thêm, họ có thể sẽ nhận được ít hơn từ an sinh xã hội khi về hưu.
Nếu được thực thi, ba biện pháp này có thể làm giảm nguồn tài trợ cho an sinh xã hội, khiến quỹ ủy thác cạn kiệt vào năm 2031 và buộc phải cắt giảm khoảng 30% trợ cấp nếu không có nguồn tài chính thay thế, theo Ủy ban Ngân sách Liên bang Trách nhiệm.
Bên cạnh đó, ông Trump cũng đề xuất chấm dứt thuế thu nhập liên bang và thay thế bằng nguồn thu từ thuế quan.
3. Hỗ trợ tầng lớp trung lưu
Ông Trump đã đưa ra nhiều biện pháp nhằm giúp người dân Mỹ đối phó với chi phí sinh hoạt tăng cao. Cụ thể, ông đề xuất tạm thời giới hạn lãi suất thẻ tín dụng ở mức khoảng 10%, thấp hơn nhiều so với mức hiện tại.
Trump cũng hứa sẽ cho phép khấu trừ toàn bộ lãi suất trả cho khoản vay mua ô tô, giống như khoản khấu trừ lãi suất thế chấp hiện có. Ông lập luận rằng, điều này sẽ kích thích sở hữu ô tô, nhưng một số chuyên gia cho rằng chính sách này chủ yếu có lợi cho người giàu, những người thường mua xe đắt tiền.
Nhằm hỗ trợ người cao tuổi và gia đình của họ, Trump cho biết, ông sẽ thúc đẩy giảm trừ thuế cho người chăm sóc gia đình, và chuyển hướng nguồn lực sang chăm sóc tại nhà, đồng thời loại bỏ các yếu tố làm hạn chế nguồn lao động chăm sóc.
4. Tăng thuế quan và thương mại
Một trong những đề xuất chính sách thu hút được nhiều ý kiến nhất của ông Trump là mức thuế 10% hoặc 20% đối với tất cả hàng nhập khẩu vào Mỹ, và thuế 60% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Ngoài ra, ông cũng nêu ý tưởng áp thuế 100% hoặc 200% đối với ô tô sản xuất tại Mexico, hoặc các sản phẩm của các công ty chuyển sản xuất từ Mỹ sang Mexico.
Trump khẳng định, thuế quan sẽ thúc đẩy sản xuất trong nước, tạo việc làm và mang lại hàng tỷ đô la để tài trợ cho các sáng kiến chính sách khác như giảm thuế. Nhưng có khả năng nguồn thu từ thuế quan sẽ không đủ để trang trải cho các đề xuất chi tiêu của ông. Các loại thuế này cũng có thể làm tăng giá hàng hóa cho người tiêu dùng Mỹ. Dù Trump từ lâu cho rằng các quốc gia khác sẽ phải trả thuế quan, nhưng thực tế là các nhà nhập khẩu Mỹ sẽ phải chịu khoản chi phí này.
Ngoài ra, Trump đã tuyên bố sẽ đàm phán lại Hiệp định thương mại USMCA do chính ông ký kết với Mexico và Canada.
Ông Trump đề xuất chấm dứt thuế thu nhập liên bang và thay thế bằng nguồn thu từ thuế quan (Ảnh: CNN). |
5. Cắt giảm giá cả
Theo đó, ông Trump đã nhiều lần chỉ trích chính quyền Biden-Harris về tình trạng tăng giá trong những năm qua và hứa sẽ đảo ngược xu hướng này, mặc dù chưa cung cấp nhiều chi tiết về cách thực hiện.
Cụ thể, ông này hứa sẽ giảm giá bằng cách thúc đẩy sản xuất dầu khí. Ông cam kết cho phép khai thác nhiều hơn và cắt giảm các quy định liên quan. Tuy nhiên, các biện pháp này có thể chỉ tác động hạn chế lên giá xăng, vốn phụ thuộc nhiều vào thị trường dầu mỏ toàn cầu.
Ông cũng hứa sẽ hủy bỏ các khoản chi chưa sử dụng theo Đạo luật Giảm Phát, một luật khí hậu được chính quyền Biden hậu thuẫn, và thành lập một ủy ban hiệu quả mới để thực hiện kiểm toán tài chính và hiệu suất của chính phủ liên bang. Trong tháng 9, Trump tuyên bố tỷ phú Elon Musk đã đồng ý lãnh đạo ủy ban này.
6. Tăng khả năng chi trả nhà ở
Dù chưa đưa ra đề xuất chính thức về nhà ở, nhưng Trump đã nói về cách ông sẽ giúp người dân sở hữu nhà. Theo đó, Trump hứa sẽ tăng khả năng chi trả nhà ở, và tăng nguồn cung thông qua việc gỡ bỏ các quy định làm tăng chi phí, đồng thời mở rộng một số khu đất liên bang cho xây dựng nhà ở quy mô lớn.
Ông cũng cho rằng, lãi suất giảm sẽ đưa lãi suất thế chấp xuống 3% hoặc thấp hơn, giúp chi phí tài chính cho người mua nhà trở nên rẻ hơn (tuy nhiên, tổng thống lại không kiểm soát lãi suất).
Bên cạnh đó, Trump cũng đổ lỗi cho người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ đã đẩy giá nhà tăng cao, điều mà ông dự định sẽ giải quyết bằng việc trục xuất hàng loạt và cấm họ vay mua nhà.
7. Đầu tư vào doanh nghiệp Mỹ
Tổng thống đắc cử Trump cho biết, kế hoạch tăng thuế quan và giảm thuế doanh nghiệp sẽ tạo ra sự bùng nổ trong ngành sản xuất tại Mỹ.
Ông cam kết sẽ áp thuế đối với các công ty chuyển sản xuất từ Mỹ ra nước ngoài. Mục tiêu của Trump là khiến hàng hóa sản xuất tại nước ngoài trở nên đắt đỏ hơn so với hàng sản xuất trong nước. Tuy nhiên, giá cả cũng có thể tăng lên đối với các nhà sản xuất Mỹ nếu họ cần nhập khẩu một số linh kiện. Ngoài ra, các quốc gia khác có khả năng sẽ áp thuế trả đũa, khiến hàng hóa Mỹ khó tiêu thụ hơn tại các thị trường quốc tế. Năm 2019, các nhà kinh tế của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã phát hiện rằng các biện pháp thuế quan của Trump trước đó đã dẫn đến giảm ròng việc làm trong ngành sản xuất.
Trong tháng 9, Trump gọi đề xuất giảm thuế doanh nghiệp xuống 15% cho các công ty sản xuất tại Mỹ là “trọng tâm” trong kế hoạch phục hưng ngành sản xuất của mình.