Theo truyền thống, Tết Đoan Ngọ, còn được gọi là Tết Giết sâu bọ, diễn ra vào ngày 5/5 Âm lịch hàng năm. Vào ngày này, khắp miền quê Việt Nam, các gia đình tổ chức lễ cúng và thưởng thức những món ăn truyền thống đặc biệt của mùa Đoan Ngọ.
Bánh Tro - hương vị độc đáo không thể thiếu
Trong dịp Tết Đoan Ngọ, bánh tro được coi là một món ăn không thể thiếu. Với thành phần nếp đã được ngâm trong nước tro từ cây khô, bánh tro mang một hương thơm đặc trưng, khác biệt so với các loại bánh ú khác. Hình dáng nhỏ gọn của bánh tro như một chóp tam giác, được gói trong lá tre hoặc lá chuối và hấp đến khi chín mềm. Bánh tro kết hợp hài hòa giữa lớp nếp tro thơm ngon và đậu xanh ngọt thanh, tạo nên một hương vị béo ngậy hấp dẫn. Bên cạnh nhân đậu, bánh tro cũng có thể được làm không nhân và chấm với mật mía, mang đến hương vị ngọt ngào khó cưỡng.
Cơm rượu nếp - hương vị truyền thống đậm đà
Truyền thống, cơm rượu nếp được ăn vào buổi sáng sớm trong ngày Tết Đoan Ngọ. Người ta tin rằng, những loại thức ăn chua, chát sẽ loại bỏ được vi khuẩn trong dạ dày. Cơm rượu nếp là một hỗn hợp của nếp nguyên hạt đã được đun thành xôi, rồi được rắc một lớp men và ủ trong ba ngày. Xôi ủ được đặt trong một chiếc chậu, để lấy nước rượu từ xôi khi ăn, tạo ra hương vị ngọt ngào, cay cay dễ chịu. Với hương vị ngọt thanh, chua nhẹ, cơm rượu nếp trở thành món ăn dễ ăn thích hợp cho mọi lứa tuổi.
Chè trôi nước - món tráng miệng tinh tế
Chè trôi nước, một món đơn giản nhưng đậm đà, không thể thiếu trong Tết Đoan Ngọ. Những viên chè tròn, đều màu sắc đẹp mắt, bên trong chứa nhân đậu xanh ngọt ngào, kết hợp với đường thơm nức và nước cốt dừa béo ngậy. Chè trôi nước không chỉ là một món tráng miệng thú vị, mà còn mang trong đó ý nghĩa tốt lành, hy vọng cho mùa vụ bội thu, cây trái phát triển và mầm bệnh tiêu trừ. 
Thịt vịt - mỹ vị từ miền Trung
Trên thị trường Tết Đoan Ngọ, thịt vịt đóng vai trò quan trọng và được ưa chuộng, đặc biệt tại miền Trung. Không chỉ giúp giải nhiệt cơ thể trong những ngày oi bức của đầu hè, thịt vịt còn có hương vị đặc trưng, thơm ngon hơn khi vào mùa. Từ tháng 5 trở đi, thịt vịt trở nên béo ngậy và thơm ngon hơn. Vịt có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon như vịt quay, cháo vịt, mì vịt tiềm... đem lại sự thưởng thức đa dạng và phong phú cho mâm cơm đoan ngọ.
Trái cây - mâm quả đẹp mắt diệt sâu bọ
Không thể thiếu một mâm quả đẹp trong những dịp lễ của người Việt Nam, đặc biệt là trong Tết Đoan Ngọ. Mâm quả không chỉ đẹp mắt với sự hài hòa của màu sắc, mà còn mang hương vị tươi ngon của các loại trái cây đầu mùa như mận, vải, xoài, chôm chôm, dưa hấu... Nhờ mâm quả này, mọi người mong muốn mầm bệnh được tiêu trừ, cây trái phát triển tươi tốt hơn.
Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp để cúng lễ mà còn là dịp để thưởng thức những món ăn truyền thống đặc biệt. Những món ăn này không chỉ đáp ứng nhu cầu ẩm thực mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa, tâm linh và ý nghĩa truyền thống của ngày lễ quan trọng này.
PV (t/h)
