Chủ nhật 08/12/2024 03:00
Hotline: 024.355.63.010
Lối sống

Nhà thơ Bình Nguyên Trang và cuộc đối thoại với chính mình

07/11/2024 09:22
Sau gần bốn thập niên gắn bó với thi ca, Bình Nguyên Trang đã tạo ra một con đường của riêng mình, đủ để độc giả thêm yêu những bài thơ của chị, thêm tin vào những giá trị mà văn chương mang lại giữa cuộc đời này.

Nhà thơ Bình Nguyên Trang và cuộc đối thoại với chính mình
Bình Nguyên Trang là cây bút sớm nổi tiếng từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường

Bình Nguyên Trang là nữ thi sĩ có một thời thanh xuân rực rỡ, sôi nổi với văn chương của lứa tuổi hoa niên. Sau gần bốn thập niên gắn bó với thi ca, Bình Nguyên Trang đã tạo ra một con đường của riêng mình, đủ để độc giả thêm yêu những bài thơ của chị, thêm tin vào những giá trị mà văn chương mang lại giữa cuộc đời này. Phóng viên có cuộc trò chuyện cùng nhà thơ Bình Nguyên Trang nhân dịp chị ra mắt tập thơ mới - “Đêm hoa vàng”.

Tôi nhớ không nhầm,“Đêm hoa vàng” là sự “trở lại” của Bình Nguyên Trang sau 8 năm không in tập thơ. Nhiều độc giả yêu quý chị và những tác phẩm của chị hẳn là rất mong chờ. Chị có thể chia sẻ về sự chậm trễ này?

Nhà thơ Bình Nguyên Trang: Với cá nhân tôi, việc in một cuốn sách mới, cần phải mang đến một điều gì mới, khác mình trước đó. Viết và để ngăn bàn, thì những trang viết đó là của mình. Nhưng sách đã in ra, nó thuộc về độc giả. Tôi đã đắn đo đôi chút, chủ yếu là không còn cảm thấy niềm vui trong việc xuất hiện. Tôi đã để bản thảo thật lâu, đến một ngày nhận ra rằng, ồ dù sao mình cũng nên in một cuốn sách. Rồi mọi thứ nó dần hoàn thành. Do vậy, không có sự chậm trễ nào ở đây cả, tất cả đều đúng lúc.

Có ý kiến cho rằng sự đón nhận của độc giả dành cho “Đêm hoa vàng” phần lớn là từ hào quang mà chị có được từ thời thanh xuân. Chị nghĩ sao về ý kiến đó?

Nhà thơ Bình Nguyên Trang: Nếu thực sự có cái gọi là hào quang từ thời thanh xuân đó, tôi rất vui và biết ơn. Độc giả còn chờ đợi và nhớ đến tôi, và khi tôi xuất bản một tập sách vẫn có thể cảm nhận được sự ấm áp từ họ, thì tôi là người may mắn đấy chứ. Nhưng bạn biết đấy, độc giả từ thời thanh xuân họ cũng khác đi, như tôi khác đi mà. Nếu họ còn yêu tôi thì việc của tôi là kể điều gì đó của tôi hôm nay, đủ thuyết phục để họ có thể đồng cảm, để họ có thể thấy chính họ trong đó.

Nhà thơ Bình Nguyên Trang và cuộc đối thoại với chính mình
Đêm hoa vàng là tập thơ mới nhất của Bình Nguyên Trang được NXB Hội nhà văn phát hành Tháng 6.2024

Dường như những suy niệm, chất “thiền” trong thơ Bình Nguyên Trang ngày càng rõ hơn, sâu hơn kể từ “Những bông hoa đang thiền” (2012) đến nay. Chị chủ đích viết khác mình ở giai đoạn trước hay còn một lý do nào khác?

Nhà thơ Bình Nguyên Trang: Như bạn thấy, tôi không có chủ đích gì nhiều trong việc làm thơ. Tôi ít quan tâm đến hình thức một bài thơ, xem nó hiện đại hay truyền thống, hoặc bày đặt, sắp xếp câu chữ thế nào cho ấn tượng. Tôi chỉ quan tâm đến thế giới nội tâm của mình, rồi để mọi thứ tự nhiên trôi chảy theo cách của nó. Khi còn trẻ, thế giới của tôi hướng ra ngoài nhiều. Những va chạm với đời sống dễ tạo ra những cảm xúc khổ đau, bất bình, tuyệt vọng...và nó ít nhiều đã thể hiện trong các sáng tác của tôi. Nhưng về sau này, càng trải nghiệm cuộc sống nhiều hơn, tôi càng ít chú ý cái bên ngoài. Cảm giác đi lạc ám ảnh tôi và tôi nhận ra rằng cuộc đối thoại lớn nhất trong đời người chính là cuộc đối thoại với chính mình, từ bên trong. Nếu mải mê những trò chuyện bên ngoài, tôi sẽ bở lỡ câu chuyện của chính mình. Cội nguồn của sự làm mới không gì khác là rốt ráo với mình từ phía bên trong. Do đó, cần có một sự tĩnh lặng, một sự quan sát. Và viết, với tôi, nhiều lúc là một sự quan sát. Nhìn thấu thế giới nội tâm của mình, nhận diện nó, viết nó ra trên mặt giấy mỗi ngày là một nhu cầu, có thể không in thành sách, nhưng nó vẫn đủ cho tôi một cảm nhận về sự hữu ích. Sự bất toàn của đời sống như dịch bệnh, đổ vỡ trong các mối quan hệ, chiến tranh, thiên tai....là chất liệu để tôi suy nghiệm về ý nghĩa của sự tồn tại. Tôi vẫn đang đi trên đường với hy vọng tới được câu trả lời.

Chị từng nói vui mẹ chính là “nàng thơ” của chị. Trong “Đêm hoa vàng” mẹ xuất hiện ở rất nhiều bài thơ, đặc biệt “Đoản khúc dâng mẹ” (bài thơ dài nhất trong tập) mẹ trở thành Phật, lời kinh, tôn giáo của chị. Hẳn là từ khi mới bén duyên văn chương cho đến nay, mẹ luôn ủng hộ, đồng hành trên con đường mà chị đã lựa chọn, dấn thân?

Nhà thơ Bình Nguyên Trang: Tôi nhận ra trong suốt hành trình hơn 30 năm cầm bút đã qua, Mẹ là điểm kết nối rất quan trọng trong thơ tôi. Tôi có một bà mẹ yêu tôi như nhiều bà mẹ khác trên đời. Một bà mẹ cụ thể với cơm áo, chợ đời, với vất vả truân chuyên, và trở thành một ví dụ cho tôi hiểu về phụ nữ cũng như thân phận con người. Nhưng có lẽ hơn thế, Mẹ từ lâu đã trở thành một biểu tượng tinh thần, một điểm tựa, một bến sông, một ngôi nhà, một nơi chốn, để tôi quay về. Quả thật, trong tôi vẫn luôn còn một đứa trẻ yếu đuối, và tôi luôn cần có Mẹ đồng hành. Người dẫn tôi đến với bình an như vậy thì là Phật của riêng tôi, là lời kinh, là một con đường đạo để tôi đi, và tất nhiên là “nhân vật trữ tình” trong thơ tôi nữa, cho đến khi nào tôi còn làm thơ.

Thời thanh xuân của chị và những bạn bè văn chương thế hệ giữa 7X và 8X cũng là thời đoạn văn học tuổi hoa phát triển mạnh mẽ, rực rỡ nhất. Sau ba thập niên nhìn lại, chị muốn nói điều gì về những năm tháng ấy?

Nhà thơ Bình Nguyên Trang: Tôi lớn lên, bắt đầu làm thơ trong một thời rất đẹp. Đây có lẽ là một sự may mắn của tôi và bạn bè cầm bút cùng thế hệ. Những tờ báo và ấn phẩm văn chương dành cho lứa tuổi hoa có nhiều, lại thường xuyên dành dung lượng tối đa để đăng tải các trang viết của chúng tôi. Nhiều cô chú làm việc tại các tòa soạn là nhà thơ, nhà văn, nhà báo thực sự dành thời gian và tâm huyết để chăm chút cho những trang viết đầu đời của các cây bút học trò. Nhờ đó phong trào sáng tác trong lứa tuổi hoa niên phát triển mạnh mẽ, với nhiều bút nhóm được thành lập. Đó là một thời sôi nổi, tạo ra nhiều cảm hứng, động lực cho những cô cậu học trò yêu và say mê văn học. Những sáng tác dù còn non nớt, ngây ngô buổi đầu nhưng là nền tảng giúp chúng tôi lựa chọn, và hình dung ra con đường mình có thể sẽ đi trong tương lai.

Theo quan sát của chị, các diễn đàn văn học dành cho tuổi hoa đang lụi tàn hay đang thay đổi để phù hợp hơn với thế hệ bạn đọc, bạn viết mới? So với thế hệ của chị, những cây bút tuổi hoa hiện nay có thuận lợi và khó khăn gì?

Nhà thơ Bình Nguyên Trang: Thời chúng tôi internet chưa xuất hiện, chưa có mạng xã hội và thế giới chỉ nhỏ hẹp quanh chuyện trường lớp, thầy cô, gia đình, bè bạn. Các bạn trẻ hôm nay ở trong một thế giới mà sự kết nối trở nên vô cùng rộng lớn. Mối quan tâm của các bạn cũng vì thế mà nhiều hơn, dàn trải hơn. Tôi nghĩ rằng thời nào thì học trò cũng vẫn viết văn làm thơ thôi, đó là một nhu cầu tự thân. Hiện nay báo chí cho tuổi hoa niên ít hơn, đất để giành giới thiệu tác phẩm của các tác giả tuổi hoa niên cũng không có nhiều. Bù lại, các bạn lại có một môi trường rộng lớn là internet, mạng xã hội và nhiều công cụ khác để có thể tự giới thiệu các tác phẩm của mình. Tất nhiên tôi không phủ nhận một điều rằng, ở buổi ban đầu các bạn trẻ rất cần sự một sự khích lệ, một sự truyền cảm hứng từ người đi trước. Các diễn đàn dành cho các bạn trẻ đam mê sáng tác văn học luôn cần thiết, vì đó là môi trường lành mạnh giúp nuôi dưỡng những hạt mầm đầu tiên. Hiện nay, các diễn đàn như vậy trên không gian mạng vẫn có, nhưng hoạt động nổi bật và tích cực thì tôi chưa thấy nhiều.

Tuy nhiên nếu nhìn lại, ngay cả những hội bút đông đảo thành viên thời chúng tôi, thì số lượng người đi lâu dài với văn chương rất ít. Bởi sáng tạo là công việc hoàn toàn cá nhân, nó đòi hỏi sự dấn thân rất mạnh mẽ. Tôi tin rằng dù cho có nhiều phương tiện giải trí chi phối trong thời đại hôm nay, những người trẻ có tài và có đam mê với công việc sáng tác, họ vẫn tìm thấy lựa chọn của riêng mình.

Bình Nguyên Trang

Tên thật là Vũ Thị Quỳnh Trang

Sinh 1977 tại Phú Thọ, quê gốc Hải Hậu, Nam Định

Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam

Hội viên Hội Nhà báo Việt Nam

Hiện công tác tại Báo Nhân Dân

Tác phẩm: Đã in 05 tập thơ; 02 tập truyện; 01 tập truyện ký; 01 tập tản văn; 02 tập ký chân dung.

Giải thưởng:

Giải nhất Tác phẩm tuổi xanh báo Tiền Phong 1997

Giải B, Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam 2012 cho tập thơ Những bông hoa đang thiền.

Nguồn: Báo Nghệ An

Bài liên quan
Tin bài khác
Khai mạc Giải Marathon Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh Techcombank Mùa thứ 7

Khai mạc Giải Marathon Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh Techcombank Mùa thứ 7

Sáng nay, ngày 06/12/2024, Giải Marathon Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh Techcombank Mùa thứ 7 – Giải chạy biểu trưng của Thành phố chính thức khai mạc với nhiều hoạt động hấp dẫn, hứa hẹn sẽ mang đến hành trình khám phá đầy sắc màu rực rỡ.
Đức Gyalwa Dokhampa chủ trì Pháp hội cầu nguyện quốc thái dân an tại Bảo tháp Mandala Tây Thiên

Đức Gyalwa Dokhampa chủ trì Pháp hội cầu nguyện quốc thái dân an tại Bảo tháp Mandala Tây Thiên

Được sự đồng ý của Ban tôn giáo Chính phủ và Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Đức Gyalwa Dokhampa cùng Tăng đoàn Truyền thừa Phật giáo Drukpa sẽ chủ trì Pháp hội cầu nguyện quốc thái dân an cùng các khóa lễ cầu an, cầu siêu và quán đỉnh gia trì tại Đại Bảo Tháp Mandala Tây Thiên trong 02 ngày thứ Sáu - 29/11 và Thứ Bảy - 30/11/2024.
Giáng sinh Châu Âu tuyết rơi, tiệc dưới 0 độ… giữa lòng Sài Gòn

Giáng sinh Châu Âu tuyết rơi, tiệc dưới 0 độ… giữa lòng Sài Gòn

Lần đầu tiên, người dân Sài Gòn sẽ được đắm mình trong không khí Giáng sinh xứ lạnh trời Âu quy mô hoành tráng chưa từng có tại lễ hội 8WONDER Winter 2024.
Bắc Ninh: Trình diễn nghệ thuật Dân ca trên thuyền và giao lưu các miền Di sản

Bắc Ninh: Trình diễn nghệ thuật Dân ca trên thuyền và giao lưu các miền Di sản

Chương trình hát Dân ca trên thuyền với chủ đề “Sắc màu Di sản” đã để lại trong lòng khán giả những dấu ấn khó phai với tiếng ca sâu lắng nghĩa tình của Dân ca Quan họ Bắc Ninh, Đờn ca tài tử Nam Bộ và Dân ca Ví, Giặm Nghệ - Tĩnh.
Phở bò Việt Nam lọt top 20 món soup ngon nhất thế giới

Phở bò Việt Nam lọt top 20 món soup ngon nhất thế giới

Tờ CNN chọn phở bò Việt Nam là một trong 20 món soup ngon nhất thế giới. Hương vị món phở bò Việt Nam nhận được đánh giá rất cao từ các chuyên gia ẩm thực quốc tế.
VPBank tài trợ The Vienna Concert – Kết nối công chúng với di sản kinh điển thế giới

VPBank tài trợ The Vienna Concert – Kết nối công chúng với di sản kinh điển thế giới

VPBank trở thành nhà tài trợ chính thức đêm hoà nhạc “The Vienna Concert” diễn ra ngày 23 – 24/11 tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội), hứa hẹn sẽ mang đến cho công chúng Thủ đô một bữa tiệc âm nhạc thăng hoa, với những tác phẩm kinh điển được trình diễn bởi dàn nhạc thính phòng hàng đầu thế giới.
BIM Group IRONMAN 70.3 Phú Quốc 2024 khép lại với kỉ lục mới của 2 nhà vô địch

BIM Group IRONMAN 70.3 Phú Quốc 2024 khép lại với kỉ lục mới của 2 nhà vô địch

Andrey Sharipov vô địch bộ môn bơi nam và Ling Er Choo vô địch bơi nữ cho biết: Sự cổ vũ cuồng nhiệt của khán giả, công tác tổ chức chu đáo, và cung đường đua ấn tượng đã tạo nên một trải nghiệm khó quên.
BIM Group IRONMAN 70.3 Phú Quốc mùa thứ hai: Tuần lễ hội đầy cảm hứng

BIM Group IRONMAN 70.3 Phú Quốc mùa thứ hai: Tuần lễ hội đầy cảm hứng

Tuần lễ sự kiện BIM Group IRONMAN 70.3 Phú Quốc mùa thứ hai, diễn ra từ ngày 15 -17/11, trở thành một lễ hội đầy cảm hứng với sự góp mặt của gần 1.500 vận động viên.
Khám phá vẻ đẹp hoang sơ của đồi chè Long Cốc, Phú Thọ

Khám phá vẻ đẹp hoang sơ của đồi chè Long Cốc, Phú Thọ

Nằm ở xã Long Cốc, huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ, đồi chè Long Cốc từ lâu đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích cảnh quan thiên nhiên hoang sơ và tìm kiếm sự yên bình.
VPBank đồng hành cùng Hà Nội - “giao lộ ký ức” và “chốn đi về” truyền cảm hứng sáng tạo không giới hạn

VPBank đồng hành cùng Hà Nội - “giao lộ ký ức” và “chốn đi về” truyền cảm hứng sáng tạo không giới hạn

Một sân khấu mở, “đỉnh nóc, kịch trần” được dựng lên trước Nhà hát Lớn - một trong những di sản kiến trúc nghệ thuật của thủ đô. Ở đó, Hà Nội trở thành chốn đi về, điểm giao thoa bùng cháy giữa truyền thống và hiện đại, sự gặp gỡ và đối thoại giữa các thế hệ.
Tôn vinh bản sắc văn hoá tại Festival Thổ cẩm Lào Cai 2024

Tôn vinh bản sắc văn hoá tại Festival Thổ cẩm Lào Cai 2024

Festival Thổ cẩm là một trong những sự kiện để thúc đẩy kích cầu du lịch, tạo đà cho việc hợp tác phát triển du lịch giữa Lào Cai và 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng cùng TP. Hồ Chí Minh
Gôn thủ Lê Minh Nghĩa đạt Best gross giải BRG Golf Hanoi Festival 2024

Gôn thủ Lê Minh Nghĩa đạt Best gross giải BRG Golf Hanoi Festival 2024

Sau hai ngày tranh tài, sự kiện thường niên BRG Golf Hanoi Festival 2024 đã khép lại vào tối ngày 10/11 tại sân gôn Legend Hill Country Club với chức vô địch thuộc về gôn thủ Lê Minh Nghĩa đạt số điểm best gross là 155 gậy, để lại nhiều kỷ niệm đẹp và ấn tượng sâu đậm trong lòng hơn 140 gôn thủ trong nước và quốc tế về cơ sở vật chất cùng chất lượng dịch vụ tại các sân gôn đăng cai.
Hai show “đạp gió rẽ sóng” đưa Phú Quốc thành tâm điểm trên bản đồ du lịch cuối năm

Hai show “đạp gió rẽ sóng” đưa Phú Quốc thành tâm điểm trên bản đồ du lịch cuối năm

Từ tháng 11, hai show trình diễn nghệ thuật kết hợp thể thao mạo hiểm với Jetski & Flyboard sẽ chính thức đổ bộ thị trấn Hoàng Hôn (Phú Quốc), mở đầu cho loạt show diễn “bom tấn” mùa lễ hội cuối năm tại đảo Ngọc.
Nghệ sĩ Opera Đào Tố Loan phát hành album nhạc trữ tình

Nghệ sĩ Opera Đào Tố Loan phát hành album nhạc trữ tình

Nghệ sĩ hàng đầu của dòng nhạc thính phòng Đào Tố Loan phát hành album nhạc trữ tình mang tên “Tiếng sáo lưng đồi” gồm 10 ca khúc mới của nhạc sĩ Trần Lệ Giang. Album phát hành theo hình thức online, trên các nền tảng nghe nhạc trực tuyến.
Sôi động Liên hoan Âm nhạc toàn quốc năm 2024

Sôi động Liên hoan Âm nhạc toàn quốc năm 2024

Liên hoan âm nhạc toàn quốc năm 2024 do Hội nhạc sĩ Việt Nam phối hợp với UBND Tỉnh Ninh Bình sẽ diễn ra từ 17/11 đến hết ngày 20/11/2024 tại Nhà hát Phạm Thị Trân (Trung tâm Văn hóa tỉnh Ninh Bình).