Ngành xổ số kiến thiết (XSKT) được xem là một trong những ngành kinh doanh hiệu quả của Nhà nước. Lĩnh vực này mang lại nguồn thu chủ yếu cho nhiều địa phương thông qua số tiền nộp ngân sách hằng năm, có nơi chiếm 30 - 40%.
Thực tế, hoạt động mua bán vé số ít phổ biến ở miền Bắc và miền Trung hơn, trong khi khu vực miền Nam lại rất sầm uất. Điều này khiến các tỉnh miền Nam trở thành “miếng ngon béo bở” cho các công ty xổ số.
Tại khu vực phía Nam này, tồn tại tới 21 công ty XSKT trong tổng 63 công ty trên cả nước. Song nhóm công ty này giữ vai trò chủ lực trong ngành XSKT toàn quốc.
Với giá vé xổ số là 10.000 đồng/chiếc, mỗi năm những công ty kinh doanh xổ số có thể đem về tổng cộng hàng chục nghìn tỷ đồng doanh thu, thậm chí hàng trăm nghìn tỷ đồng. Tức là bình quân sẽ có tới khoảng 10 tỷ chiếc vé số được bán ra mỗi năm tại 21 công ty xổ số khu vực miền Nam này.
Theo số liệu mới nhất, thống kê của người viết cho thấy 21 doanh nghiệp nói trên trong 6 tháng đầu năm 2025 đã đem về tổng doanh thu đạt 75.877 tỷ đồng, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2024. Tất nhiên đa số nguồn thu sẽ đến từ việc bán xổ số, một số ít đến từ kinh doanh ngành in và dịch vụ cho thuê văn phòng.
Tổng lợi nhuận trước thuế của nhóm này đạt hơn 10.200 tỷ đồng, tăng 8% so với cùng kỳ năm 2024.
Nhìn chung, các doanh nghiệp xổ số kiến thiết khu vực phía Nam đều lãi bình quân 300 – 600 tỷ đồng trong nửa đầu năm nay. Riêng Xổ số Kiến thiết TPHCM ghi nhận khoản lãi trước thuế xấp xỉ nghìn tỷ với con số cụ thể là 970 tỷ đồng chỉ trong hai quý đầu năm, tốt nhất trong khu vực.
 |
| Nhiều công ty XSKT miền Nam mang về nguồn thu khủng trong nửa đầu năm 2025, trung bình trên 3.000 tỷ đồng. Nguồn: Tổng hợp. |
Như đã đề cập ở trên, Công ty Xổ số Kiến thiết TP HCM là doanh nghiệp lớn nhất trong nhóm 21 công ty XSKT các tỉnh miền Nam, xét cả về quy mô tài sản cũng như quy mô doanh thu, lợi nhuận.
Đây cũng là đơn vị duy nhất được quay thưởng 2 lần trong 1 tuần: Thứ Hai và Thứ Bảy. Về cơ bản, Công ty XSKT TP HCM được phát hành gấp đôi lượng vé mà các công ty khác phát hành.
Đi sâu vào bức tranh tài chính này cho thấy, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, công ty đem về 7.027 tỷ đồng từ hoạt động kinh doanh và cung cấp dịch vụ, riêng kinh doanh xổ số và cào vé thưởng là 6.851 tỷ đồng. Bên cạnh đó, công ty có khoảng 145 tỷ từ kinh doanh ngành in và 31 tỷ từ cho thuê văn phòng.
Như vậy tính trung bình mỗi ngày, XSKT TPHCM có được doanh thu 38 tỷ đồng từ bán vé số và vé cào. Đồng nghĩa có khoảng 3,8 triệu tờ vé số đã được bán ra mỗi ngày. Hiện tại, dân số TP HCM vào khoảng hơn 14 triệu người.
 |
| Công ty XSKT TP HCM nộp hàng nghìn tỷ đồng vào ngân sách địa phương, thuộc top đầu thành phố. Ảnh minh họa. |
Theo báo cáo tài chính công bố, công ty cũng rất chịu chi cho hoạt động kinh doanh trả thưởng. Trong tổng hơn 7.000 tỷ đồng doanh thu đem về trong nửa đầu năm, công ty ghi nhận hơn 4.900 tỷ đồng là chi phí kinh doanh xổ số. Dù XSKT TPHCM không thuyết minh cụ thể về số tiền trả thưởng là bao nhiêu nhưng ít nhiều người đọc có thể hình dung sơ bộ về con số, khi chi phí giá vốn riêng cho in ấn xuất xổ số chỉ là 68 tỷ đồng.
Trừ đi giá vốn, công ty lãi gộp gần 1.100 tỷ đồng, tương ứng với biên lãi gộp là 15,5%. Điều này đồng nghĩa cứ mỗi tờ vé số bán ra là 10.000 đồng, XSKT TPHCM lãi gộp 1.550 đồng/vé.
Các chi phí hoạt động trong kỳ gồm bán hàng và quản lý doanh nghiệp khá “khiêm tốn”, lần lượt 1 tỷ và 80 tỷ đồng. Nên cả 6 tháng đầu năm vừa rồi, XSKT TPHCM lãi trước thuế 970 tỷ đồng, còn lợi nhuận sau thuế là 754 tỷ do phải nộp thuế TNDN hiện hành hơn 200 tỷ.
Với kết quả này, tỷ suất lợi nhuận sau thuế/tổng doanh thu của XSKT TPHCM là hơn 10%.
Cũng vì hoạt động mang lại dòng tiền đều đặn, nên trên báo cáo tài chính tại cuối tháng 6/2025, XSKT TPHCM đang nắm giữ tới hơn 1.800 tỷ đồng tiền nhàn rỗi, chiếm gần 2/3 tổng tài sản. Trong đó chỉ có 9 tỷ đồng là tiền mặt và còn lại là tiền gửi ngân hàng. Riêng tiền gửi có kỳ hạn được hưởng lãi suất 4% - 5,1%/năm.
Trong khoảng 1/3 tổng tài sản – tương đương 1.000 tỷ đồng, công ty đang ghi nhận công nợ của 122 đại lý vé số với khoảng 560 tỷ đồng, và phần còn lại là tài sản cố định.
Theo công bố, XSKT TPHCM đã ghi nhận tỷ lệ tiêu thụ vé số truyền thống đạt mức cao tới 99,83% trong 6 tháng đầu năm nay. Tổng nộp ngân sách Nhà nước là 2.461 tỷ đồng, vượt 25% so với cùng kỳ. Số tiền nộp thuế này giúp cho XSKT TPHCM lọt top những công ty nộp thuế lớn nhất của thành phố đầu tàu kinh tế này.
Như đã đề cập ở trên, lợi nhuận sau thuế trong hai quý đầu năm 2025 là 754 tỷ đồng, chỉ bằng 30% số thuế đã nộp.
 |
| Nguồn: Tổng hợp từ công bố và báo cáo tài chính công ty. |
Vậy vì sao số nộp ngân sách nhà nước của XSKT TPHCM lại lên tới hàng nghìn tỷ đồng, cao hơn nhiều lần số lãi sau thuế? Một điều tưởng như “nghịch lý” lại hoàn toàn hợp lý về mặt tài chính – kế toán.
Theo tìm hiểu của phóng viên, một công ty xổ số thường phải nộp 4 loại khoản mục thuế lớn như: Thuế VAT (đánh trên doanh thu bán vé – 10%), Thuế thu nhập doanh nghiệp (đánh trên lợi nhuận trước thuế - 20%), Thuế thu nhập cá nhân của người trúng thưởng (nộp thay) và phần lợi nhuận còn lại sau thuế phải nộp cho Nhà nước.
Vì vậy, số tiền nộp ngân sách tính bao gồm cả thuế, phí, lệ phí, và đặc biệt là phần nộp lợi nhuận còn lại vào ngân sách địa phương (hoàn toàn không được giữ lại lợi nhuận do đây là ngành kinh doanh đặc thù).
Theo quy định, các địa phương phải sử dụng toàn bộ nguồn thu từ xổ số cho đầu tư phát triển, như xây trường học, bệnh viện, đường giao thông, nhà ở xã hội... Không được dùng cho chi thường xuyên hay mục đích khác.
