Khủng hoảng tài xế xe tải của Anh nghiêm trọng đến mức nào?

2021 là năm không mấy thuận lợi đối với Anh khi tuần trước nước này phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng xăng dầu, Hàng dài ô tô đỗ bên ngoài các trạm xăng và thậm chí xảy ra va chạm khiến tình trạng mua bán hoảng loạn lan rộng khắp đất nước trong bối cảnh thiếu tài xế lái xe cung cấp nhiên liệu.

Các chuyên gia trong ngành lưu ý, Brexit được coi là một trong những lý do chính dẫn đến tình trạng thiếu hụt tài xế xe chở hàng nặng, thậm chí các vấn đề trong ngành ngày càng sâu sắc hơn và được ghi nhận trên khắp châu Âu. Một cuộc khảo sát toàn ngành vào tháng 6 của Hiệp hội Vận tải Đường bộ ở Anh cho thấy việc nghỉ hưu, thay đổi quy tắc làm việc, đại dịch Covid, lương thấp và tài xế bỏ nghề là trong những lý do thiếu nhân lực trầm trọng. Hiệp hội đã cảnh báo về tình trạng thiếu tài xế trong nhiều tháng, cho biết, tình trạng thiếu tài xế của Vương quốc Anh hiện ở mức 100.000 người; trước đại dịch, ước tính này rơi vào khoảng 60.000 nhân công. 

Ở những nơi khác, các vấn đề về chuỗi cung ứng được đặt lên hàng đầu nhưng các hạn chế kiểm dịch khiến tài xế di chuyển khó khăn hơn, gây ra tắc nghẽn tại các cảng và biên giới, kéo theo tình trạng thiếu lương thực và thuốc men. Những vấn đề nói trên tiếp diễn khi đại dịch lắng xuống. Các chuyên gia và các nhà lãnh đạo ngành cho biết, họ đã cảnh báo chính phủ về hậu quả của Brexit đối với lực lượng lao động của đất nước, với một số ngành công nghiệp chủ chốt phụ thuộc vào lao động châu Âu, chẳng hạn như nông nghiệp, chăm sóc sức khỏe và vận tải. Không thể thu hút nhân viên thời vụ là mối quan tâm đặc biệt của các chủ nông trại bởi không thể thu hoạch câu trồng đúng hạn.

Phần còn lại của châu Âu đang quan tâm đến các vấn đề chuỗi cung ứng của Vương quốc Anh và sự thiếu hụt lực lượng lao động, đặc biệt là những gay gắt gần đây giữa Vương quốc Anh và EU sau Brexit. Tạp chí Liberation của Pháp đã tin phản ánh về hậu quả của Brexit, từ sự ra đi của người lao động cho đến khủng hoảng chuỗi cung ứng. Trên thực tế, Vương quốc Anh không đơn độc trong bối cảnh thiếu tài xế. Các chuyên gia cảnh báo rằng các khu vực còn lại của châu Âu cũng có thể sớm phải đối mặt với tình trạng tương tự.

Frank Huster, Tổng Giám đốc tại Hiệp hội Giao nhận và Vận tải Liên bang Đức trả lời CNBC: "Chúng tôi chưa ở trong tình huống  tuyệt vọng, nhưng điều đó có thể xảy ra". Ông lưu ý rằng, trong khi Brexit "chắc chắn có tác động" đến Vương quốc Anh, lĩnh vực vận tải châu Âu rộng lớn hơn khả năng cao phải đối mặt với thiếu lao động dài kỳ. Ông nói thêm: "Ngành logistics thiếu nhân lực có trình độ chuyên môn như lái xe tải, đồng thời cần đào tại lái xe đầu máy, nhân viên điều hướng, công nhân bến bãi cũng như quản lý... Thị trường phương Tây ngày càng thiếu người".

Công ty phân tích Transport Intelligence đã công bố nghiên cứu vào tháng 8 về "Tình trạng thiếu hụt lái xe ở châu Âu", trong đó công ty đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng thiếu hụt ở các quốc gia châu Âu khác nhau, một vấn đề mà công ty cho biết đang gia tăng trong những năm gần đây. Người ta ước tính rằng trên toàn châu Âu, tổng số tài xế thiếu hụt hiện đã vượt qua con số 400.000, trong đó, các quốc gia châu Âu bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Ba Lan, Anh và Đức.

John Manners-Bell, Giám đốc điều hành của Transport Intelligence đồng thời là chuyên gia về chuỗi cung ứng và hậu cần toàn cầu, nói rằng ngành công nghiệp đã cảnh báo các chính phủ về tình trạng thiếu hụt trong nhiều năm. Trong một bài xã luận vào tuần trước, ông cho biết "sự gián đoạn nguồn cung, giá cả tăng cao, báo cáo về các kệ hàng trống và gần đây nhất là cuộc khủng hoảng nhiên liệu đã tiết lộ những yếu điểm của ngành công nghiệp".  Manners-Bell chia sẻ, ông hy vọng cuộc khủng hoảng hiện tại sẽ mang lại những thay đổi tích cực trong ngành, lưu ý rằng "đã đến lúc tất cả các bên liên quan trong ngành gồm hiệp hội, chính phủ, các nhà khai thác và chủ hàng cần ủng hộ kế hoạch vận chuyển hàng hóa đường bộ vận tải phù hợp với mục đích thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững".

Kallum Pickering, nhà kinh tế cấp cao tại Ngân hàng Berenberg, nhận định: "Cuộc khủng hoảng nhiên liệu của Vương quốc Anh là một dấu hiệu cảnh báo" và không chỉ là vấn đề của riêng Anh. "Cuộc khủng hoảng nhiên liệu dường như không phải do thiếu xăng hoặc dầu diesel mà là do sự thiếu hụt của các tài xế xe chở hàng nặng so với nhu cầu vận chuyển hàng hóa rất cao", ông chỉ ra trong một ghi chú hôm thứ Hai. "Thiếu hụt tài xế không chỉ là vấn đề của Vương quốc Anh hay Hoa Kỳ mà các nền kinh tế lớn khác của châu Âu cũng phải đối mặt với tình trạng này, mặc dù ở quy mô nhỏ hơn vì họ không chịu sự gián đoạn Brexit như Anh".

TL (theo CNBC)