Khó khăn trên con đường chuyển đổi số của doanh nghiệp Việt

Ông Lê Trí Hải - Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam trong Hội thảo “Doanh nhân trẻ Việt Nam - Chuyển mình đổi số” diễn ra mới đây, đã cho rằng, chuyển đổi số là vấn đề cấp thiết giúp các doanh nghiệp thay đổi mô hình kinh doanh, nhằm tăng tính cạnh tranh, thúc đẩy phát triển. Nhiều doanh nghiệp nhận thức được điều này và đang có sự thay đổi mạnh mẽ. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa bắt đầu hành trình chuyển đổi số của mình, đặc biệt là những doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Có thể nói, việc ứng dụng công nghệ hiện đại, phát triển sản xuất thông minh và thực hiện chuyển đổi số là xu hướng tất yếu của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo một khảo sát của Bộ Công Thương, mức độ sẵn sàng với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 của đơn vị sản xuất công nghiệp tại Việt Nam đang ở mức thấp với điểm trung bình toàn ngành là 0,53/5.

Cụ thể, năng lực tiếp cận hạn chế ở cả sáu trụ cột gồm: Chiến lược và Tổ chức; Nhà máy thông minh; Vận hành thông minh; Dịch vụ dựa trên nền tảng dữ liệu; Sản phẩm thông minh và Người lao động.

Còn theo kết quả một khảo sát từ Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (Vinasa), có tới 92% số doanh nghiệp được hỏi cho biết có nhu cầu chuyển đổi số song chưa biết bắt đầu từ đâu, thực thi như thế nào.

Kết quả các nghiên cứu tại Việt Nam cũng tương đồng với khảo sát "The State of Digital Adoption 2022 - 2023" (Thực trạng ứng dụng chuyển đổi số giai đoạn 2022 - 2023) do WalkMe thực hiện trên quy mô toàn cầu với sự tham gia của gần 1.500 lãnh đạo doanh nghiệp đang có trên 500 nhân sự nhưng lại hiểu rất ít về chuyển đổi số. Nhiều doanh nghiệp dường như vẫn gặp vướng mắc trong việc hiểu và áp dụng thực tiễn.

Có tới 70% người đứng đầu đơn vị không xác định chính xác ai đang chịu trách nhiệm cho vấn đề ứng dụng công nghệ mới trong doanh nghiệp của mình. Khoảng 67% thừa nhận đang gặp "áp lực khủng khiếp" để thúc đẩy chuyển đổi số.

Trong khi đó, 60% giám đốc điều hành thừa nhận, các chương trình quản lý thay đổi của họ "không còn phù hợp với mục đích". Điều này cho thấy, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp không biết về chuyển đổi số và chỉ ậm ừ khi được đặt câu hỏi khảo sát. Nhưng họ cũng bày tỏ lo lắng rằng thiếu hiểu biết về các ứng dụng mới trong thời đại số sẽ gia tăng rủi ro cho doanh nghiệp.

Theo Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ Công Thương) Trần Việt Hòa, bên cạnh việc thiếu một chiến lược phát triển phù hợp với bối cảnh của cuộc CMCN 4.0, khả năng chuyển đổi số của các doanh nghiệp cũng đang bị hạn chế bởi những vấn đề có tính chất hết sức cơ bản mà ngay cả doanh nghiệp cũng chưa nhận thức hết được.

Một số hạn chế có thể kể đến như: khả năng số hóa dữ liệu trong doanh nghiệp chưa cao, mức độ ứng dụng các công nghệ chủ yếu từ cuộc CMCN 4.0 của các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp còn rất thấp, phần lớn các doanh nghiệp hiện nay cũng chưa trang bị những kỹ năng đầy đủ cho người lao động để làm việc trong một nhà máy thông minh,...

Để chuyển đổi số hiệu quả, tư duy của người lãnh đạo đóng vai trò quan trọng, phải mạnh dạn thay đổi, cùng với điều kiện về tài chính, đào tạo con người. Đồng thời, các đơn vị cung cấp dịch vụ phải chuyên sâu riêng từng lĩnh vực quản trị, sản xuất chứ không nên đánh đồng, áp dụng chung phần mềm chuyển đổi số cho các lĩnh vực, phải hiểu đặc trưng của từng doanh nghiệp.

Ông Trần Việt Hòa - Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ nhận định: "Chuyển đổi số là một hành trình dài và mỗi doanh nghiệp cần xây dựng cho mình một lộ trình cụ thể dựa trên các yếu tố: Năng lực hiện tại của doanh nghiệp so với yêu cầu của phát triển công nghiệp thông minh; ưu tiên hay những thách thức hiện tại đối với vấn đề phát triển của doanh nghiệp và cuối cùng là hiệu quả mang lại là gì. Đầu tư đổi mới công nghệ, thực hiện chuyển đổi số sẽ là đầu tư cho những giá trị và sức cạnh tranh mới của doanh nghiệp. Lộ trình này sẽ phụ thuộc rất lớn vào chiến lược và tầm nhìn của doanh nghiệp trong một bối cảnh phát triển mới"

T.H