Theo nhận định của Bộ Công Thương, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu tiềm năng và cũng là thị trường chủ lực mà các doanh nghiệp (DN) xuất khẩu Việt Nam đang hướng tới.
Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ chia sẻ, cơ cấu hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam những năm gần đây có chuyển biến rõ nét. Ngoài những nhóm hàng thế mạnh truyền thống như dệt may, giày dép, thủy sản thì các nhóm hàng chế tạo như điện tử, linh kiện, đồ gỗ cũng đã vươn lên vị trí hàng đầu. Hiện đã có hơn 10 nhóm hàng xuất khẩu vào thị trường này vượt mốc kim ngạch 1 tỷ USD.
Thực tế trong 4 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam tại thị trường Hoa Kỳ đạt tới 30,3 tỷ USD, tăng 50,1% so với cùng kỳ; trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của DN Việt Nam. Còn những thị trường chủ lực như Trung Quốc đạt 16,8 tỷ USD, tăng 32,4%, thị trường EU sau khi kéo dài đà giảm trong năm 2020 thì đầu năm nay đã bật tăng, đạt 12,6 tỷ USD, tăng 18,1%. Ngoài ra, tại các thị trường khác như ASEAN, Hàn Quốc, Nhật Bản cũng có mức tăng trưởng khá, lần lượt tăng 13,3%, 12,1% và 1,5%.
Đáng nói DN trong nước cũng phải đối mặt với nhiều rủi ro về phòng vệ thương mại (PVTM) và rào cản an toàn thực phẩm, chất lượng sản phẩm từ thị trường Hoa Kỳ.
Rào cản kỹ thuật đáng kể nhất là quy định về nguồn gốc xuất xứ sản phẩm. Tùy theo mỗi nhóm ngành hàng mà nguồn gốc xuất xứ nguyên liệu sản xuất sẽ khác nhau. Đơn cử, với sản phẩm gỗ, phải có nguồn gốc từ gỗ rừng trồng. Hay với ngành dệt may, phải đảm bảo quy tắc xuất xứ “từ sợi trở đi” thì mới được công nhận xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan.
Đối với nhóm hàng là nông, thủy hải sản, thực phẩm chế biến… thì phải tuân thủ quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm do Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) quy định. Hiện tỷ lệ kiểm tra hàng được các cơ quan chức năng Hoa Kỳ áp dụng là 1%-2%/tổng đơn hàng.
Trường hợp bị phát hiện vi phạm, không chỉ tổng đơn hàng của DN bị trả lại mà còn có nguy cơ ảnh hưởng đến toàn ngành sản xuất. Không chỉ vậy, các tiêu chuẩn, rào cản kỹ thuật của thị trường Hoa Kỳ còn thường xuyên thay đổi, đòi hỏi DN phải không ngừng thay đổi để thích ứng. Do vậy, nếu DN không có công nghệ sản xuất hiện đại, nội lực vốn đủ mạnh thì rất khó giữ được thị trường này dài hơi.
Linh Anh