Theo báo cáo của Sở Tài chính Quảng Trị, kế hoạch vốn năm 2025 của tỉnh lên tới 5.212,8 tỷ đồng – mức cao nhất từ đầu kỳ trung hạn đến nay. Tuy nhiên, tính đến ngày 31/5, tổng giá trị giải ngân mới đạt khoảng 739,5 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách địa phương giải ngân chỉ đạt 13,9%; ngân sách trung ương đạt 14,4%; vốn từ tăng thu ngân sách trung ương năm 2022 gần như "giậm chân tại chỗ" với tỷ lệ 1,7%.
Nút thắt từ nguồn thu đến thủ tục
Một trong những nguyên nhân lớn khiến giải ngân chậm là sự chênh lệch giữa kế hoạch đầu tư và khả năng thu ngân sách. Kế hoạch giao từ các nguồn thu năm 2025 hơn 1.250 tỷ đồng, nhưng đến hết tháng 5, số thu mới đạt 28%, khiến nhiều công trình thiếu vốn để triển khai.
 |
| Khu cảng nước sâu Mỹ Thủy (huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị) do Công ty Cổ phần Liên doanh Cảng quốc tế Mỹ Thủy làm chủ đầu tư đang được thi công |
Ngoài ra, việc Trung ương dồn nguồn vốn vào năm cuối kỳ trung hạn dẫn đến sự dồn ép trong triển khai. Riêng năm nay, tỉnh có tới 30 dự án khởi công mới, trong đó 14 dự án phải thiết kế 2 bước, đòi hỏi hoàn thiện một loạt thủ tục phức tạp trước khi khởi công.
Không ít dự án đặc thù như bảo tồn di tích, hạ tầng văn hóa… cũng mất nhiều thời gian ở khâu thẩm định. Các dự án ODA dù đã có kế hoạch nhưng chưa thể triển khai do phải chờ hướng dẫn từ Trung ương. Thậm chí, với các công trình thuộc chương trình mục tiêu quốc gia quy mô nhỏ, thời điểm nghiệm thu và giải ngân chỉ diễn ra khi công trình hoàn tất.
Luật mới – bộ máy mới: Còn nhiều lúng túng, chậm trễ trong khâu áp dụng
Luật Đất đai năm 2024 bắt đầu có hiệu lực đã kéo theo nhiều thay đổi trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Tuy nhiên, các văn bản hướng dẫn thi hành chưa đầy đủ, dẫn đến sự lúng túng trong xác định nguồn gốc đất, giá đất, và công tác dân vận.
Sự chậm trễ cũng đến từ bộ máy hành chính. Nhiều cán bộ địa phương tỏ ra dè dặt, thiếu quyết đoán sau quá trình sắp xếp lại tổ chức, dẫn tới tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm trong triển khai thủ tục. Một ví dụ điển hình là Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng tỉnh – đơn vị được giao chủ đầu tư 27 dự án với tổng vốn hơn 2.400 tỷ đồng, nhưng tính đến giữa tháng 6 mới giải ngân được chưa đầy 11%.
Giải pháp - Quyết liệt hơn, cụ thể hơn
Giám đốc Sở Tài chính Trương Chí Trung nhấn mạnh, muốn thúc đẩy giải ngân, cần xem đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của cả hệ thống. Các tổ công tác giải ngân phải hoạt động thực chất, tăng cường kiểm tra thực địa, tháo gỡ ngay vướng mắc thay vì chờ tổng hợp báo cáo.
Một trong những yêu cầu cấp thiết là rà soát, điều chuyển vốn từ các dự án chậm sang các công trình có khả năng giải ngân tốt hơn. Song song đó là các biện pháp mạnh tay về kỷ luật, trách nhiệm cá nhân, đặc biệt là đối với người đứng đầu sở, ngành, đơn vị nếu để tình trạng “ngâm” hồ sơ kéo dài.
UBND tỉnh cũng yêu cầu đẩy nhanh đấu giá đất, hoàn thiện hồ sơ, rút ngắn tối đa thời gian thẩm định các thủ tục đầu tư và giải phóng mặt bằng.
“Không thể chấp nhận việc cán bộ lợi dụng sự chồng chéo pháp luật để trì hoãn công việc. Chậm ở đâu, người đứng đầu ở đó phải chịu trách nhiệm trước UBND và Chủ tịch UBND tỉnh”, ông Trung khẳng định.
