Chính phủ ban hành 28 nghị định phân quyền, phân cấp khi xây dựng bộ máy "chưa có tiền lệ"

Sáng 17/6, họp báo quốc tế về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam và triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp

Phát biểu tại họp báo, ông Phạm Tất Thắng – Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương – cho biết, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương với tỷ lệ phiếu tán thành rất cao.

Theo đó, từ ngày 1/7/2025, Việt Nam sẽ chính thức áp dụng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp – cấp tỉnh và cấp xã – thống nhất trên cả nước. Mô hình mới sẽ giúp phân định rõ ràng nhiệm vụ, thẩm quyền và cơ cấu tổ chức của từng cấp chính quyền, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động quản lý nhà nước hiệu quả hơn.

Ông Thắng nhấn mạnh, đây là một sự kiện có ý nghĩa lịch sử, đánh dấu bước ngoặt lớn trong tiến trình cải cách tổ chức bộ máy nhà nước, phù hợp với chủ trương phát triển đất nước toàn diện, bảo đảm quốc phòng – an ninh và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Ông Phạm Tất Thắng – Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết thêm, Chính phủ đã có quá trình chuẩn bị công phu, đồng bộ và toàn diện để triển khai mô hình này. Về mặt pháp lý, hàng loạt văn bản luật, nghị định, thông tư hướng dẫn đã được rà soát và ban hành nhằm đảm bảo cơ sở triển khai vững chắc.

Công tác tổ chức nhân sự cũng được đặc biệt chú trọng. Chính phủ đã xây dựng phương án sắp xếp, bố trí cán bộ hợp lý, chú trọng năng lực, kinh nghiệm, và khả năng thích ứng với yêu cầu mới. Đặc biệt, các vị trí lãnh đạo ở cấp xã mới được lựa chọn kỹ lưỡng theo nguyên tắc “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm”.

Cùng với đó, hạ tầng kỹ thuật – nhất là hạ tầng số và công nghệ thông tin – đang được đầu tư mạnh mẽ để bảo đảm kết nối liên thông giữa các đơn vị hành chính, phục vụ hiệu quả chính quyền số và công dân số.

Một điểm đáng chú ý là tỷ lệ đồng thuận cao từ nhân dân. Theo Thứ trưởng Trương Hải Long, 96% cử tri tham gia lấy ý kiến đã ủng hộ chủ trương tổ chức lại chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp. Điều này cho thấy niềm tin và kỳ vọng lớn lao của người dân vào một bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

"Chúng tôi tin tưởng rằng, khi chính thức đi vào hoạt động tại 34 tỉnh, thành phố và 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, mô hình mới sẽ vận hành thông suốt, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp", ông Long khẳng định.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long

Đánh giá về hiệu quả kinh tế từ mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long nhấn mạnh: việc tinh gọn bộ máy, sắp xếp lại đơn vị hành chính còn 34 tỉnh, thành phố sẽ tạo nên động lực mới cho phát triển. Đây không chỉ là biện pháp cải cách hành chính đơn thuần mà còn là cơ hội tái cấu trúc không gian phát triển, tăng cường tính cạnh tranh quốc gia trong khu vực và trên trường quốc tế.

“Chính quyền địa phương gọn nhẹ hơn sẽ giúp tiết kiệm ngân sách, nâng cao hiệu suất hoạt động và quản lý. Các tỉnh, thành phố có quy mô lớn hơn sẽ có điều kiện phát triển kinh tế đa dạng, thu hút đầu tư mạnh mẽ hơn, thúc đẩy liên kết vùng, phát triển hạ tầng giao thông như đường biển, đường sông, giúp kết nối thuận tiện và hiệu quả hơn”, ông Long phân tích.

Ngoài ra, với mô hình chính quyền hai cấp – sát dân, gần dân hơn – chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp được kỳ vọng sẽ cải thiện đáng kể. Đây cũng là áp lực tích cực buộc bộ máy chính quyền chuyển mình nhanh chóng trong tiến trình chuyển đổi số, áp dụng mạnh mẽ công nghệ trong quản trị địa phương và quốc gia.

Ở góc độ tài chính, Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng nhận định, cải cách này hướng đến mục tiêu cao nhất là xây dựng một thể chế chính trị – xã hội kiến tạo, trong đó bộ máy chính quyền hoạt động chủ động, linh hoạt và đặt lợi ích người dân lên hàng đầu.

Ông Hùng cho biết, để đảm bảo quá trình chuyển đổi không bị gián đoạn, Chính phủ đã chuẩn bị kỹ lưỡng và ban hành tới 28 nghị định phân quyền, phân cấp rõ ràng giữa Trung ương và địa phương, tạo cơ sở pháp lý và tổ chức thực hiện vững chắc.

Về chính sách đầu tư nước ngoài, Thứ trưởng Hùng khẳng định: “Việc tổ chức lại chính quyền không làm ảnh hưởng đến chính sách thu hút FDI của Việt Nam. Ngược lại, chúng tôi đang hướng đến thu hút đầu tư vào các lĩnh vực chiến lược như công nghệ cao, bán dẫn, chuyển đổi số, năng lượng sạch và công nghệ thân thiện môi trường.”

Ông Hùng cũng đưa ra ví dụ cụ thể: sau khi sáp nhập, TP. Hồ Chí Minh có thể trở thành một trung tâm sản xuất và logistics quy mô lớn nhờ dư địa phát triển công nghiệp rộng rãi và hệ thống hạ tầng kết nối hiệu quả. Việc mở rộng địa giới hành chính và phân quyền hợp lý giúp các tỉnh thành xây dựng định hướng phát triển phù hợp, tối ưu nguồn lực và lựa chọn các nhà đầu tư chiến lược.

Đặc biệt, mô hình chính quyền mới sẽ giúp rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục hành chính, giảm chi phí cho doanh nghiệp, đồng thời nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm trong hoạt động công vụ.

Dù là cuộc cải cách có quy mô lớn và phức tạp, Chính phủ đã chuẩn bị sẵn các phương án xử lý tình huống phát sinh, đảm bảo quá trình triển khai diễn ra đồng bộ, không gây xáo trộn cho người dân và hoạt động của doanh nghiệp.