Tỷ lệ này giảm dần xuống mức 14% và 3% ở các thế hệ F3 và F4. Con số này đặt ra câu hỏi về việc làm thế nào để doanh nghiệp gia đình phát triển bền vững, nhất là trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp gia đình Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển giao.
aa
Rất ít công ty gia đình có kế hoạch chuyển giao bài bản.
Một nghiên cứu mới đây của Công ty Tư vấn kinh doanh hội nhập toàn cầu (GIBC) chỉ ra rằng rất ít công ty gia đình có kế hoạch chuyển giao bài bản, còn lại rất cảm tính và thiếu chuyên nghiệp, càng chuyển giao tài sản càng teo tóp lại.
Lý giải về vấn đề này, ông Phan Đức Hiếu cho rằng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam có 30 năm phát triển nhưng vẫn được coi là non trẻ bởi 2 yếu tố.
Thứ nhất, chất lượng quản trị công ty ở Việt Nam còn yếu khi thẻ điểm quản trị công ty của các doanh nghiệp niêm yết vẫn luôn ở thứ hạng rất thấp trong khu vực ASEAN. Đối với công ty đại chúng và doanh nghiệp chưa lên sàn, mức độ yếu kém về quản trị công ty còn thấp hơn nữa. Thứ hai, tầng lớp lãnh đạo doanh nghiệp tư nhân sau 30 năm bắt đầu tuổi cao sức yếu, nên có nhu cầu chuyển giao quyền lãnh đạo cho con, cháu ngày càng gia tăng.
"Thực tế trên cho thấy, nhiều doanh nghiệp hiện nay đang loay hoay với bài toán chuyển giao doanh nghiệp cho thế hệ kế cận", ông Hiếu nói.
Trong khi đó, dưới góc nhìn của ông Bùi Tuấn Minh, việc chuyển giao thế hệ là một quá trình kéo dài từ 5-10 năm, không phải là một thời điểm hay một khoảnh khắc. "Đáng chú ý, đây là giai đoạn nhạy cảm và khá mong manh với doanh nghiệp chuyển giao. Vì thế, những mâu thuẫn thường nảy sinh và nếu không được xử lý tốt sẽ dẫn tới thất bại trong chuyển giao, gây đổ vỡ doanh nghiệp", ông Minh nhấn mạnh.
Hiện nay, việc chuyển giao thế hệ của doanh nghiệp gia đình Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn. Mâu thuẫn chủ yếu do các thành viên trong gia đình không được phân công phân nhiệm cụ thể các chức danh, định nghĩa các vị trí cũng không rõ ràng. Thậm chí, ở Việt Nam, khó khăn hơn khi chuyển từ thời kinh tế tập trung sang mở cửa, mạng xã hội, công nghệ thông tin bùng nổ... Các doanh nghiệp gia đình tồn tại ít dần đi qua các thế hệ, ngoài câu chuyện đóng cửa còn là thực trạng các doanh nghiệp bán dần tài sản, cổ phần công ty hay chuyển mô hình doanh nghiệp gia đình sang công ty đại chúng hoặc TNHH.
Mặc dù, gần đây nhiều doanh nghiệp đã chú trọng tới việc chuyển giao, song theo ông Bùi Tuấn Minh, qua các cuộc phỏng vấn khảo sát các doanh nghiệp gia đình ở Việt Nam cho thấy, các doanh nghiệp gia đình mới gửi con ra nước ngoài học tập kinh nghiệm, giao việc cụ thể mà chưa lập kế hoạch một cách cụ thể ai sẽ đảm nhận chức vụ nào trong công ty, phải đầu tư đào tạo, giáo dục ra sao từ khi rất nhỏ.
"Tôi cho rằng khi nghĩ đến câu chuyện chuyển giao thế hệ, các doanh nghiệp cần xác lập kế hoạch cụ thể, có thể cập nhật hàng năm. Điều này sẽ giúp phân tích các đối tượng liên quan đến chuyển giao rõ ràng hơn nhiều. Con cái liệu có phù hợp ở vòng tròn giữa là sự giao thoa hay nên chỉ đứng ở chủ sở hữu, có nhất thiết phải là lãnh đạo nếu không có khả năng và chính họ không mong muốn...? Cấu trúc quản trị công ty và gia đình nên rõ ràng", ông Minh nhấn mạnh.
Với rất nhiều yếu tố xung đột, mâu thuẫn trong quá trình chuyển giao, ông Phan Đức Hiếu cho rằng quá trình chuyển giao thế hệ lãnh đạo gặp rất nhiều thách thức, dễ dẫn đến nhiều hệ luỵ. Do đó, để tránh nguy cơ này, vị chuyên gia cho rằng các chủ doanh nghiệp phải có tư duy chiến lược lâu dài.
"Điều này là cần thiết trước thực tế không phải lúc nào doanh nghiệp cũng thành công trong chuyển giao thế hệ lãnh đạo đảm đương vị trí quản trị, điều hành cho thế hệ F1, mà phải tính đến chuyển giao quyền lực điều hành doanh nghiệp cho thế hệ F2, F3. Các chủ doanh nghiệp phải có sự chuẩn bị bài bản, tỉ mỉ từ lựa chọn, đào tạo nhân sự trong thực tiễn quản trị, điều hành", ông Hiếu nói.
Thậm chí, trong trường hợp không tìm được nhân sự thế hệ F1, F2 đảm đương vị trí quản trị, điều hành doanh nghiệp, ông Phan Đức Hiếu cho rằng chủ doanh nghiệp phải tính đến tìm kiếm các nhân sự bên ngoài gia đình, dòng họ, nhưng phải đảm bảo vẫn kiểm soát được công ty thông qua nắm giữ tỷ lệ vốn, cổ phần chi phối, nhằm đảm bảo cho công ty duy trì hoạt động sản xuất - kinh doanh tốt.
"Và dù là chuyển giao vị trí điều hành, quản trị cho nhân sự trong hay ngoài gia đình, dòng họ, điều quan trọng mà các chủ doanh nghiệp phải kiên trì theo đuổi đó là phải luôn có ý thức nâng cao chất lượng quản trị công ty theo các chuẩn mực và thông lệ quốc tế tốt", ông Hiếu nhấn mạnh.
Ở góc độ khác, ông Bùi Tuấn Minh cho rằng có 4 yếu tố giúp việc chuyển giao giữa các thế hệ thành công. Thứ nhất, chuyển giao tri thức thông qua những việc cử con đi học nước ngoài hoặc thông qua những công cụ riêng. Thứ hai, đào tạo tư duy ông chủ, thế hệ kế cận cần biết quản lý và phát huy tài sản, sử dụng con người, tập trung vào cách doanh nghiệp gia đình tạo ra giá trị. Thứ ba, giao tiếp chuyên nghiệp và đối xử công bằng giữa các thành viên. Cuối cùng là cần có hệ thống quản trị gia đình và doanh nghiệp minh bạch.
Còn theo ông Phạm Đình Đoàn, Chủ tịch Hội đồng doanh nghiệp gia đình Việt Nam, trở ngại lớn nhất trong các cuộc chuyển giao chính là sự khác biệt giữa các thành viên trong gia đình về định hướng. Vì vậy, để chuyển giao thành công, buộc phải tháo gỡ được nút thắt này.
"Không ít doanh nghiệp gia đình dù có F2 được đi học bài bản, song vẫn thiếu người kế nghiệp. Sự khác biệt trong tư tưởng giữa thế hệ chuyển giao và thế hệ kế cận là một trong những yếu tố cản trở quá trình chuyển giao thế hệ trong các doanh nghiệp gia đình. Hai thế hệ trong gia đình không thể nói chuyện với nhau", ông Đoàn nói.
Vì vậy, để hỗ trợ cho thế hệ F2 kế nghiệp, Học viện F2 Sao Đỏ đã có chương trình đào tạo chéo từ thế hệ F1. Điều này có nghĩa rằng Hội đồng sẽ cùng với Câu lạc bộ Doanh nhân Sao Đỏ tham gia thiết kế chương trình, dựa trên nhu cầu của các doanh nghiệp trong quá trình chuyển giao, để có những chương trình phù hợp với thực trạng của doanh nghiệp Việt Nam.
"Các trường đào tạo quản trị nổi tiếng trên thế giới đều dạy về marketing, tài chính doanh nghiệp... nhưng doanh nghiệp là con người, quản trị doanh nghiệp là quản trị con người, nên cần những con người có kỹ năng. Theo đó, quản trị cần dựa trên những nguyên tắc, tiêu chuẩn, quy định được xây dựng phù hợp với hoạt động của công ty và doanh nghiệp, tránh điều hành một cách cảm tính, theo thói quen hay lịch sử để lại", ông Đoàn nói.
Trường Vật liệu – Đại học Bách khoa Hà Nội và Công ty Cổ phần Thời trang YODY chính thức ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác (MoU), mở ra bước chuyển mạnh mẽ trong liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp. Thỏa thuận không chỉ tạo nền tảng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành thời trang – vật liệu, mà còn thúc đẩy đổi mới sáng tạo, lan tỏa giá trị bền vững và truyền cảm hứng cho thế hệ sinh viên Việt Nam.
Ngày 2/12, trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam, Quốc vương Brunei Darussalam, Ngài Haji Hassanal Bolkiah, đã đến thăm và làm việc tại Trụ sở Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel). Cùng tham dự có Hoàng tử Abdul Mateen và đoàn đại biểu cấp cao Vương quốc Brunei.
Khoảnh khắc dàn xe điện “make in Vietnam” xuất hiện tại lễ diễu binh, diễu hành chào mừng Quốc khánh Lào ở quảng trường Thatluang đã mang lại niềm tự hào sâu sắc cho cộng đồng người Việt tại Vientiane.
Mở đường bay quốc tế kết nối Phú Quốc từ 2026, ra mắt loạt dự án chiến lược khắp cả nước như Rixos Phu Quoc, Hilton Quang Hanh Onsen, Ba Na Hills Hotel Complex,..., tăng tốc chuyển đổi số với ứng dụng Sun PhuQuoc Airways, Sun Loyalty,...Sun Group đang hứa hẹn một năm 2026 với nhiều dấu ấn mới ấn tượng.
Chuỗi workshop của VPBankSME dành cho doanh nghiệp (DN) nữ chủ tại TP.HCM và các tỉnh thành mở ra góc nhìn thực tiễn, cung cấp công cụ đơn giản, dễ ứng dụng, phù hợp bối cảnh thị trường hiện nay.
Ngân hàng SeABank tiên phong triển khai Gói giải pháp toàn diện dành cho doanh nghiệp mới chuyển đổi, hỗ trợ nhóm khách hàng này tiếp cận và tối ưu tài chính.
Giữa thị trường mỹ phẩm cạnh tranh và xu hướng chuộng hàng ngoại, Thorakao vẫn kiên định giữ giá dưới 100.000 đồng để phục vụ phụ nữ miền quê và công nhân. Ông chủ Huỳnh Kỳ Trân khẳng định không đánh đổi đạo đức kinh doanh lấy lợi nhuận cao.
Từ những người lần đầu lái ô tô đến các reviewer dày dặn kinh nghiệm, tất cả đều có chung nhận định VF 3 là mẫu xe bền, bốc và dễ dùng một cách bất ngờ. Sự cân bằng giữa chất lượng và tính kinh tế cũng là lý do mẫu mini-SUV của VinFast đang vững vàng ở vị trí số 1 về doanh số trên thị trường.
Trước những tổn thất nghiêm trọng do bão lũ gây ra từ đầu năm 2025 tới nay, Ngân hàng TMCP Bắc Á (BAC A BANK) chính thức triển khai Chương trình hỗ trợ tài chính dành cho Khách hàng cá nhân và Khách hàng doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi thiên tai bão lũ, với mong muốn giúp người dân và doanh nghiệp nhanh chóng khôi phục sản xuất, ổn định cuộc sống.
Mới đây, đại diện Tập đoàn BRG, Ngân hàng SeABank và các Công ty Thành viên đã trao tặng 5 tỷ đồng qua Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam để hỗ trợ đồng bào tại các vùng chịu thiệt hại nặng nề do thiên tai sớm ổn định cuộc sống.
Với những trải nghiệm du lịch đã tạo nên tiếng vang lớn cùng các dịch vụ “lần đầu xuất hiện” sắp ra mắt, thật không ngoa khi khẳng định Khu du lịch Quốc tế Đồi Rồng chính là điểm đến lý tưởng cho mùa lễ hội 2025.
Sự hiện diện nổi bật tại VIMOX 2025 với vai trò Nhà tài trợ Bạch kim độc quyền, cùng những chia sẻ chuyên sâu trong phiên tham luận, cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của Stavian Industrial Metal trong việc định hình chuẩn mực mới cho ngành kim loại công nghiệp Việt Nam.
Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng ưu tiên các giải pháp tài chính thông minh và tối ưu chi phí, Ngân hàng TMCP Bắc Á triển khai Combo ưu đãi toàn diện dành cho chủ thẻ tín dụng BAC A BANK MasterCard khi thanh toán phí bảo hiểm, áp dụng từ 01/11/2025 đến 31/03/2026 trên toàn hệ thống.
Vừa qua sự kiện Khai trương căn hộ mẫu Newtown Diamond – “Beyond The Sky” mang đến cho khách hàng trải nghiệm chân thực về không gian sống đẳng cấp khẳng định vị thế tiên phong của dự án trên thị trường bất động sản.
