 |
| Basel III, sandbox và tín dụng ưu đãi: Những giải pháp mới thúc đẩy tăng trưởng từ Chỉ thị 09 |
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Chỉ thị số 09/CT-TTg về các nhiệm vụ và giải pháp nhằm phát huy vai trò của doanh nghiệp nhà nước (DNNN) trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.
Một trong những điểm nhấn quan trọng của Chỉ thị là yêu cầu đối với Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong việc nghiên cứu, triển khai các kiến nghị của khối ngân hàng liên quan đến việc áp dụng chuẩn mực Basel III và xây dựng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox). Tinh thần chỉ đạo là tạo lập không gian sáng tạo, lấy hiệu quả làm thước đo trong quá trình triển khai.
Bên cạnh đó, NHNN cũng được giao nhiệm vụ chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa thủ tục hành chính và cơ cấu lại tổ chức bộ máy. Đồng thời, khối ngân hàng cần sẵn sàng chia sẻ lợi nhuận để phấn đấu giảm lãi suất cho vay, theo nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”.
Đáng chú ý, Chỉ thị yêu cầu phân luồng đối tượng vay, rà soát thủ tục, điều kiện cho vay nhằm thúc đẩy giải ngân tín dụng nhanh, kịp thời và hiệu quả hơn. Ưu tiên sẽ dành cho các đề án, dự án có tác động lan tỏa đến tăng trưởng kinh tế, chuyển đổi số và tăng trưởng xanh, đồng thời đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng.
Ngoài ra, NHNN được giao tiếp tục nghiên cứu triển khai các gói tín dụng ưu đãi nhằm hỗ trợ các động lực tăng trưởng, đặc biệt trong lĩnh vực phát triển nhà ở xã hội và hỗ trợ người trẻ dưới 35 tuổi tiếp cận nhà ở với điều kiện thuận lợi.
Basel III và định hướng xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế
Liên quan đến việc áp dụng chuẩn mực Basel III, trước đó Bộ Kế hoạch và Đầu tư (nay là Bộ Tài chính) đã lấy ý kiến về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam.
Dự thảo đề xuất lộ trình áp dụng các chuẩn mực quốc tế, bao gồm Basel III, từ ngày 1/1/2026, đồng thời cho phép giao dịch bằng tài sản mã hóa, tiền mã hóa trong trung tâm tài chính từ 1/7/2026.
Tuy nhiên, NHNN đã phản hồi rằng hiện chưa có cơ sở thực tiễn để áp dụng chuẩn mực Basel III trong khung thời gian nêu trên. Ngân hàng Nhà nước cho rằng cần đảm bảo hài hòa với các cam kết quốc tế về tỷ lệ sở hữu nước ngoài và điều kiện đầu tư, tránh xung đột với các hiệp định thương mại và bảo vệ đầu tư mà Việt Nam đã ký kết.
NHNN cũng nhấn mạnh rằng lộ trình áp dụng Basel III cần được xây dựng đồng bộ với hệ thống ngân hàng trong nước, bao gồm ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Trong trường hợp cần áp dụng ngay, NHNN đề xuất chỉ áp dụng đối với nhà đầu tư nước ngoài và xem đây là điều kiện cấp phép hoạt động tại trung tâm tài chính.
Cập nhật về tỷ lệ an toàn vốn theo Basel III
Vào tháng 11/2024, NHNN đã đề xuất điều chỉnh tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu của các ngân hàng nhằm cập nhật quy định mới theo Basel III, đồng thời phù hợp với đặc thù của hệ thống ngân hàng Việt Nam.
Cụ thể, NHNN đề xuất tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu đạt 10,5% vào năm 2033, trong đó:
Vốn lõi cấp 1 tối thiểu: 4,5%
Vốn cấp 1 tối thiểu: 6%
Tổng vốn cấp 1 và cấp 2: 8%
Vốn đệm bảo toàn vốn: 2,5%
Dự thảo cũng đưa ra hai phương án triển khai: giữ nguyên mức 8% hoặc áp dụng lộ trình tăng dần để đạt mức 10,5%.
Hiện nay, nhiều ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam đã chủ động nghiên cứu, áp dụng các quy định của Basel III trong quản trị rủi ro và vận hành. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm nâng cao chất lượng vốn, tăng khả năng thanh khoản, từ đó giúp ổn định hệ thống tài chính ngân hàng, và giảm thiểu rủi ro hệ thống trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động.
