Sinh ra tại San Jose, California vào năm 1870, Giannini lớn lên trong một gia đình nhập cư Ý. Ông là người sáng lập ngân hàng Bank of Italy vào năm 1904. Đây là ngân hàng mới dành cho những người nhập cư chăm chỉ, những người thường bị gạt ra khỏi hệ thống tài chính truyền thống. Giannini đã phục vụ những khách hàng bị lãng quên này không dựa trên số tiền họ có mà dựa trên nghị lực của họ. Bắt đầu từ con số $8,780 trong ngày đầu tiên, tiền gửi vào ngân hàng nhảy vọt lên đến $700,000 (tương đương với $13.5 triệu năm 2002).
Sau khi ông qua đời vào năm 1949, ngân hàng Bank of Italy đã tiếp tục phát triển và trở thành một trong những ngân hàng lớn nhất và có lịch sử lâu đời nhất tại Hoa Kỳ với tên gọi Bank of America. Từ một người trẻ em nhập cư tới người tỷ phú, sáng lập một trong những ngân hàng lớn nhất thế giới, Amadeo Giannini đã để lại một di sản lớn trong lịch sử kinh doanh và xã hội của Mỹ.
Ông bắt đầu làm việc tại cửa hàng bán bánh mì của cha mình sau khi tốt nghiệp trung học. Đến năm 1892, Amadeo Giannini gia nhập ngành ngân hàng và bắt đầu làm việc ở San Francisco. Tuy nhiên, sau trận động đất lớn ở San Francisco năm 1906, một số ngân hàng lớn đã đóng cửa để tránh sự cố. Amadeo Giannini đã quyết định mở một ngân hàng tạm thời trên chiếc xe chở hàng của mình, đưa ra các khoản vay nhỏ cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi động đất, đồng thời ông tuyên bố rằng San Francisco sẽ đi lên từ đống tro tàn.
Năm 1909, sau thành công với chiếc xe chở hàng của mình, ông thành lập Banca America, một ngân hàng nhỏ tại San Francisco. Khi Thế chiến 1 nổ ra, ngân hàng của ông bị đóng cửa do lệnh tạm ngưng hoạt động của chính phủ. Nhưng ông đã không bỏ cuộc, và vào năm 1921 Giannini đã thành lập Bank of Italy, nhằm cung cấp các khoản vay cho những người không có tài sản đảm bảo, giúp họ trở thành những doanh nhân thành công.
Năm 1937, ông cho Walt Disney vay để sản xuất phim Bạch Tuyết và bảy chú lùn. Vào thời Đại Khủng hoảng, ông bán trái phiếu để hỗ trợ cho việc xây dựng cầu Cổng Vàng. Trong Thế chiến 2, Gianini đã chi một khoản tiền lớn cho nhà công nghiệp Henry Kaiser để phục vụ cho chiến tranh. Năm 1945, Giannini đã cho Fiat vay nhằm tái thiết các nhà máy bị chiến tranh tàn phá.
Ông cũng đóng góp cho nhiều dự án xã hội và từ thiện, bao gồm Quỹ Danh dự Giuseppe Verdi, Quỹ Giuseppe Garibaldi, Hội Chữ thập đỏ Hoa Kỳ, Hiệp hội Nghệ sĩ Quốc gia và Quỹ Cứu trợ Người tị nạn.
Công việc từ thiện và cách tiếp cận sáng tạo trong lĩnh vực ngân hàng của Giannini đã giúp ông được nhiều người công nhận và ngưỡng mộ. Năm 1932, ông được Câu lạc bộ Thịnh vượng chung trao tặng Huy chương Vàng đầu tiên cho Thành tích Xuất sắc trong lĩnh vực Ngân hàng. Bên cạnh đó ông còn được trao các giải thưởng khác như giải thưởng Nhân văn của Viện Hàn lâm Khoa học California năm 1932, Huân chương Legion of Honor của Pháp, giải thưởng Living Legacy Award của Bộ Tư pháp Mỹ. Ông đã được tôn vinh trong Ngày Hiến tặng quốc gia vào năm 1969 tại San Francisco.
Khó khăn thử thách trong cuộc đời
Cuộc đời của Amadeo Giannini không phải không có thử thách, nhưng sự kiên trì và quyết tâm đối mặt với nghịch cảnh đã giúp ông trở thành một nhân vật huyền thoại trong ngành ngân hàng.
Một trong những trở ngại lớn mà Giannini phải đối mặt là sự phân biệt đối xử mà ông gặp phải với tư cách là một người Mỹ gốc Ý. Trong những năm đầu tiên làm việc trong ngành ngân hàng, Giannini đã phải đối mặt với nhiều định kiến và sự phân biệt đối xử từ các đồng nghiệp của mình. Bất chấp nghịch cảnh, Giannini không nản lòng và tiếp tục theo đuổi ước mơ thành lập một ngân hàng mà mọi người đều có thể tiếp cận, bất kể xuất thân hay tình trạng tài chính của họ.
Một thách thức đáng kể khác mà Giannini phải đối mặt là trận động đất kinh hoàng xảy ra ở San Francisco vào năm 1906. Trận động đất gây ra sự tàn phá trên diện rộng và nhiều ngân hàng phải đóng cửa để tránh những tổn thất có thể xảy ra. Tuy nhiên, Giannini đã nhìn thấy cơ hội để giúp đỡ những người gặp khó khăn và bắt đầu cung cấp các khoản vay nhỏ trên chiếc xe chở hàng của mình để giúp các doanh nghiệp đứng vững trở lại.
Khi Chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra, Giannini lại phải đối mặt với một trở ngại khác khi ngân hàng của ông phải đóng cửa do lệnh đình chỉ hoạt động của chính phủ. Thay vì bỏ cuộc, Giannini đã thành lập Ngân hàng Ý vào năm 1921 để giúp những người không có tài sản thế chấp nhận được các khoản vay cần thiết để bắt đầu công việc kinh doanh của riêng họ. Cách tiếp cận sáng tạo này đối với ngân hàng là một cuộc cách mạng vào thời điểm đó và đã giúp nhiều người đạt được ước mơ của họ.
Những thất bại trong cuộc sống
Trong khi cuộc đời của Amadeo Giannini được đánh dấu bằng nhiều thành công, ông cũng trải qua một số thất bại đã dạy cho ông những bài học quý giá và giúp định hình tương lai của bản thân.
Một trong những thất bại đáng chú ý nhất của Giannini đến sớm trong sự nghiệp ngân hàng khi ông đầu tư rất nhiều vào một dự án mạo hiểm nhưng cuối cùng lại thất bại. Liên doanh này là một hoạt động sản xuất rượu vang mà Giannini hy vọng sẽ là một khoản đầu tư sinh lợi. Tuy nhiên, hoạt động không thành công và Giannini đã mất một số tiền đáng kể. Mặc dù đây là một thất bại lớn đối với Giannini, nhưng ông vẫn quyết tâm học hỏi từ những sai lầm của mình và tiến về phía trước.
Giannini cũng phải đối mặt với những thách thức khi cố gắng mở rộng Ngân hàng Ý của mình sang các vùng khác của đất nước. Bất chấp những nỗ lực hết mình, nhiều nỗ lực mở rộng của ông đã vấp phải sự phản đối, đặc biệt là từ các ngân hàng lâu đời. Ví dụ, những nỗ lực của Giannini để thành lập các chi nhánh ở Thành phố New York đã vấp phải sự phản đối gay gắt và cuối cùng thất bại.
Ngoài những thất bại này, Giannini cũng phải đối mặt với những thách thức cá nhân trong cuộc sống của mình. Ông đã kết hôn hai lần, và cả hai cuộc hôn nhân đều kết thúc bằng ly hôn. Bất chấp những khó khăn cá nhân này, Giannini vẫn cam kết với công việc của mình và tiếp tục đổi mới trong ngành ngân hàng.
Ông đã sử dụng những thất bại như những cơ hội để học hỏi và phát triển. Khả năng thích ứng và đổi mới của ông khi đối mặt với nghịch cảnh là nguồn cảm hứng cho các doanh nhân và nhà lãnh đạo doanh nghiệp ngày nay.
Các thành tựu và di sản để lại cho thế giới
Thành tựu quan trọng nhất của Giannini là thành lập ngân hàng Bank of Italy vào năm 1904, sau này trở thành Ngân hàng Bank of America. Ngân hàng này là duy nhất vào thời điểm đó vì nó phục vụ nhu cầu của những người bình thường, thay vì chỉ những người giàu có. Giannini tin rằng mọi người nên được tiếp cận với các dịch vụ ngân hàng, bất kể địa vị xã hội hay nền tảng tài chính của họ. Cách tiếp cận mang tính cách mạng của ông đối với ngân hàng đã mở đường cho việc tăng khả năng tiếp cận tín dụng cho hàng triệu người Mỹ và giúp dân chủ hóa ngành tài chính.
Một thành tựu khác của Giannini là phản ứng của ông đối với trận động đất ở San Francisco năm 1906. Thảm họa khiến nhiều doanh nghiệp và cá nhân không có khả năng tiếp cận vốn của họ, vì các ngân hàng đã bị phá hủy hoặc đóng cửa để tránh những tổn thất có thể xảy ra. Đáp lại, Giannini đã thành lập một ngân hàng tạm thời trên một chiếc bàn tạm bợ trên đường phố, nơi ông bắt đầu cho những người có nhu cầu vay tiền. Hành động nhỏ của lòng tốt và sự khéo léo này đã giúp khôi phục niềm tin vào nền kinh tế địa phương, và cuối cùng trở thành nền tảng cho sự thành công trong tương lai của ông trong ngành ngân hàng.
Trong suốt sự nghiệp của mình, Giannini cũng là một nhà đổi mới. Ông đã đi tiên phong trong nhiều hoạt động hiện đang phổ biến trong ngành ngân hàng, bao gồm ngân hàng chi nhánh, khoản vay cá nhân không có bảo đảm và đào tạo dịch vụ khách hàng. Giannini cũng nhận ra tầm quan trọng của công nghệ trong ngân hàng và là một trong những nhân viên ngân hàng đầu tiên giới thiệu việc sử dụng máy rút tiền tự động (ATM).
Ngoài hoạt động ngân hàng, Giannini còn là một nhà từ thiện và là nhà đấu tranh cho các hoạt động xã hội. Ông là người ủng hộ nghệ thuật và giáo dục, đồng thời giúp tài trợ cho việc thành lập Dàn nhạc Giao hưởng San Francisco và Quỹ Giannini về Kinh tế Nông nghiệp tại Đại học California, Berkeley. Ông cũng ủng hộ các nỗ lực chống phân biệt đối xử và thúc đẩy công bằng xã hội, bao gồm Hội nghị Quốc gia của người Cơ đốc và người Do Thái.
Nhìn chung, những thành tựu của Amadeo Giannini đã có tác động sâu sắc đến ngành ngân hàng và toàn xã hội Mỹ. Di sản của ông tiếp tục truyền cảm hứng cho các doanh nhân và lãnh đạo doanh nghiệp đổi mới, chấp nhận rủi ro và tạo ra thay đổi tích cực trong cộng đồng của họ. Tầm nhìn của ông về một ngân hàng dành cho mọi người đã mở đường cho sự bao trùm tài chính lớn hơn, giúp những người Mỹ bình thường có thể bắt đầu kinh doanh, mua nhà và đạt được các mục tiêu tài chính của họ.
Cuối cùng, di sản của Giannini là sự kiên trì và quyết tâm. Mặc dù phải đối mặt với vô số trở ngại và thất bại trong cuộc đời, nhưng ông không bao giờ từ bỏ tầm nhìn về một ngành ngân hàng tốt đẹp hơn. Quyết tâm và sự bền bỉ đã giúp ông vượt qua nghịch cảnh và đạt được thành công rực rỡ, truyền cảm hứng cho vô số người khác làm điều tương tự.
Nguyên mẫu trong phim kinh điển Hollywood
George Bailey, ông chủ quỹ tín dụng tốt bụng trong bộ phim Giáng sinh kinh điển “It's a Wonderful Life” của Frank Capra, được lấy cảm hứng từ chính Amadeo Giannini, người đã phát minh ra dịch vụ ngân hàng cho người bình thường. “It's a Wonderful Life” là bộ phim đứng thứ 19 (điểm IMDb = 8.6) trong danh sách 100 bộ phim hay nhất mọi thời đại.
Trong phim, nhân vật George Bailey - chủ quỹ tín dụng “Building and Loan” chuyên cung cấp các khoản vay xây nhà với mức kinh phí thấp cho tầng lớp người lao động - tranh luận về việc mở rộng tín dụng cho những người lao động bình thường , giống như Giannini đã từng cố gắng (không thành công) thuyết phục ngân hàng Tiết kiệm và Cho vay mà ông là nhân viên khi đó.
Cũng giống như George Bailey trong phim, Giannini giữ rất ít của cải cho mình. Mặc dù thực tế rằng ngân hàng của ông có trị giá hàng tỷ đô la, toàn bộ tài sản của Giannini chỉ là 500.000 đô la khi ông qua đời ở tuổi 79 vào năm 1949. Ông đã tránh được sự giàu có vì ông cảm thấy nó sẽ khiến ông tách rời với tầng lớp lao động. Năm 1929, khi hội đồng quản trị đã cố gắng gửi ông 1,5 triệu đô la như một món tiền thưởng cuối năm, ông đã quyên góp hết số tiền đó cho Đại học California, Berkeley, để thành lập một trường nghiên cứu nông nghiệp, và nhờ đó Quỹ Kinh tế Nông nghiệp Giannini ra đời. Cho đến ngày nay, đây vẫn là quỹ hỗ trợ về kinh tế nông nghiệp hàng đầu thế giới, chuyên tài trợ cho nghiên cứu tiên tiến về nông nghiệp, nước và lâm nghiệp.
Lợi dụng những người ở vị trí dễ bị tổn thương
Cuộc đời của Amadeo Giannini không phải là không có tranh cãi, ngay cả sau khi ông qua đời. Như trận động đất ở San Francisco năm 1906 là một trong những thảm họa thiên nhiên tồi tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Sau trận động đất, nhiều ngân hàng trong thành phố đã bị phá hủy và mọi người không thể tiếp cận tiền của họ. Giannini nhìn thấy cơ hội để giúp đỡ người dân San Francisco, và ông bắt đầu cung cấp các khoản vay cho khách hàng chỉ sử dụng tính cách của họ làm tài sản thế chấp. Động thái này đã giúp nhiều người đứng vững trở lại, nhưng nó cũng gây ra tranh cãi. Một số cáo buộc Giannini lợi dụng những người ở vị trí dễ bị tổn thương, và những người khác cáo buộc ông gây rủi ro cho sự ổn định của ngân hàng bằng cách cung cấp các khoản vay không có bảo đảm.
Sự dính líu của Giannini với chính phủ phát xít Ý
Giannini tự hào về di sản Ý của mình và ông đã duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Ý trong suốt cuộc đời. Tuy nhiên, sự ủng hộ của ông đối với chính phủ phát xít Ý trong những năm 1930 và 1940 là chủ đề gây tranh cãi. Một số cáo buộc Giannini hỗ trợ tài chính cho chế độ phát xít, trong khi những người khác bảo vệ ông, nói rằng sự ủng hộ của ông đối với Ý không nhất thiết có nghĩa là ông ủng hộ chủ nghĩa phát xít.
Sự sáp nhập của Ngân hàng Ý và Tập đoàn Transamerica
Năm 1956, Ngân hàng Ý sáp nhập với Tập đoàn Transamerica, một công ty dịch vụ tài chính lớn. Động thái này đã gây tranh cãi, vì một số người cáo buộc Giannini đã bán đứng cho một tập đoàn lớn hơn và từ bỏ tầm nhìn về một ngân hàng vì người dân. Những người khác coi việc sáp nhập là một bước cần thiết để Ngân hàng Ý cạnh tranh với các tổ chức tài chính lớn khác.
Đối xử với người Mỹ gốc Ý trong Thế chiến thứ hai
Trong Thế chiến thứ hai, người Mỹ gốc Ý phải đối mặt với sự phân biệt đối xử và nghi ngờ do nguồn gốc của họ. Giannini là một người Mỹ gốc Ý nổi tiếng, sự giàu có và tầm ảnh hưởng khiến ông trở thành mục tiêu nghi ngờ của một số người. Một số cáo buộc ông không trung thành với Hoa Kỳ vì là người Ý, trong khi những người khác bảo vệ ông, nói rằng ông luôn là một người Mỹ kiêu hãnh và một người yêu nước.
Những tranh cãi xung quanh Amadeo Giannini rất phức tạp và vẫn tiếp tục được tranh luận. Trong khi một số người xem ông như một anh hùng đã giúp dân chủ hóa ngành tài chính và vực dậy tinh thần cho người dân San Francisco sau trận động đất kinh hoàng, thì những người khác coi ông là một nhân vật ủng hộ chế độ độc tài và đưa ra những quyết định đáng ngờ với tư cách là một doanh nhân.
Anh Dũng
