Chủ nhật 19/10/2025 08:53
Hotline: 024.355.63.010
Kinh tế số

Kinh tế nền tảng số: Doanh nghiệp Việt đang thua trên chính sân nhà

12/10/2020 00:00
Phát triển nền tảng số nội là con đường mà các doanh nghiệp trong nước phải đi, nếu không, Việt Nam sẽ bị lệ thuộc hoàn toàn vào các nền tảng số sẵn có của nước ngoài.

Kinh tế nền tảng Việt nằm trong tay các doanh nghiệp ngoại

Cùng với sự nổi lên của nhiều loại hình công nghệ mới, các nền tảng số đang thay đổi mọi mặt của nền kinh tế xã hội. Điều này cũng diễn ra ở Việt Nam khi kinh tế nền tảng đang dần trở thành một bộ phận quan trọng của nền kinh tế quốc gia.

Kinh tế nền tảng (Platform Economy) là các hoạt động kinh tế xã hội dựa trên một hạ tầng nhất định. Những nền tảng này thường được hiểu là các hạ tầng kỹ thuật số. Từ một nền tảng lớn, nó có thể kéo theo sự phát triển của nhiều nền tảng con như một hệ sinh thái để từ đó “bao vây” khách hàng và tạo ra giá trị.

Kinh tế nền tảng số đã và đang làm thay đổi nhiều mặt đời sống kinh tế, xã hội.

Có thể nhận thấy kinh tế nền tảng đã len lỏi vào mọi mặt của đời sống. Ví dụ nhãn tiền nhất là sự phổ biến của các nền tảng xuyên biên giới như Goolge, Facebook, cùng với đó là các ứng dụng gọi xe công nghệ như Grab, Go-Viet... Thậm chí, sự xuất hiện của các nền tảng số ngoại đã làm thay đổi hoàn toàn thị trường trong nước.

Với thị trường quảng cáo trực tuyến, số liệu của Statista cho thấy, tổng mức chi tiêu cho quảng cáo trực tuyến tại nước ta năm 2019 đạt khoảng 316 triệu USD.

Kinh tế nền tảng số: Doanh nghiệp Việt đang thua trên chính sân nhà
Quy mô thị trường quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam. Trong đó: Xanh dương (Rao vặt), Đen (Quảng cáo Video), Xám (Quảng cáo Banner), Cam (Quảng cáo mạng xã hội), Xanh lá cây (Quảng cáo tìm kiếm). Số liệu: Statista

Khoảng gần 200 triệu USD trong tổng số tiền này được đổ vào quảng cáo tìm kiếm, quảng cáo video và quảng cáo mạng xã hội. Đây đều là những mảng thị trường bị thống trị bởi Facebook và Google. Trong khi đó, các công ty quảng cáo trực tuyến trong nước chỉ có thể chia nhau miếng bánh thị phần bé nhỏ còn lại.

Ở mảng gọi xe công nghệ, Grab đang là doanh nghiệp thống lĩnh thị trường. Hãng gọi xe đến từ Malaysia hiện chiếm tới 73% thị phần gọi xe trên di động tại Việt Nam, bỏ xa các đối thủ khác như Be, FastGo, Go-Viet,...

Tương quan số lượng cuốc xe của các hãng gọi xe công nghệ tại Việt Nam trong nửa đầu năm 2019 (đv: triệu cuốc). Số liệu: ABI Research

Với mảng dịch vụ tài chính, ví điện tử MoMo của Việt Nam là cái tên hiện đang dẫn đầu. Tuy vậy, hãng này cũng chịu sức ép không nhỏ từ sự cạnh tranh của các nền tảng có yếu tố nước ngoài như Moca của Grab hay AirPay của Sea Group.

Nhìn một cách sơ bộ, có thể thấy tầm ảnh hưởng khá lớn của các doanh nghiệp ngoại tới kinh tế nền tảng tại Việt Nam. Điều này vừa có mặt tích cực, lại vừa có mặt tiêu cực khi mà các doanh nghiệp nền tảng số Việt chỉ vừa mới manh nha thành hình.

Trong trường hợp các nền tảng ngoại trở thành doanh nghiệp thống lĩnh thị trường, sẽ rất khó để các doanh nghiệp nội có thể bắt kịp, nhất là khi, cuộc chiến cạnh tranh đó phải trả giá bằng rất nhiều tiền.

Đâu là cơ hội của các nền tảng số Việt Nam?

Chia sẻ với báo chí, PGS.TS Nguyễn Đức Thành - Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách cho biết, các doanh nghiệp nền tảng Việt Nam hiện chưa có đủ sức cạnh tranh với các nền tảng nước ngoài.

Lý do được ông Thành đưa ra bởi các doanh nghiệp Việt thường đi sau, không phải là người nắm giữ công nghệ, cũng không có nhiều vốn, kể cả về nguồn tiền lẫn vốn xã hội (bao gồm thể chế, các mối quan hệ xã hội,...).

Theo ông Thành, đây chính là những điểm bất lợi mang tính cố hữu của Việt Nam trong cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0. Đó là điều mà Việt Nam phải thừa nhận chứ không thể ảo tưởng.

Ông Thành cũng cho rằng, đối với những bất lợi này, việc nhận thức được đúng vấn đề là điều kiện đầu tiên để sửa chữa những điểm yếu đó. Nếu sửa được và vươn lên, các nền tảng số Việt Nam vẫn có cơ hội.

Dù không nhiều, Việt Nam vẫn có một số ít các điểm sáng trong cuộc chiến giữa các nền tảng. Đó là Zalo trong cuộc chiến cạnh tranh với Viber, WhatsApp và Facebook Messenger, là MoMo đang thống lĩnh thị trường ví điện tử, và còn có cả Be bên cạnh Grab, Go-Viet.

Nói vậy để thấy, không phải Việt Nam đã đi chệch hoàn toàn khỏi làn sóng phát triển nền tảng số trên toàn cầu, dù các doanh nghiệp của chúng ta là những người đến muộn. Những hạn chế kể trên không có nghĩa là Việt Nam không còn cơ hội nào trong cuộc chơi nền tảng.

Theo ông Thành, việc phát triển các nền tảng số nội là con đường mà các doanh nghiệp trong nước phải đi, nếu không, Việt Nam sẽ bị lệ thuộc hoàn toàn vào các nền tảng số sẵn có của nước ngoài. Tuy nhiên nếu biết cách, biết hướng làm thì chúng ta vẫn sẽ đi được.

Nếu Việt Nam có những chính sách phù hợp, đây sẽ là thời điểm thích hợp cho các nền tảng nội địa trong nước phát triển. Để làm được điều đó, rất cần có sự đóng góp, các phát kiến mới của những bên liên quan để gây dựng các nền tảng số cho Việt Nam, dù điều này là không dễ dàng.

Trọng Đạt

Tin bài khác
Camera AI – Bước tiến hiện đại trong quản lý giao thông đô thị TP. Hồ Chí Minh

Camera AI – Bước tiến hiện đại trong quản lý giao thông đô thị TP. Hồ Chí Minh

Tính từ ngày 01/09/2025 – 06/10/2025, sau gần một tháng triển khai hệ thống camera trí tuệ nhân tạo (AI) trong giám sát và xử lý vi phạm giao thông, Phòng CSGT TP. Hồ Chí Minh đã phát hiện, lập biên bản vi phạm hành chính, hoàn thiện hồ sơ 3.476 trường hợp.
Một nền tảng blockchain Việt sẽ giao dịch trên Kraken, mở đường cho công nghệ Việt Nam vào Mỹ

Một nền tảng blockchain Việt sẽ giao dịch trên Kraken, mở đường cho công nghệ Việt Nam vào Mỹ

U2U Network, nền tảng blockchain Layer-1 do đội ngũ kỹ sư Việt Nam phát triển, chính thức được Kraken – sàn giao dịch tài sản số Tier-1 có trụ sở tại Hoa Kỳ – thông báo niêm yết token U2U. Theo kế hoạch, U2U sẽ bắt đầu giao dịch trên Kraken vào ngày 17/10/2025.
Cảnh báo: 40% trung tâm dữ liệu AI có nguy cơ thiếu điện vào năm 2027

Cảnh báo: 40% trung tâm dữ liệu AI có nguy cơ thiếu điện vào năm 2027

Theo cảnh báo từ Gartner, đến năm 2027, khoảng 40% trung tâm dữ liệu AI trên toàn cầu có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu điện – một thách thức có thể làm chậm lại toàn bộ tiến trình chuyển đổi số và tăng trưởng của nền kinh tế số.
Đà Nẵng đăng cai khởi động khoa học công nghệ hạt nhân

Đà Nẵng đăng cai khởi động khoa học công nghệ hạt nhân

Chính quyền thành phố Đà Nẵng thông tin đã phối hợp cùng Bộ Khoa học Công nghệ khai mạc Hội nghị Khoa học và Công nghệ hạt nhân Việt Nam lần thứ 16 (VINANST 16), bàn về năng lượng nguyên tử vào sáng nay 10/10/2025 tại cung hội nghị Furama.
Bí mật phía sau tờ tiền polymer: Hành trình làm chủ công nghệ của Việt Nam

Bí mật phía sau tờ tiền polymer: Hành trình làm chủ công nghệ của Việt Nam

Khi nói về tiền tệ, đa phần người dân chỉ quan tâm đến giá trị mệnh giá. Ít ai biết đằng sau tờ tiền còn là cả một hệ thống công nghệ bảo an khắt khe, gắn liền trực tiếp với an ninh quốc gia.
CC1 tiên phong nghiên cứu giải pháp công nghệ hiện đại, sẵn sàng đón đầu kỷ nguyên ngành đường sắt đô thị

CC1 tiên phong nghiên cứu giải pháp công nghệ hiện đại, sẵn sàng đón đầu kỷ nguyên ngành đường sắt đô thị

Ngày 27/9 vừa qua, Chủ tịch HĐQT CC1 – Ông Phan Hữu Duy Quốc cùng Chuyên gia cao cấp CC1 – Ông Lê Thanh Liêm đã tham dự Hội thảo khoa học trực tuyến với chủ đề “Giải pháp cầu cạn cho đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao” do Tạp chí Xây dựng – Bộ Xây dựng phối hợp tổ chức.
GiHub đạt chứng chỉ SPIRE: Bước tiến mới cho tòa nhà thông minh Việt Nam

GiHub đạt chứng chỉ SPIRE: Bước tiến mới cho tòa nhà thông minh Việt Nam

Nằm trong chuỗi sự kiện công nghệ Galaxy of Innovation 2025 diễn ra từ ngày 25 - 26/9/2025, tại TP. Hồ Chí Minh, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Galaxy Innovation Hub (GiHub) chính thức được công bố là Tòa nhà thông minh đầu tiên tại Việt Nam đạt chứng chỉ SPIRE.
Tốc độ Internet Việt Nam bứt phá, lọt Top 10 toàn cầu

Tốc độ Internet Việt Nam bứt phá, lọt Top 10 toàn cầu

Tốc độ Internet cố định của Việt Nam đạt 261,8 Mbps trong tháng 8/2025, vươn lên hạng 10 thế giới, đánh dấu cột mốc lịch sử sau gần 30 năm hiện diện và giúp quốc gia vượt nhiều nước phát triển về kết nối.
Việt Nam dẫn đầu xuất khẩu hàng hóa sáng tạo

Việt Nam dẫn đầu xuất khẩu hàng hóa sáng tạo

Theo Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index – GII) 2025 của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), Việt Nam giữ hạng 44 nhưng nổi bật với ba chỉ số đứng đầu toàn cầu: nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao và xuất khẩu hàng hóa sáng tạo.
Du lịch Đà Nẵng: Tăng tương tác với dịch vụ truyền hình đột phá

Du lịch Đà Nẵng: Tăng tương tác với dịch vụ truyền hình đột phá

VNPT Đà Nẵng thông tin vừa tổ chức hội thảo “Truyền hình đột phá” nhằm giới thiệu dịch vụ truyền hình tương tác đa dạng hóa với các cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn nghỉ dưỡng tại địa bàn.
Vị Phó Giáo sư bỏ “xứ sở giàu nhất thế giới” sang Việt Nam bồi dưỡng tài năng công nghệ

Vị Phó Giáo sư bỏ “xứ sở giàu nhất thế giới” sang Việt Nam bồi dưỡng tài năng công nghệ

“Chúng tôi không chỉ đào tạo kỹ sư mà còn đào tạo người dẫn dắt”, là tôn chỉ mà Phó Giáo sư Ali Al-Dulaimi mang theo trong hành trình giáo dục tại Việt Nam. Với vai trò Trưởng khoa Khoa học Máy tính & Công nghệ tại Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV), ông đang từng bước hiện thực hóa triết lý giáo dục gắn với thực tiễn, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững cho thế hệ công nghệ trẻ.
PCI 2.0: Công cụ mới thúc đẩy năng lực cạnh tranh và phát triển kinh tế tư nhân

PCI 2.0: Công cụ mới thúc đẩy năng lực cạnh tranh và phát triển kinh tế tư nhân

PCI 2.0 được coi là bước tiến quan trọng trong nghiên cứu, phản ánh thực trạng kinh tế tư nhân và góp phần cải thiện năng lực điều hành kinh tế địa phương.
Phát triển hệ sinh thái AI tại Việt Nam: Cần hợp tác công – tư

Phát triển hệ sinh thái AI tại Việt Nam: Cần hợp tác công – tư

Chia sẻ với Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, ông Nguyễn Tử Quảng - Chủ tịch Tập đoàn công nghệ Bkav cho rằng, để khai thác dữ liệu và phát triển hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam, chỉ có hợp tác công - tư mới mang lại hiệu quả.
Cảnh báo rò rỉ dữ liệu khách hàng bị rao bán bởi tin tặc quốc tế - Người dân và Doanh nghiệp cần hành động ngay

Cảnh báo rò rỉ dữ liệu khách hàng bị rao bán bởi tin tặc quốc tế - Người dân và Doanh nghiệp cần hành động ngay

Ngày 11/9/2025, Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) thuộc Ngân hàng Nhà nước đã phát đi công văn khẩn gửi tới toàn bộ hệ thống tổ chức tín dụng, cảnh báo nguy cơ dữ liệu khách hàng bị rao bán trên các diễn đàn tin tặc quốc tế. Dù hệ thống vận hành hiện tại vẫn bình thường và chưa ghi nhận thiệt hại cụ thể, sự kiện này lập tức trở thành tâm điểm quan ngại khi xuất hiện thông tin nhóm hacker khét tiếng ShinyHunters có thể đứng sau.
Trí tuệ nhân tạo và dữ liệu: Nhân tố cốt lõi quyết định sức cạnh tranh

Trí tuệ nhân tạo và dữ liệu: Nhân tố cốt lõi quyết định sức cạnh tranh

Chia sẻ tại Hội thảo “Chiến lược AI và Kiến trúc dữ liệu quốc gia, tổ chức và doanh nghiệp” (ASDA 1), các diễn giả đều có chung quan điểm: Trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu không còn là lĩnh vực công nghệ thuần túy, mà là nhân tố cốt lõi quyết định chủ quyền, sức cạnh tranh và vị thế quốc gia trong kỷ nguyên mới.