Vụ Rạng Đông là dịp để tính chuyện dời nhà máy ô nhiễm ra khỏi khu dân cư

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Võ Tuấn Nhân. Nguồn: Internet

Trả lời về sự cố cháy tại nhà máy Rạng Đông, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên- Môi trường Võ Tuấn Nhân cho biết: Ngay sau khi xảy ra vụ cháy Công ty Cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông (quận Thanh Xuân, TP. Hà Nội) ngày 28/8, cơ quan chức năng đã làm hết sức để dập tắt đám cháy. Theo báo cáo của công ty thì lượng thuỷ ngân bị phát tán là 15,1kg, nhưng theo số liệu của các nhà khoa học, thì khối thuỷ ngân bị phát tán khoảng 27,2 kg. Qua kiểm tra, tủ bảo quản chứa almagam được giữ nguyên nên lượng thuỷ ngân bị phát tán nằm trong bóng đèn đã cháy, với khối lượng từ 15,1 – 27,2 kg. 

Bộ TN&MT đã chỉ đạo Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc (Tổng cục Môi trường) phối hợp với Sở TN&MT Hà Nội tiến hành lấy mẫu phân tích từ 30/8-1/9. Ngay sau đó các đoàn của Bộ Y tế như Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội (Sở Y tế Hà Nội) cũng lấy mẫu và phân tích.

"Rất may 3 kho tủ chứa amalgam sản xuất bóng đèn là chưa cháy và còn nguyên. Khối lượng lớn thuỷ ngân này không bị cháy, còn lại đều nằm ở bóng đèn bị cháy. Chúng tôi yêu cầu công ty báo cáo rõ số lượng, và hiện đang xác định rõ khối lượng", ông Võ Tuấn Nhân nói.

Kết quả phân tích mẫu đất, nước của các cơ quan liên quan cho thấy từ 30-8 đến 1-9, hiện trạng môi trường sau vụ cháy cụ thể là: 1/12 mẫu nước có nồng độ thuỷ ngân vượt so với quy chuẩn 1,3 lần, trên sông Tô Lịch, cống xả gom nước thải công ty; 1/8 mẫu nước thải vượt 2,76 lần tại điểm quan trắc ở công ty; 2/13 mẫu trầm tích tại điểm quan trắc sông Tô Lịch, cống gom xả nước thải nhỏ ở Hạ Đình vượt trên 6 lần; có 1 mẫu không khí vượt quy chuẩn trong khuôn viên bị cháy ở công ty.

"Đây là sự cố cháy nổ mất an toàn hoá chất, ảnh hưởng sức khoẻ con người ở mức độ trung bình. Tuy nhiên gây thiệt hại tài sản và ảnh hưởng trầm tích, tác động đến sức khoẻ con người, phát tán môi trường không khí nước, lắng đọng nước và chảy vào sông Tô Lịch", ông Nhân cho hay.

Phạm vi vùng có nguy cơ ô nhiễm ảnh hưởng xấu sức khoẻ người dân là khoảng cách bán kính 500m. Theo đó, về giải pháp: Bộ TN&MT đã tổ chức cuộc họp liên ngành và trước tiên yêu cầu Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng đông, khẩn trương thực hiện các biện pháp cô lập khu vực bị cháy, che chắn hăng mái tôn, phủ bạt tại khu vực bị cháy để tránh nước mưa và không để hơi Hg tiếp tục phát tán ra môi trường đối với chất tàn dư sau vụ cháy, tiến hành thu gom, lưu giữ tạm thời trong các container để tiến hành xử lý theo quy định; phối hợp với các đơn vị có năng lực (như Bộ Tư lệnh Hóa học, Bộ Quốc phòng) để tiến hành tẩy độc khu vực bị cháy.Tiếp tục thống kê chính xác số lượng hàng hoá, nguyên liệu vật liệu sử dụng và bị cháy nổ, đặc biệt là việc sử dụng Hg lỏng để sản xuất bóng đèn huỳnh quang, báo cáo các cơ quan chức năng để tính toán chính xác lượng Hg phát toán ra môi trường. Tổ chức kiểm tra sức khoẻ cho cán bộ, công nhân và người lao động của Công ty.

UBND TP. Hà Nội đôn đốc, hướng dẫn, giám sát Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng đông thực hiện các biện pháp cô lập, cách ly khu vục nhà kho bị cháy theo đúng phương án  phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất đã được xây dựng, phê duyệt, hướng dẫn Công ty thực hiện phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý tàn dư của vụ cháy (vật liệu, phế liệu, phế thải, chất thải rắn thông thường, chất thải rắn nguy hại) theo đúng quy định về quản lý chất thải khuyến cáo người dân trong vùng bán kính cách hàng rào nhà kho cháy đến 500m áp dụng các biện pháp vệ sinh, phòng ngừa phơi nhiễm, bảo vệ sức khỏe, tổ chức chế độ theo dõi sức khỏe thường xuyên và định kỳ.

Chủ trì, phối hợp với Tổng cục Môi trường cung cấp thông tin chính thức cho người dân và cộng đồng về các nội dung liên quan đến sự cố cháy nổ; tiếp tục theo dõi, quan trắc diễn biến chất lượng môi trường tại khu vực để giảm thiểu rủi ro môi trường và sức khoẻ cộng đồng đến khi toàn bộ khu vực cháy nổ được thu gom, dọn dẹp hoàn thành.

TP. Hà Nội cần có kế hoạch, tạo điều kiện để di dời toàn bộ hoạt động của Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông nói riêng và các nhà máy sản xuất có sử dụng hoá chất độc hại có nguy cơ cháy nổ gây ô nhiễm môi trường ra khỏi khu vực nội đô, xa khu dân cư.

Bộ Công Thương rà soát, xác minh các thông tin, số liệu về nhập khẩu và sử dụng hoá chất, Hg của Công ty, công bố chính thức hàm lượng Hg có trong các sản phẩm bóng đèn huỳnh quang, bóng đèn compact của Công ty để có căn cứ đánh giá khối lượng kim loại nặng, khối lượng Hg  phát tán ra môi trường và mức độ ô nhiễm hoá chất do sự cố gây ra.

Bộ Y tế đánh giá phạm vi, mức độ ảnh hưởng, mức độ ô nhiễm hoá chất ảnh hưởng đến sức khoẻ của người dân; công bố thông tin về kết quả kiểm tra nhiễm độc hoá chất đối với cán bộ, chiến sỹ PCCC và người dân bị ảnh hưởng. Phối hợp với TP. Hà Nội để xây dựng chương trình theo dõi, khám sức khỏe thường xuyên, định kỳ cho người dân trong khu vực bị ảnh hưởng, đặc biệt là đối với người dân sinh sống trong phạm vi bán kính 500m tính từ hàng rào của Công ty.

Bộ TN&MT tiếp tục hỗ trợ TP. Hà Nội thực hiện khảo sát, đánh giá phạm vi và mức độ ô nhiễm môi trường để đưa ra các yêu cầu về thu gom, xử lý các loại chất thải nguy hại (nhiễm Hg) phát sinh do vụ cháy; hướng dẫn Công ty lập phương án xử lý, cải tạo khu vực bị ở nhiễm tồn lưu Hg (nêu có); tiếp tục tổ chức quan trắc một số đợt để đánh giá khả năng phát  tán bay hơi của thủy ngân trong môi trường không khí xung quanh khi trời nắng.

Viện Hàn lâm Khoa học - công nghệ Việt Nam mời các chuyên gia Nhật Bản tham gia phối hợp với Tổng cục Môi trường thiết lập mô hình giảm sát ô nhiễm môi trường, quan trắc online về Hg trong khu vực nhằm kiểm soát những tồn dư của Hg sau sự cố có ảnh hưởng, tác động đến môi trường và sức khỏe con người...

"Hi vọng không chỉ công ty như Rạng Đông mà nhiều công ty khác cũng rời khỏi khu dân cư, đặc biệt là cơ sở có nguy cơ ô nhiễm và nguồn hoá chất", thứ trưởng Nhân nói.

 Thu Giang