Thứ năm 31/07/2025 08:33
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Tâm lý sợ công nghệ, nhiều hộ kinh doanh tháo biển hiệu làm freelancer

Sợ công nghệ, phần mềm quản lý, ngại máy tính tiền, không quen hóa đơn điện tử... nhiều hộ kinh doanh cá thể đang chọn “ẩn mình” khỏi hệ thống để tiếp tục sống sót dưới dạng freelancer (người làm việc tự do) không biển hiệu.

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang lan rộng đến mọi lĩnh vực kinh tế – xã hội, Việt Nam đang từng bước mở rộng các chính sách số hóa hoạt động thuế đối với hộ kinh doanh, bao gồm yêu cầu sử dụng hóa đơn điện tử, máy tính tiền và phần mềm kê khai doanh thu. Tuy nhiên, sự dịch chuyển này đang vô tình tạo ra khoảng cách ngày càng lớn giữa khối doanh nghiệp chính thức và hàng triệu hộ kinh doanh siêu nhỏ. Đặc biệt là các nhóm ngành dịch vụ thủ công như cắt tóc, gội đầu, làm móng, spa quy mô cá thể.

Tâm lý sợ công nghệ, nhiều hộ kinh doanh tháo biển hiệu làm freelancer
Nhiều hộ kinh doanh tháo biển hiệu làm freelancer

Việt Nam hiện có hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, chiếm gần 30% lực lượng lao động phi chính thức và đóng góp đáng kể cho nền kinh tế trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ ăn uống và làm đẹp, tạo việc làm cho hàng chục triệu lao động. Tuy nhiên, đây cũng là nhóm dễ bị tổn thương nhất khi có thay đổi lớn về chính sách do kém hiểu biết công nghệ và thiếu nhạy bén với thị trường. Đặc biệt nếu thay đổi đó chưa tỉ lệ thuận với tư duy cập nhật và tâm lý chấp nhận thay đổi của nhiều hộ dân.

Tâm lý sợ công nghệ, nhiều hộ kinh doanh tháo biển hiệu làm freelancer
Hình ảnh hộ kinh doanh spa đóng cửa nhưng vẫn làm nếu có khách đặt lịch
Tâm lý sợ công nghệ, nhiều hộ kinh doanh tháo biển hiệu làm freelancer
Hiệu thuốc trên địa bàn xã Thạch Đà gỡ biển hiệu nhưng vẫn mở cửa đón khách đến mua thuốc

Việc một bộ phận hộ kinh doanh “rút lui” hoặc chuyển sang hoạt động phi chính thức (không bảng hiệu, không đăng ký, giao dịch hoàn toàn bằng tiền mặt) đang trở thành thực trạng tại nhiều địa phương. Hệ lụy kéo theo không chỉ làm thất thoát nguồn thu thuế của nhà nước mà còn ảnh hưởng đến mức độ an toàn tiêu dùng, quản lý lao động. Từ đó gây suy yếu hệ sinh thái kinh doanh siêu nhỏ vốn đang là “mạng lưới an sinh kinh tế tự nhiên” của hàng triệu người. Nếu không được ngăn chặn kịp thời và định hướng tư duy thì quá trình số hóa sẽ vô tình tạo nên một tầng lớp kinh tế “bị bỏ lại phía sau”, nơi công nghệ không là cơ hội, mà trở thành yếu tố tiên quyết để "khai tử" những chủ hộ kinh doanh còn yếu kém về việc sử dụng công nghệ.

Không thể phủ nhận số hóa quản lý thuế là một bước tiến cần thiết nhằm tăng cường minh bạch, chống thất thu và tạo sân chơi công bằng. Tuy nhiên, khi chính sách được triển khai đồng loạt mà không phân tầng rõ theo quy mô, đặc thù ngành nghề, nó dễ rơi vào tình trạng “đúng về mục tiêu nhưng sai về cách tiếp cận”. Chuyển đổi số trong bối cảnh như vậy, thay vì trở thành bàn đạp phát triển, lại trở thành rào cản hành nghề, khiến một bộ phận hộ kinh doanh lựa chọn rút lui hoặc lựa chọn “ẩn mình” để hoạt động dễ dàng hơn.

Cụ thể, hộ kinh doanh trong nhóm dịch vụ chăm sóc cá nhân thường có đặc điểm chung là: Hoạt động đơn lẻ, không nhân sự phụ trợ, không kế toán; thiếu kiến thức công nghệ, ngại thay đổi phương thức vận hành truyền thống; không sử dụng phần mềm quản lý, chủ yếu ghi chép bằng sổ sách... Vậy nên, các hộ kinh doanh đang gặp rất nhiều khó khăn, luống cuống trong việc cài đặt máy tính tiền, sử dụng phần mềm kết nối cơ quan thuế, lưu trữ dữ liệu điện tử... giống như áp dụng chuẩn doanh nghiệp.

Ông Đỗ Viết Trọng - Phó Tổ trưởng, tổ quản lý hỗ trợ thuế Doanh nghiệp, Đội thuế liên huyện Sóc Sơn- Mê Linh - cho biết: "Hiện tại cơ quan thuế đã tổ chức nhiều lớp tập huấn dành cho hộ kinh doanh và có nhiều hộ đã thành thạo việc khởi tạo máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế. Tuy nhiên, phần lớn người dân hiện nay còn khó khăn trong việc thao tác thực hiện do trước đây họ đã quen với việc làm thủ công và bán hàng không xuất hóa đơn. Đặc biệt những hộ dân này đều là người có tuổi, sự am hiểu và bắt kịp công nghệ còn rất hạn chế. Thời gian tới, các cơ quan thuế sẽ hỗ trợ thực hiện hỗ trợ cặn kẽ đối với hộ dân và nếu hộ nào không thực hiện thì chúng tôi sẽ có quyết định xử phạt".

Rào cản xuất phát từ tâm lý sợ công nghệ

Một thực tế đang diễn ra là nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ không phản đối nghĩa vụ nộp thuế, nhưng tỏ ra e dè, thậm chí là hoảng sợ trước các yêu cầu về công nghệ. Đây không đơn thuần là vấn đề kỹ thuật, mà xuất phát từ tâm lý bất an khi phải thay đổi mô hình hoạt động mà họ đã quen thuộc nhiều năm.

Anh Trần Hoài Nam - Trưởng phòng Kinh doanh Công ty Cổ phần Giải pháp phần mềm MKT - chia sẻ: "Tâm lý sợ công nghệ kéo theo xu hướng trì hoãn, trốn tránh, hoặc tìm cách 'lách luật'. Từ đó làm giảm hiệu quả chính sách, gây ra sự chênh lệch giữa mục tiêu quản lý và thực tiễn triển khai. Việc sử dụng máy tính tiền, phần mềm quản lý, cập nhật hóa đơn điện tử... với một người kinh doanh lớn tuổi, không quen thao tác số, là một thách thức không nhỏ. Thậm chí, một số người coi đó là biểu hiện của việc “doanh nghiệp hóa cưỡng ép”, khiến họ mất đi sự linh hoạt, tự chủ vốn là đặc trưng của kinh doanh hộ cá thể".

Công nghệ không nên chỉ là công cụ kiểm soát, hỗ trợ người dân mà công nghệ đúng đắn phải là đòn bẩy nâng đỡ hộ kinh doanh yếu thế trên thương trường có nhiều biến động khôn lường. Chuyển đổi số thành công không chỉ đến từ chỉ thị hành chính mà còn từ việc xây dựng lòng tin, tháo gỡ tâm lý ngại thay đổi và tạo điều kiện tiền đề phát triển kinh tế- xã hội. Hộ kinh doanh là một phần không thể thiếu trong chuỗi mắt xích phát triển kinh tế đất nước.

Tin bài khác
Việt Nam xây dựng NDC 3.0: Nâng tầm cam kết, củng cố năng lực ứng phó biến đổi khí hậu

Việt Nam xây dựng NDC 3.0: Nâng tầm cam kết, củng cố năng lực ứng phó biến đổi khí hậu

Việc xây dựng NDC 3.0 không chỉ phản ánh trách nhiệm toàn cầu mà còn thể hiện rõ quyết tâm chính trị của Việt Nam trong ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm phát triển bền vững và chuyển đổi theo hướng xanh, hiện đại.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử nghiêm hành vi trốn thuế, rửa tiền

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử nghiêm hành vi trốn thuế, rửa tiền

Thủ tướng Chính phủ vừa có công điện chỉ đạo khẩn, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng cường các giải pháp thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, xử lý nghiêm hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực thuế và tài chính.
Sửa Luật Quản lý nợ công, mở đường huy động vốn

Sửa Luật Quản lý nợ công, mở đường huy động vốn

Nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động quản lý nợ công và tạo điều kiện thuận lợi để huy động vốn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Tài chính đang xây dựng đề xuất sửa đổi Luật Quản lý nợ công với nhiều điểm mới đáng chú ý.
Việt Nam chủ động nâng cao nhân lực để thúc đẩy nền kinh tế chăm sóc trong ASEAN

Việt Nam chủ động nâng cao nhân lực để thúc đẩy nền kinh tế chăm sóc trong ASEAN

Chiều 29/7, tại Hà Nội, Bộ Nội vụ tổ chức Hội thảo “Nền kinh tế chăm sóc trong ASEAN” nhằm thúc đẩy hợp tác lao động khu vực; đồng thời kỷ niệm 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN (28/7/1995 - 28/7/2025).
An Giang: Chính sách hỗ trợ "đặc thù" cho cán bộ, công chức, viên chức

An Giang: Chính sách hỗ trợ "đặc thù" cho cán bộ, công chức, viên chức

HĐND tỉnh An Giang đã xây dựng chính sách 'đặc thù' cho đặc khu và hỗ trợ cán bộ đi lại sau khi sáp nhập tỉnh. Tổng mức hỗ trợ 5 triệu đồng/người/tháng đối với chi phí đi lại, sinh hoạt phí, lưu trú.
Dòng vốn FDI vào Việt Nam tăng mạnh, nhiều tín hiệu bứt phá

Dòng vốn FDI vào Việt Nam tăng mạnh, nhiều tín hiệu bứt phá

Năm 2025, Việt Nam đặt mục tiêu thu hút từ 38-40 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đồng thời phấn đấu giải ngân khoảng 27-28 tỷ USD. Dù bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động, nhưng những con số ấn tượng trong nửa đầu năm cho thấy mục tiêu này hoàn toàn khả thi.
Thành lập Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp TP. Hồ Chí Minh

Thành lập Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp TP. Hồ Chí Minh

Ngày 28/7/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 1625/QĐ-TTg thành lập Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp TP.Hồ Chí Minh. Đây là một động thái quan trọng, mang tính chiến lược trong bối cảnh thành phố đang tăng tốc tái cơ cấu công nghiệp, thu hút đầu tư và chuyển đổi sang mô hình phát triển bền vững, hiện đại hơn
Tập trung gỡ vướng thuế cho dân, doanh nghiệp và tăng thu ngân sách

Tập trung gỡ vướng thuế cho dân, doanh nghiệp và tăng thu ngân sách

Bộ Tài chính yêu cầu toàn ngành thuế tập trung giải quyết dứt điểm các vướng mắc về thuế cho người dân, doanh nghiệp, tăng thu ngân sách 20% theo Công điện 104 của Thủ tướng Chính phủ.
Việt Nam quyết hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5%

Việt Nam quyết hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5%

Để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5%, các động lực truyền thống của Việt Nam là đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu tiếp tục đóng vai trò then chốt.
Đề xuất tiêu chí “làng thông minh”, "chỉ số hạnh phúc” vào Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới giai đoạn 2026–2030

Đề xuất tiêu chí “làng thông minh”, "chỉ số hạnh phúc” vào Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới giai đoạn 2026–2030

Phân loại xã theo vùng, thêm tiêu chí làng thông minh, hướng đến nông thôn hiện đại,... là những nội dung nổi bật từ Hội thảo tham vấn Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới các cấp giai đoạn 2026–2030.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý vướng mắc pháp lý ảnh hưởng đến doanh nghiệp

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý vướng mắc pháp lý ảnh hưởng đến doanh nghiệp

Trước những phản ánh từ cộng đồng doanh nghiệp về các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực thi quy định pháp luật, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương vào cuộc xử lý, tháo gỡ, bảo đảm môi trường đầu tư – kinh doanh thông thoáng, minh bạch và ổn định.
Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án về Phát triển kinh tế nhà nước

Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án về Phát triển kinh tế nhà nước

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Quyết định số 1588/QĐ-TTg ngày 24/7/2025 về việc thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án về Phát triển kinh tế nhà nước theo hướng nâng cao hiệu quả kinh tế nhà nước.
Nghiên cứu làm đường sắt Dĩ An - Bàu Bàng gần 64.200 tỷ đồng

Nghiên cứu làm đường sắt Dĩ An - Bàu Bàng gần 64.200 tỷ đồng

TP. Hồ Chí Minh đang nghiên cứu tuyến đường sắt Dĩ An - Bàu Bàng theo Luật Đường sắt 2025, với vốn đầu tư dự kiến 64.148 tỷ đồng, nhằm tăng cường kết nối vùng sau sáp nhập.
ADB hạ dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam xuống còn 6,3%

ADB hạ dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam xuống còn 6,3%

Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vừa điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế cho các nền kinh tế đang phát triển tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong năm nay và năm tới. Tăng trưởng GDP của Việt Nam dự kiến đã được điều chỉnh giảm xuống còn 6,3% vào năm 2025 và 6,0% vào năm 2026.
9 địa phương khẩn trương tháo gỡ khó khăn các dự án năng lượng tái tạo

9 địa phương khẩn trương tháo gỡ khó khăn các dự án năng lượng tái tạo

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan đến các dự án điện năng lượng tái tạo phải khẩn trương xử lý dứt điểm vướng mắc còn tồn đọng, hoàn thành báo cáo trước ngày 25/7/2025.