Những điều cần biết về sự bùng nổ trong các giao dịch SPAC

15:55 04/05/2021

Grab Holdings, công ty khởi nghiệp có giá trị cao nhất Đông Nam Á, cho biết vào tháng trước rằng họ sẽ ra mắt công chúng tại Mỹ bằng cách hợp nhất với một công ty mua lại có mục đích đặc biệt (hay còn gọi là SPAC), thương vụ sáp nhập SPAC lớn nhất thế giới cho đến nay. Thỏa thuận của Grab với Altimeter Growth định giá ở mức gần 40 tỷ USD đã cho thấy SPAC là một công cụ ưa thích của Phố Wall và hiện đang thu hút sự quan tâm ở thị trường châu Á.

Grab Holdings có kế hoạch ra mắt công chúng tại Hoa Kỳ bằng cách hợp nhất với một SPAC được niêm yết có tên là Altimeter Growth. (Nguồn ảnh Ken Kobayashi)

Grab Holdings có kế hoạch ra mắt công chúng tại Hoa Kỳ bằng cách hợp nhất với một SPAC được niêm yết có tên là Altimeter Growth. (Nguồn ảnh Ken Kobayashi).

Nhưng điều gì đặc biệt tạo nên cơn sốt của  SPAC? Dưới đây là những điều cần biết về SPAC:

SPAC là gì?

Các SPAC gây quỹ trên thị trường đại chúng hoàn toàn là các tập đoàn vỏ bọc. Mục đích của họ là mua lại và hợp nhất với một công ty đang hoạt động. Nói cách khác, các nhà đầu tư mua cổ phần trong SPAC mà không biết sau này họ sẽ đầu tư vào doanh nghiệp nào. Chính SPAC sẽ thực hiện IPO.

Sau đó, những người đứng sau SPAC, được gọi là nhà tài trợ, cần tìm một công ty mục tiêu để mua lại. Mục tiêu sau đó được hợp nhất với tập đoàn mua lại, cho phép công ty mục tiêu (chẳng hạn như Grab) trở thành công ty niêm yết công khai.

Số lượng SPAC đang tăng lên nhanh chóng. Theo chuyên gia phân tích SPACInsider, đã có 248 SPAC được tung ra vào năm 2020, huy động được tổng cộng 83 tỷ USD, tăng từ 59 SPAC đã huy động được 13,6 tỷ USD vào năm trước đó.

Số lượng về SPAC hiện vẫn không có dấu hiệu chậm lại

Tại sao chúng ta lại nghe nhiều hơn về SPAC?

SPAC đã tồn tại hơn 30 năm, nhưng gần đây mới trở thành một lựa chọn IPO phổ biến hơn.

Ruomu Li, một đối tác của Morrison & Foerster, chuyên về mua bán và sáp nhập xuyên biên giới, cho biết: "Trước năm 2020, một SPAC dường như là một cách ít được mong đợi hơn để ra mắt công chúng. Họ thường được liên kết với các công ty đang gặp khó khăn."

COVID-19 đã giúp thay đổi nhận thức đó. Đại dịch đã thúc đẩy sự không chắc chắn và gây khó khăn cho các công ty cùng như các nhà đầu tư khi xem xét con đường IPO truyền thống.

Cameron Stanfill, một nhà phân tích mạo hiểm tại PitchBook, một quỹ tư nhân, cho biết: “Đại dịch đã đóng cửa thời hạn IPO truyền thống của các công ty. ... Mọi người không chắc liệu họ có thể tăng số tiền họ muốn khi IPO hay không”.

Đối với các công ty công nghệ tăng trưởng cao, SPAC mang lại cơ hội phát triển nhanh hơn trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt. Một đợt IPO truyền thống ở Mỹ thường mất ít nhất sáu tháng đến một năm chuẩn bị, để cho phép các cơ quan quản lý giám sát và kiểm tra sự mong muốn của các nhà đầu tư.

Hợp nhất với SPAC sẽ đẩy nhanh quá trình này hơn. Sau khi các cổ đông của SPAC thông qua thương vụ mua lại, thông thường chỉ mất ba đến bốn tháng để hoàn thành việc niêm yết công khai, một lựa chọn hấp dẫn cho các công ty cần huy động vốn nhanh. SPAC cũng cho biết chắc chắn hơn về số vốn mà một công ty có thể huy động.

David Chao, đồng sáng lập công ty đầu tư mạo hiểm giai đoạn đầu DCM, công ty đầu tư trên khắp Hoa Kỳ và châu Á, cho biết: “Sự gia tăng của SPAC phần lớn được thúc đẩy bởi thực tế là xuất hện quá nhiều rào cản trong việc phát hành công khai nếu làm theo một cách thông thường. .

Tại sao châu Á quan tâm đến SPAC?

Như Grab cho thấy, các công ty công nghệ mới nổi ở châu Á có nhu cầu cấp vốn mạnh mẽ để thúc đẩy tăng trưởng và theo kịp các đối thủ cạnh tranh. Sáp nhập với SPAC là một cách dễ dàng để tiếp cận thị trường Hoa Kỳ.

Đối thủ truyền kiếp của Grab, Gojek của Indonesia, được cho là đang chuẩn bị hợp nhất với công ty thương mại điện tử Tokopedia trước khi ra mắt công chúng thông qua lộ trình SPAC.

Đến ngày 23 tháng 4, 7 công ty có trụ sở tại châu Á đã niêm yết cổ phiếu tại Mỹ thông qua SPAC. 8 công ty khác trong khu vực đã công bố kế hoạch IPO thông qua SPAC, theo dữ liệu do công ty luật quốc tế Morrison & Foerster tổng hợp.

Faraday Future, được thành lập bởi tỷ phú Trung Quốc Jia Yueting, đã thông báo sẽ niêm yết trên sàn chứng khoán Nasdaq thông qua việc sáp nhập với SPAC trong một thỏa thuận định giá thực thể kết hợp ở mức 3,4 tỷ USD. Nhà sản xuất xe điện đã phải vật lộn để tăng cường sản xuất chiếc xe đầu tiên của mình, FF91.

Thêm vào đó, một nhà phát triển xe tải tự lái có trụ sở ở cả Trung Quốc và Hoa Kỳ cũng đang xem xét công khai thông qua SPAC. "Chúng tôi sẵn sàng khám phá tất cả các lựa chọn. Nhìn chung, chúng tôi thấy rằng môi trường đầu tư hiện nay rất thuận lợi cho các công ty về xe cộ, đặc biệt là đối với các công ty như chúng tôi có sản phẩm thương mại, khách hàng và kế hoạch phát triển mạnh mẽ", David Liu, Giám đốc điều hành và Đồng sáng lập của Plus, nói với Nikkei Asia.

Theo dữ liệu từ PitchBook, tính đến ngày 27 tháng 4, tổng cộng 14 SPAC có trụ sở tại châu Á đã huy động được 2,8 tỷ đô la, đã đánh bại kỷ lục 2 tỷ đô la vào năm 2020 và một bước nhảy vọt đáng kể so với con số 390 triệu đô la được huy động vào năm 2019.

Các cơ quan quản lý đang làm gì?

Các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ đã vào cuộc để hạ nhiệt thị trường SPAC. John Coates, quyền giám đốc tài chính doanh nghiệp tại Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ(SEC), cho biết vào tháng 4 rằng "Lợi thế của SPAC so với IPO truyền thống là mức độ chịu trách nhiệm pháp lý chứng khoán thấp hơn đối với các mục tiêu và bản thân công ty đại chúng".

Trong tháng qua, SEC đã đưa ra một số cảnh báo cho các nhà đầu tư đại chúng và đưa ra các hướng dẫn mới nhằm tiết lộ và minh bạch hơn trong các giao dịch SPAC.

Ở châu Á, SPAC ít phổ biến hơn nhiều. Hầu hết các sàn giao dịch chứng khoán châu Á không cho phép niêm yết các SPAC. So với Hoa Kỳ, họ có nhiều yêu cầu công bố thông tin hơn và quá trình kiểm tra lâu hơn của các ủy ban niêm yết.

Tuy nhiên, các cơ quan quản lý trong khu vực đã và đang khám phá các cách để nắm bắt làn sóng SPAC. Sở giao dịch Singapore đang tìm kiếm thông tin về khung quy định mới cho SPAC mà họ hy vọng sẽ hoàn thiện vào giữa năm, trong khi tại Nhật Bản, một hội đồng chính phủ đã đề xuất vào tháng 3 rằng các nhà chức trách xem xét có nên cho phép SPAC như một cách chuyển vốn cho các công ty khởi nghiệp hay không.

Bảo Bảo