Nền kinh tế Trung Quốc đang sa lầy trong vòng xoáy đi xuống mà các chế độ độc tài chắc chắn sẽ lặp lại

Một chuyên gia đã viết trên Foreign Affairs rằng nền kinh tế của Trung Quốc được so sánh một cách khéo léo với các ca nhiễm COVID, trong đó các triệu chứng vẫn tồn tại và khiến người nhiễm bệnh suy yếu vĩnh viễn.

Theo Adam Posen, chủ tịch Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, thị trường tài chính vẫn chưa hiểu được mức độ nghiêm trọng của tình hình.

"Hãy gọi đó là" COVID kéo dài về kinh tế "," ông viết, đồng thời nói thêm rằng Trung Quốc "đã không lấy lại được sức sống và vẫn trì trệ mặc dù giai đoạn cấp tính - ba năm áp dụng các biện pháp phong tỏa cực kỳ nghiêm ngặt và tốn kém để ngăn chặn COVID - đã kết thúc."

Vào cuối năm 2022, khi Bắc Kinh đảo ngược các hạn chế về không COVID-19 của Trung Quốc, thị trường đã dự đoán một sự phục hồi ngoạn mục.

Quý đầu tiên cung cấp một cái nhìn thoáng qua về điều này, nhưng sự tăng trưởng sau đó trong sản xuất, tiêu dùng, xuất khẩu và đầu tư đã chậm lại đáng kể. Trong khi đó, cuộc khủng hoảng nợ tiếp tục đè nặng lên các chính quyền địa phương và ngành bất động sản khổng lồ của đất nước.

Mặc dù có sự suy giảm so với mức cao trước đó, các dự báo tăng trưởng của quốc gia này vẫn tương đối lạc quan. Chẳng hạn, Bank of America và Goldman Sachs đã giảm dự báo năm 2023 của họ xuống dưới một điểm phần trăm. Quỹ Tiền tệ Quốc tế dự đoán mức tăng trưởng 4,5% vào năm 2024, trong khi Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế dự đoán mức tăng trưởng 5,1%.

Tuy nhiên, Posen tin rằng Trung Quốc đang trải qua một tình trạng bất ổn nghiêm trọng và kéo dài hơn nhiều. Điều này không phải do đại dịch, mà là do sự kiểm soát ngày càng tăng của Bắc Kinh đối với nền kinh tế.

Ông nói: “Sự phát triển kinh tế trong các chế độ độc tài thường tuân theo một mô hình có thể dự đoán được: một giai đoạn tăng trưởng trong đó chế độ cho phép các doanh nghiệp tuân thủ chính trị phát triển nhờ sự hào phóng của chính phủ,” ông nói, đồng thời trích dẫn Nga, Venezuela và Thổ Nhĩ Kỳ làm ví dụ bổ sung.

"Tuy nhiên, một khi chế độ đã nhận được sự hỗ trợ, nó bắt đầu can thiệp vào nền kinh tế một cách ngày càng độc đoán. Cuối cùng, trước sự không chắc chắn và sợ hãi, các hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ bắt đầu ưu tiên tiết kiệm tiền mặt hơn là đầu tư kém thanh khoản, dẫn đến suy giảm tăng trưởng kinh tế.

Posen tuyên bố rằng phản ứng cực đoan của Chủ tịch Tập Cận Bình đối với COVID đã khiến công chúng Trung Quốc "miễn nhiễm" với sự can thiệp lớn, dẫn đến một nền kinh tế kém năng động hơn.

Trước kỷ nguyên không có COVID, Đảng Cộng sản Trung Quốc ít kiểm soát hơn đối với khu vực tư nhân. Tuy nhiên, trong kỷ nguyên không có COVID, quyền kiểm soát đối với khu vực tư nhân đã đạt đến đỉnh cao.

Và việc kết thúc đột ngột chính sách này sẽ không kích thích tăng trưởng, vì nó chứng tỏ rằng nền kinh tế vẫn "phụ thuộc vào đảng và những ý tưởng bất chợt của đảng", ông tiếp tục.

Để "tự bảo hiểm" khi đối mặt với sự không chắc chắn như vậy, các cá nhân tích trữ tiền mặt và chi tiêu ít hơn vào các tài sản khó chuyển đổi thành tiền mặt, chẳng hạn như ô tô, thiết bị kinh doanh và bất động sản.

Posen nói: “Căn bệnh này có tính hệ thống và phương pháp điều trị đáng tin cậy duy nhất – đảm bảo một cách đáng tin cậy cho các công dân và doanh nghiệp bình thường của Trung Quốc rằng sự can thiệp của chính phủ vào đời sống kinh tế là có giới hạn – không thể được quản lý”.

Khi người tiêu dùng vẫn cảnh giác với sự gián đoạn hơn nữa, không có biện pháp kích thích nào của Bắc Kinh sẽ mang lại kết quả như mong đợi.

Ông viết: “Mức độ ham muốn đầu tư kém thanh khoản thấp và khả năng đáp ứng thấp đối với các chính sách kinh tế vĩ mô hỗ trợ: tóm lại, đó là COVID kinh tế dài hạn”.

Mặc dù ngân hàng trung ương Trung Quốc đã hạ lãi suất và cam kết các biện pháp kích thích tại cuộc họp gần đây nhất của Bộ Chính trị, hoạt động kinh tế đã có rất ít cải thiện.

Posen tuyên bố rằng những khó khăn kinh tế của Trung Quốc không nhất thiết là tin tốt cho các đối thủ của họ, bất chấp căng thẳng ngày càng tăng giữa phương Tây và Bắc Kinh.

"Khi một cuộc suy thoái toàn cầu khác xảy ra, tăng trưởng của Trung Quốc sẽ không thể phục hồi nhu cầu nước ngoài như đã làm trong lần suy thoái trước. "Các quan chức phương Tây nên hạ thấp kỳ vọng của họ, nhưng họ không nên quá vui mừng", ông viết.

PV tổng hợp