Liệu Thái Lan có thể đánh bại Singapore và Malaysia trong cuộc đua giành giới tinh hoa nước ngoài?

Theo kế hoạch mới nhất được nội các thông qua vào tháng 9, Thái Lan dự kiến thu hút 1 triệu "công dân toàn cầu giàu có" trong vòng 5 năm nhờ cấp thị thực cư trú dài hạn đặc biệt cho những người đáp ứng ngưỡng đầu tư hoặc mua trái phiếu tối thiểu. Chính phủ hy vọng nhóm người nhập cư này bao gồm giới hưu trí, người nước ngoài có tay nghề cao sẽ tạo ra dòng tiền 1 nghìn tỷ baht (29,5 tỷ đô la Mỹ) vào năm 2026, phục vụ cho con đường phục hồi kinh sau sau khi GDP Thái Lan giảm hơn 6% mỗi năm do ảnh hưởng của Covid-19 đến ngành du lịch. 

Hôm thứ Hai, Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha cho biết, du khách đã tiêm vắc xin từ các quốc gia có nguy cơ thấp bao gồm Trung Quốc, Singapore, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh có thể nhập cảnh mà không cần phải kiểm dịch, làm dấy lên hy vọng rằng nền kinh tế Thái Lan có thể tăng trưởng trở lại. Tuần này, Liên đoàn các ngành công nghiệp Thái Lan, Phòng Thương mại Thái Lan và Hiệp hội Ngân hàng Thái Lan đã đưa ra dự báo tăng trưởng GDP chung cho năm nay là từ 0% đến 1%.

Những công dân giàu có trên toàn cầu có thể đủ điều kiện để được cấp thị thực đặc biệt thông qua nắm giữ các khoản đầu tư hoặc trái phiếu trị giá 500.000 đô la Mỹ của Thái Lan. Đồng thời họ phải duy trì mức lương hàng năm hoặc lương hưu là 80.000 đô la Mỹ trong hai năm qua và nắm giữ tài sản trị giá tối thiểu 1 triệu đô la Mỹ. Đối với những người hưởng lương hưu cần phải duy trì mức trái phiếu tối thiểu là 250.0000 đô la Mỹ và 40.000 đô lương hàng năm. Nếu không mua trái phiếu hoặc đầu tư vào Thái Lan, lương hưu cần ít nhất 80.000 đô. 

Chương trình này được so sánh với các kế hoạch trước đây của chính phủ như Thẻ Elite Thái Lan được triển khai vào năm 2003 và các nỗ lực của các quốc gia lân cận như Ngôi nhà thứ hai của Malaysia hay Tech.Pass của Singapore, một kế hoạch thị thực để thu hút người nước ngoài công nghệ hoặc nhà đầu tư toàn cầu đối với doanh nghiệp nội địa có giá trị ròng cao. 

Trước kế hoạch đầy tham vọng, nhiều ý kiến trái chiều được đặt ra. Một số cho rằng các điều kiện vượt trội là mối đe dọa đối với quyền sở hữu tài sản của người dân bản địa. Số khác chỉ ra chương trình đóng vai trò như một giải pháp cho lĩnh vực bất động sản, vốn đang gặp khó khăn do lượng khách nước ngoài giảm kể từ đầu năm ngoái. Georg Chmiel, đồng sáng lập kiêm Chủ tịch điều hành của Juwai IQI Group, cho biết: "Động thái có tiềm năng thay đổi cuộc chơi đối với Thái Lan nhưng thành công vẫn còn là một ẩn số". Bên cạnh đó, Piyapat Suban na Ayudhya, giám đốc điều hành của Thái Lan Longstay Management, một công ty tư vấn thị thực do Tổng cục Du lịch Thái Lan nắm giữ 30% cổ phần, cho hay trong khi chương trình có những mục tiêu đầy tham vọng nhưng nhắm đến nhóm ứng viên quá hạn hẹp. Bà nói: "Vào năm 2020, khi tỷ lệ lây nhiễm của Thái Lan ở mức thấp, đã có rất nhiều công dân quốc tế quan tâm và muốn chuyển đến sinh sống. Nhưng năm nay, chúng tôi không nhận được mức độ quan tâm tương tự".

Bill Barnett, Giám đốc điều hành của Công ty tư vấn khách sạn C9 Hotelworks có trụ sở tại Phuket, hy vọng nhiều hơn khi cho rằng chương trình thị thực dài hạn của chính phủ là điều "không cần bàn cãi". Bill phân tích: "Lấy Phuket làm ví dụ, mơi này có hơn 1.000 biệt thự trị giá hàng triệu đô la chủ yếu là cho thuê. Những thị trường khác như Koh Samui, Hua Hin và Bangkok cũng có số lượng tương đương. Chương trình Elite hiện có gần 9.000 thành viên và tạo ra doanh thu 1,3 tỷ baht cho Thái Lan trong năm tài chính 2019, vì vậy đây là bước hợp lý tiếp theo".

Chmiel từ Juwai cho biết: “Trong vài năm qua, trung bình khoảng 2.000 người mỗi năm đã được cấp một trong những thị thực Elite này. Nhóm người nói tiếng Trung Quốc chiếm khoảng một phần ba và tiếng Nhật chiếm khoảng 8%. Người Anh, người Mỹ và người Pháp, mỗi nước chiếm khoảng 6% tổng số Thị thực Ưu tú được cấp cho đến nay. Thái Lan có thể thu hút những người đang sống ở Malaysia theo chương trình Ngôi nhà thứ hai nhưng chỉ có khoảng 40.000 người và họ không giàu có". Barnett cho rằng thị thực cư trú dài hạn của Thái Lan có những đặc điểm nổi bật khi đối mặt với sự cạnh tranh trong khu vực.

Các nhà quan sát khác lo ngại hơn về khả năng điều chỉnh hợp đồng cho thuê. Sopon Pornchokchai, Chủ tịch một công ty tư vấn bất động sản bày tỏ rằng, nếu không có các quy định nhất quán về thuế, sáng kiến ​​của chính phủ nhằm thúc đẩy lĩnh vực bất động sản bằng cách tăng thời hạn thuê hoặc hạn ngạch sở hữu của người nước ngoài đối với các căn hộ chung cư sẽ đưa đất nước vào tình huống bất lợi. Ông nói: “Ví dụ ở Trung Quốc, một người nước ngoài có thể mua một bất động sản sau khi ở đó một năm để ngăn chặn tình trạng đầu cơ giá cả. Các quốc gia khác cũng quy định mức giá tối thiểu của một bất động sản mà người nước ngoài có thể mua được. Họ cũng áp dụng thuế tài sản và thuế thừa kế khi một người nước ngoài muốn truyền lại tài sản cho người thân của mình. Những điều khoản này chưa được xem xét tại Thái Lan".

Các nguồn tin trong lĩnh vực khách sạn cho thấy bất cập trong cạnh tranh, đặc biệt doanh nghiệp địa phương vốn dễ bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Như vậy, các công ty hoặc nhà đầu tư nước ngoài sẽ được hưởng lợi khi chính phủ sửa đổi luật sở hữu tài sản. Tại Pattaya, theo Chmiel, "người mua nước ngoài sở hữu 30% căn hộ và mua 32% hoặc gần một phần ba tổng số căn hộ mới, trong khi tại Phuket chỉ chiếm khoảng 2% căn hộ do người Trung Quốc mua ở Thái Lan". 

Trong khi các cơ quan liên quan đang làm việc về những thay đổi trong quy định, Piyapat của Công ty Quản lý Longstay Thái Lan chỉ ra một số nhóm người nước ngoài nhất định có thể được chú ý nhiều hơn, bao gồm "những người Hongkong đang muốn di cư ra nước ngoài và nhóm lao động kỹ thuật số".

TL