Gen Y Việt Nam thế hệ đi tìm sự cân bằng giữa khát vọng và bình yên

Không ồn ào như Gen Z, không bền bỉ như Gen X, thế hệ Gen Y những người sinh từ đầu thập niên 1980 đến giữa thập niên 1990 đang lặng lẽ nắm giữ nhịp sống của xã hội Việt Nam hôm nay. Họ là thế hệ của chuyển giao, của đam mê và áp lực, của khát vọng thành công và khao khát bình yên.

Hình ảnh minh hoạ nguồn internet

Thế hệ của những bước ngoặt

Gen Y Việt Nam lớn lên trong những năm đất nước đổi mới, chứng kiến mọi thứ chuyển mình từ điện thoại bàn sang điện thoại cảm ứng, từ chợ truyền thống sang thương mại điện tử, từ TV buổi tối sang YouTube cả ngày.

Họ là thế hệ đầu tiên “chạm” vào Internet, vừa trải qua cảm giác chờ kết nối dial-up, vừa sống trọn trong kỷ nguyên 4G. Chính quá trình ấy tạo nên bản sắc riêng: họ hiểu giá trị của sự kiên nhẫn, nhưng cũng biết nắm bắt tốc độ của thời đại.

Trong họ, tồn tại cùng lúc hai nhịp sống nhịp thận trọng của quá khứ và nhịp gấp gáp của hiện tại. Và có lẽ vì thế, Gen Y là thế hệ hiểu rõ nhất rằng: “Thế giới thay đổi nhanh đến mức, đôi khi chính mình cũng phải chạy để không bị bỏ lại.”

Khát vọng công việc và nỗi mệt mỏi thầm lặng

Gen Y là thế hệ của những người “tham công tiếc việc” nhất. Họ từng tin rằng chỉ cần làm nhiều, nỗ lực nhiều, thì mọi thứ sẽ tốt lên.

Nhiều người trong số họ đã đi làm từ rất sớm, vượt qua khủng hoảng tài chính 2008, đại dịch COVID-19, và những đợt cắt giảm nhân sự sau đó. Họ kiên cường, nhưng cũng vì thế mà mỏi mệt.

Ở tuổi 35–40, nhiều người bắt đầu chững lại, nhận ra rằng công việc dù quan trọng, nhưng không thể là tất cả. Cảm giác “burnout” kiệt sức tinh thần xuất hiện ngày càng nhiều, nhất là ở nhóm nhân viên văn phòng tại các đô thị lớn.

Cảm giác “burnout” kiệt sức tinh thần xuất hiện ngày càng nhiều

Họ bắt đầu học cách nói “không”: không làm thêm vô nghĩa, không cố gồng để được công nhận.

Với họ, thành công không còn là chức vụ, mà là được tự do lựa chọn cách sống.

“Tôi từng nghĩ làm việc cật lực là cách yêu thương gia đình. Giờ tôi nhận ra, con cần tôi khi tôi còn đủ năng lượng để mỉm cười”một kỹ sư 38 tuổi ở TP.HCM chia sẻ.

Gia đình nơi họ học cách cân bằng

Gen Y là thế hệ “ở giữa”: vừa là con của cha mẹ truyền thống, vừa là cha mẹ của con cái hiện đại.

Họ sống trong mô hình “tam giác trách nhiệm” nuôi con nhỏ, chăm cha mẹ già, và lo cho chính mình.

Khác với thế hệ trước, Gen Y không còn xem hôn nhân là “bắt buộc”, mà là một lựa chọn. Họ kết hôn muộn hơn, sinh ít con hơn, nhưng chăm con kỹ hơn. Trong những gia đình trẻ Việt, ngày càng phổ biến hình ảnh người chồng rửa bát, người vợ quản lý tài chính sự phân chia vai trò linh hoạt phản ánh thay đổi lớn trong nhận thức về bình đẳng giới.

Gen Y vẫn giữ niềm tin sâu sắc vào các giá trị gắn bó, hiếu nghĩa và tử tế

Tuy vậy, dù thực tế và độc lập hơn, Gen Y vẫn giữ niềm tin sâu sắc vào các giá trị gắn bó, hiếu nghĩa và tử tế. Họ có thể thay đổi cách sống, nhưng không dễ thay đổi bản chất tình cảm của người Việt.

Tiêu dùng có suy nghĩ, sống có chọn lọc

Nếu Gen Z là thế hệ “bắt trend”, thì Gen Y là thế hệ chọn lọc.

Họ từng là người mua sắm nhiều nhất, nay lại trở thành người tiêu dùng cẩn trọng nhất. Họ chọn sản phẩm bền hơn, xanh hơn, và có giá trị xã hội rõ ràng hơn.

Một khảo sát nội địa năm 2024 cho thấy hơn 60% người tiêu dùng ở độ tuổi 30–40 sẵn sàng trả thêm tiền cho thương hiệu có thông điệp môi trường hoặc phát triển bền vững. Điều này lý giải vì sao các doanh nghiệp Việt đang thay đổi chiến lược truyền thông hướng tới “sống xanh”, “tối giản” và “thật”.

Gen Y không mua để thể hiện, mà để xác định bản thân. Một đôi giày tốt, một chuyến đi có ý nghĩa, hay một khoảng thời gian nghỉ giữa tuần với họ, đó không phải xa xỉ, mà là đầu tư cho tinh thần.

Khi “sống chậm” trở thành tuyên ngôn

Điều thú vị là chính thế hệ từng chạy nhanh nhất, bây giờ lại là những người học cách sống chậm.

Nhiều người Gen Y rời thành phố lớn, chuyển về vùng ven, làm việc online, trồng rau, nuôi thú cưng, đọc sách, thiền và du lịch chữa lành.

Đó không phải là chạy trốn, mà là hành trình tái lập cân bằng sau nhiều năm mệt mỏi.

Với họ, “chậm” không có nghĩa là dừng lại mà là bước đi có ý thức hơn, để mỗi ngày đều mang lại giá trị.

“Thay vì đếm những gì mình có, tôi bắt đầu đếm những ngày mình thật sự vui.” Một nữ giám đốc 36 tuổi tại Hà Nội.

Cầu nối và người dẫn đường

Gen Y đang giữ vai trò đặc biệt trong xã hội Việt Nam: họ là cầu nối giữa thế hệ cũ và mới.

Gen Y đang giữ vai trò đặc biệt trong xã hội Việt Nam: họ là cầu nối giữa thế hệ cũ và mới.

Trong doanh nghiệp, họ là lớp quản lý trung gian hiểu kỳ luật của Gen X và nói được “ngôn ngữ” của Gen Z. Trong gia đình, họ vừa là con hiếu thảo, vừa là cha mẹ hiện đại.

Họ không cực đoan, không nổi loạn nhưng chính sự điềm tĩnh, thực tế và nhân văn của Gen Y lại đang định hình giá trị sống mới cho xã hội Việt Nam: sống có trách nhiệm, nhưng không quên bản thân; theo đuổi thành công, nhưng không đánh mất bình an.

Thế hệ của sự dung hòa

Thế hệ Gen Y Việt Nam không cần trở thành “hình mẫu hoàn hảo”. Họ chỉ muốn sống thật với gia đình, với công việc, và với chính mình.

Giữa một thế giới ồn ào, họ chọn cách bước đi chậm rãi hơn, sâu sắc hơn.

Nếu Gen Z là “tương lai” và Gen X là “nền móng”, thì Gen Y chính là nhịp cầu nối liền hai bờ thế hệ vững vàng, điềm tĩnh và giàu trải nghiệm.

Một thế hệ không chạy theo ánh hào quang, nhưng biết giữ cho ngọn đèn trong lòng luôn sáng.