Đợt bùng phát dịch COVID-19 của Israel mang lại bài học về sự thích ứng cho châu Á

11:28 04/09/2021

Chính phủ Israel cũng đã khuyến nghị tiêm mũi "tăng cường" thứ ba cho tất cả mọi người từ 12 tuổi trở lên, thay đổi một cách hiệu quả ý nghĩa của việc "tiêm chủng đầy đủ".

Một nhân viên y tế tiến hành kiểm tra COVID-19 trong quá trình lái xe ở Petah Tikva, Israel. Đất nước đã chứng kiến ​​các trường hợp trở lại mức cao kỷ lục. © Reuters

Một nhân viên y tế tiến hành xét nghiệm COVID-19 trong quá trình lái xe của người dân ở Petah Tikva, Israel. Đất nước đã chứng kiến ​​các trường hợp trở lại mức cao kỷ lục. Ảnh: Reuters.

Sự gia tăng ca nhiễm COVID-19 gần đây của Israel bất chấp một chiến dịch tiêm chủng đáng nổi bật đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến không hồi kết. Nhưng các chuyên gia ở quốc gia Trung Đông cũng như châu Á đã vẽ nên một bức tranh đầy sắc thái về kinh nghiệm của Israel, rút ​​ra những bài học và thậm chí là những tia hy vọng về việc học cách sống chung với COVID-19.

Tương như như Israel là Singapore - nơi mà đã công bố tỷ lệ tiêm chủng 80% vào cuối tháng 8 và cũng là nơi có các ca bệnh đang gia tăng, mặc dù ở mức khiêm tốn so với tiêu chuẩn toàn cầu. Thành phố đã vạch ra một chính sách coi vi rút như một căn bệnh đặc hữu.

Trong những tuần gần đây, số ca nhiễm mới vẫn tăng liên tục, với gần 11.000 ca hôm 30/8, mức cao kỷ lục kể từ đầu dịch. Điều này một phần là do chiến dịch xét nghiệm tích cực hơn, nhưng con số đáng ngạc nhiên từ một quốc gia đã tiêm chủng cho hơn 60% dân số với phác đồ Pfizer hai mũi đầy đủ. Các cá nhân chưa được tiêm chủng chiếm hơn 6.000 trong số các ca nhiễm mới, nhưng hơn 4.000 đã được tiêm chủng đầy đủ, bảng thống kê của Bộ Y tế cho thấy.

Chính phủ Israel cũng đã khuyến nghị tiêm mũi "tăng cường" thứ ba cho tất cả mọi người từ 12 tuổi trở lên, thay đổi một cách hiệu quả ý nghĩa của việc "tiêm chủng đầy đủ".

Tuy nhiên, khi giáo sư Eyal Leshem của Trung tâm Y tế Sheba của Israel kiểm tra tình hình, ông nhận thấy một số mặt tích cực.

"Tất cả những điều này là trong bối cảnh các hoạt động bình thường gần như hoàn toàn", chuyên gia về bệnh truyền nhiễm cho biết, so sánh làn sóng hiện tại với làn sóng đã gây ra sự khóa cửa vào tháng 1. "Trong khi bọn trẻ nghỉ học, thương mại và các sự kiện vẫn tiếp tục diễn ra. Hạn chế đáng kể duy nhất là khẩu trang", ông nhận định. 

Dữ liệu mới nhất của Bộ Y tế cho thấy con số nghiêm trọng là 752 vào Chủ nhật tuần trước (29/8)  nhưng đã giảm xuống 673 vào thứ Năm (2/9). Bảng thống kê đã cho thấy gần đây có khoảng 20-30 ca tử vong hàng ngày, ít hơn một nửa so với tỷ lệ vào tháng 1.

Leshem nhấn mạnh: “Chúng tôi đã thấy sự bảo vệ tuyệt vời từ hai liều vắc-xin. "Khi chúng tôi thực sự xem xét tỷ lệ bệnh nhân nhiễm, chúng tôi thấy rằng tỷ lệ bệnh nặng ở những người chưa được tiêm chủng là gần 300 trên 100.000, trong khi ở những người được tiêm chủng đầy đủ với hai mũi tỷ lệ bệnh nặng là 19 trên 100.000".

Giáo sư Paul Tambyah, chủ tịch Hiệp hội Vi sinh lâm sàng và Nhiễm trùng Châu Á Thái Bình Dương tại Singapore, cũng đưa ra quan điểm tương tự và cho rằng những gì đang xảy ra ở Israel ủng hộ quan điểm rằng lựa chọn duy nhất có thể là cùng tồn tại với COVID-19. Các trường hợp hàng ngày ở Singapore cũng đang tăng lên.

Tambyah nói với trang tin Nikkei Asia: “Mặc dù con số ở Israel cao, nhưng số ca nặng và tử vong thấp hơn rất nhiều so với những đợt tăng trước khi bắt đầu chiến dịch tiêm chủng. Ông nói rằng xu hướng này cho thấy "chúng tôi có thể phải chấp nhận nhiều trường hợp hơn miễn là không có sự gia tăng tương ứng trong các trường hợp nghiêm trọng và tử vong".

Nhưng nếu chỉ với hai mũi tiêm có thể đạt được kết quả như vậy, tại sao Israel lại vội vàng cho mọi người tiến đến mũi thứ ba?

Leshem giải thích rằng chính phủ hiểu rằng biến thể Delta dễ lây nhiễm hơn, nếu nó lưu hành ngay cả trong một nhóm dân số, sẽ vẫn có khả năng biến thể gây ra những những ca bệnh nặng hơn đối với cả người chưa được tiêm lẫn tiêm đầy đủ - điều này chúng tôi gọi là những ca bệnh nhiễm trùng đột biến. 

Thêm vào mối lo ngại của chính phủ là một nghiên cứu của các chuyên gia nổi tiếng của Israel cho thấy "tác động mạnh mẽ của việc suy giảm khả năng miễn dịch ở tất cả các nhóm tuổi" sáu tháng sau khi tiêm chủng.

Trong khi Israel là nước đầu tiên thực hiện mũi tiêm thứ ba, thì Mỹ và nhiều quốc gia khác đã bắt đầu hoặc lên kế hoạch cho những đợt tiêm bổ sung. Singapore cũng vậy, hôm thứ Sáu (3/9), họ cho biết họ dự định cung cấp thuốc tăng cường cho người cao tuổi và một số người bị suy giảm miễn dịch.

Tuy nhiên, liều thứ ba đã khuấy động các cuộc tranh luận về đạo đức và khoa học. Tổ chức Y tế Thế giới đã cảnh báo rằng đợt tiêm tăng cường thứ 3 sẽ hút nhiều nguồn cung cấp rất cần thiết ở các nước nghèo. Trong khi đó, Tambyah cho biết trước quyết định của Singapore hôm thứ Sáu rằng "không có bằng chứng chắc chắn rằng cần phải tiêm liều thứ ba".

Leshem nói rằng bên trong Israel cũng vậy, có những chỉ trích đối với nghiên cứu về khả năng miễn dịch suy giảm, cho thấy rằng những người cao niên được tiêm liều thứ hai vào tháng 3 được bảo vệ chống lại nhiễm trùng cao hơn 1,6 lần và được bảo vệ chống lại COVID-19 nghiêm trọng hơn 1,7 lần so với những người đã có mũi tiêm thứ hai vào tháng 1.

Một người đàn ông nhận được liều vắc-xin COVID-19 thứ ba ở Jerusalem vào giữa tháng Tám. © Reuters
Một người đàn ông nhận được liều vắc-xin COVID-19 thứ ba ở Jerusalem vào giữa tháng Tám. Ảnh: Reuters.

Israel đã tiêm liều thứ ba cho 2,48 triệu người vào đầu ngày thứ Sáu.

Nếu dữ liệu cuối cùng xác định rằng mũi thứ ba là cần thiết, nó sẽ đặt ra một câu hỏi rằng: Liệu chúng ta có cần liều thứ tư hoặc thậm chí nhiều hơn không? Leshem cho biết điều này là "khó dự đoán" nhưng chỉ ra một chu kỳ vô tận không phải là điều không thể tránh khỏi.

Ông nói: “Diễn biến tự nhiên của bệnh truyền nhiễm thường được đặc trưng bởi một trạng thái cân bằng mới. Điều này có nghĩa là gì, rất khó để nói khi nào, nhưng trong một vài tháng hoặc vài năm, chúng ta có thể đạt đến giai đoạn mà vi rút lưu hành trong cộng đồng và chủ yếu gây ra các bệnh nhiễm trùng nhẹ vì hầu hết dân số được miễn dịch với bệnh nặng nhờ vắc xin".

Dù bằng cách nào, Leshem và Tambyah cũng vạch ra một tương lai nơi các quốc gia phải học cách quản lý các đợt bùng phát dịch mà không làm ảnh hưởng đến nền kinh tế của họ.

Leshem nói "Thông điệp mang lại từ điều này là khi biến thể delta được đưa vào quần thể, sẽ có sự gia tăng các trường hợp, ngay cả khi tỷ lệ bao phủ vắc-xin cao."

Khi điều đó xảy ra, ông nói thêm, sự kết hợp của vắc-xin, tăng cường hệ thống miễn dịch, truyền thông đáng tin cậy của chính phủ và trách nhiệm cá nhân trong cộng đồng có thể "giúp các quốc gia hoạt động tương đối bình thường bất chấp COVID".

Còn Tambyah gọi việc cố gắng đạt được con số 0 trường hợp COVID-19 là "vô ích" và nói rằng Singapore đã thực hiện bước đầu tiên vào tháng 6, khi các bộ trưởng đứng đầu công tác phòng chống dịch COVID-19 của họ viết một bài báo trên Straits Times về "Cuộc sống bình thường với COVID -19". Tác phẩm đã đề cập đến Israel nhiều lần.

Tambyah nói, "Chúng ta nên tập trung vào việc bảo vệ những người dễ bị tổn thương, giám sát các nhóm người tụ tập, tăng cường tiêm chủng, giữ cho hệ thống chăm sóc sức khỏe hoạt động và duy trì sức khỏe thể chất, tinh thần và xã hội của người dân".

Bảo Bảo (Theo Nikkei Asia)