Chất vấn Bộ trưởng Bộ KH&CN: Bao nhiêu đề tài khoa học được ứng dụng, mang lại kết quả?

Đại biểu Lê Thanh Vân - Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Bộ trưởng cho biết, 5 năm qua, số đề tài sử dụng ngân sách nhà nước có bao nhiêu đề tài được ứng dụng, bao nhiêu đề tài mang lại kết quả thiết thực và “đâu là điểm kích nổ” về chính sách để Việt Nam đột phá về khoa học công nghệ?.

Cũng đề cập vấn đề này, đại biểu Đăng Thị Bảo Trinh (đoàn Quảng Nam) phản ánh tình trạng còn đề tài nghiên cứu khoa học “cất ngăn tủ”, khả năng ứng dụng thấp. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết có bao nhiêu công trình nghiên cứu được đưa vào phục vụ phát triển KT-XH?

Còn đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (đoàn Ninh Bình) đề nghị Bộ trưởng cho biết, thời gian tới cần có cơ chế, chính sách như nào để nâng cao năng lực hấp thụ, thúc đẩy ứng dụng, đổi mới nghiên cứu và phát triển công nghệ của các doanh nghiệp?

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, những năm qua, Đảng, Nhà nước, Quốc hội rất quan tâm đến khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, Quốc hội vẫn bố trí kinh phí cho ngành và Bộ KH&CN với tỷ lệ 0,64% GDP. Hoạt động khoa học công nghệ rất đặc thù, bởi bản chất nghiên cứu là tìm cái mới, có thể thành công, thất bại hoặc thành công sớm hay muộn. Vì vậy, việc tính toán cụ thể bao nhiêu đề tài đã đưa vào ứng dụng là điều rất khó xác định.

Bộ trưởng nhấn mạnh, điều quan trọng là xác định được kết quả đó trước hết phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao năng lực đội ngũ nghiên cứu, đóng góp vào uy tín của các viện, trường đại học. Thực tế cho thấy, kết quả nghiên cứu đã góp phần nâng cao xếp hạng các trường đại học trong khu vực và quốc tế. Hiện đã có 9 trường ĐH xuất hiện trên bản đồ xếp hạng trên thế giới. Đây là kết quả đáng khích lệ trong phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo.

“Các đề tài đều có rủi ro, độ trễ, đôi khi không phải đề tài nào cũng có kết quả, nhất là trong công tác chuyển giao, thương mại hóa”, ông Đạt nói thêm.

Theo Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, cơ chế, chính sách hiện nay còn nhiều vướng mắc, còn nhiều nội dung cần tháo gỡ, trong đó có nghị định về quản lý sở hữu tài sản công; Luật Sở hữu trí tuệ. Do đó, Bộ sẽ kiến nghị Chính phủ điều chỉnh chính sách, tạo điều kiện cho việc chuyển giao công nghệ, đáp ứng nhu cầu phát triển.

Trước vấn đề đại biểu Trần Thị Hồng Thanh đưa ra, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, Bộ đã ban hành nhiều quy định, thông tư thúc đẩy chuyển giao KHCN và mang lại nhiều kết quả, ứng dụng công nghệ mới, tiên tiến vào các ngành y tế, viễn thông, giao thông vận tải. Một số ngành có sức cạnh tranh quốc tế, tham gia sâu vào chuỗi ứng dụng. Dù vậy, có một số chính sách chưa phát huy tác dụng, tiếp cận doanh nghiệp khó, dịch vụ đi kèm chưa hiệu quả, ngân sách hạn hẹp. Bộ sẽ kiến nghị Chính phủ điều chỉnh cơ chế chính sách phù hợp thực tiễn, đặc biệt thúc đẩy chương trình tìm kiếm chuyển giao làm chủ công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam.

Giơ biển tranh luận, đại biểu Lê Thanh Vân đánh giá Bộ trưởng trả lời “cầu thị khi nhận ra công tác thống kê chưa đạt”. Đề cập vấn đề đâu là “điểm kích nổ để Việt Nam bứt phá KHCN”, ông Lê Thanh Vân bày tỏ chưa hài lòng về câu trả lời. Theo ông Vân, “điểm kích nổ” bứt phá KHCN chính là nhân tài.

Thủy Thanh