Cẩn thận với các thương vụ M&A năm 2022 với các “tài sản xanh” tại Việt Nam

00:00 05/11/2022

Nhiều thương vụ M&A đã diễn ra trong năm 2022 đánh dấu sự tăng giá của các “tài sản xanh” tại Việt Nam, chủ yếu là các thương vụ với đối tác nước ngoài, vì vậy, có ý kiến cho rằng nếu không chuẩn bị trước thì khả năng sẽ bị nhà đầu tư nước ngoài lấn sân.

Cụ thể, EDP Renewables mua lại 87.% cổ phần của Sunseap, ACEN mua 49% cổ phần của Sola NT Holding, B.Grimm Power mua lại 80% cổ phần dự án điện gió 48MW Quảng Trị của TTVN,  B.Grimm Power mua lại toàn bộ cổ phần 240MWp nhà máy điện mặt trời Tây Ninh, Sustainable Hitachi mua lại 35% cổ phần tại trang trại điện gió công suất 152MW của Trung Nam – Hitachi, Xuân Thiện bán nhà máy điện mặt trời Thuận Bắc công suất 255MWp cho EDP Renewables (Bồ Đào Nha), ngoài ra Tập đoàn Super Energy đã dần dần tập hợp được một danh mục hơn 1GW công suất điện mặt trời và điện gió tại Việt Nam.

Tại Báo cáo Các Xu hướng M&A Toàn cầu của PwC được thực hiện 6 tháng một lần, phân tích về hoạt động giao dịch và các xu hướng đáng lưu ý trong 6 lĩnh vực: (1) Thị trường tiêu dùng, (2) Năng lượng, tiện ích và tài nguyên, (3) Dịch vụ tài chính, (4) Y tế và sức khỏe, (5) Sản xuất công nghiệp và ô tô, và (6) Công nghệ, truyền thông và viễn thông. 

Ảnh minh họa

Việt Nam nằm trong TOP 20 quốc gia có công suất điện năng lượng tái tạo lớn nhất thế giới và dẫn đầu Đông Nam Á, với 16GW điện mặt trời cùng khoảng 5GW điện gió.

Khối doanh nghiệp tư nhân trở nên nổi bật trong cuộc chạy đua đưa các dự án vào vận hành thương mại, đủ điều kiện hưởng giá bán điện FiT (Feed in Tariff).

Các chính sách khuyến khích đầu tư vào năng lượng tái tạo đã thu hút hàng loạt doanh nghiệp tham gia thị trường trong hai năm qua.

Trong giai đoạn đầu khởi tạo dự án, các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam giữ vai trò chủ đạo. Nhưng khi dự án vào giai đoạn vận hành như hiện nay, doanh nghiệp nước ngoài trở nên nổi bật và đang “rất tích cực trong việc mua lại dự án ở Việt Nam”.

Dữ liệu của KPMG ghi nhận tổng giá trị M&A tại Việt Nam đạt 5,7 tỉ USD trong 10 tháng đầu năm 2022, giảm hơn 35% so với cùng kỳ năm ngoái.

Song, xét về lĩnh vực, năng lượng tái tạo đang trở nên hấp dẫn khi đạt giá trị gần 600 triệu USD, tăng khoảng sáu lần so với cả năm 2021. 

Nhiều năm gần đây, các DN tư nhân đã tận dụng lợi thế am hiểu địa phương để nhanh chóng phát triển quy mô các cụm NLTT. Lợi thế trong đó chủ yếu nhờ sự thay đổi về quy định hỗ trợ cho DN tư nhân trong ngành với dự thảo ban đầu. Trong đó, Quy hoạch điện VIII (cập nhật đến tháng 10.2022) đã tăng cơ cấu quy hoạch cho nguồn Điện mặt trời và Điện gió nhằm đáp ứng mục tiêu “net-zero carbon” vào năm 2050.

Vì thế trong giai đoạn 2022 – 2045, con số dự kiến của công suất điện mặt trời (tính cả điện mặt trời mái nhà) sẽ tăng trưởng 8%, và công suất điện gió dự kiến sẽ tăng trưởng kép 16%.

Hơn nữa, khi Quốc hội thay đổi Luật điện lực sẽ cho phép DN tham gia đầu tư xây dựng lưới điện truyền tải, kéo theo nhu cầu vốn đầu tư cho lưới điện truyền tải giai đoạn 2021 – 2030 khoảng 14 tỷ USD, tương ứng khoảng 1,4 tỷ USD mỗi năm.

Ông Nguyễn Tâm Tiến, Tổng Giám đốc Trung Nam Group dự đoán thị trường năng lượng tái tạo ở Việt Nam thời gian tới, sau khi Quy hoạch điện VIII ban hành sẽ xuất hiện các cuộc cạnh tranh khốc liệt.

So với dự thảo ban đầu, Quy hoạch điện VIII (cập nhật đến tháng 10.2022) đã tăng cơ cấu quy hoạch cho nguồn điện mặt trời và điện gió nhằm đáp ứng mục tiêu “net-zero carbon” vào năm 2050. Trong giai đoạn 2022- 2045, công suất điện gió dự kiến sẽ tăng trưởng kép 16% còn công suất điện mặt trời (tính cả điện mặt trời mái nhà) sẽ tăng 8%.

“Nếu doanh nghiệp trong nước không có các mối hợp tác, không chuẩn bị trước thì khả năng sẽ bị nhà đầu tư nước ngoài lấn sân,” ông Tiến nói.

Mỹ Dung