Các chiêu lẩn tránh xuất xứ

Theo Tổng cục Hải quan, một số chiêu lẩn tránh xuất xứ được ngành này thống kê có thể kể: hàng hóa từ Trung Quốc nhập vào VN, thực hiện thêm vài công đoạn gia công đơn giản như đóng gói bao bì rồi gắn xuất xứ VN để xuất đi. Hoặc thương nhân nước ngoài đưa hàng hóa vào VN thuê gia công vào công đoạn đơn giản để lấy xuất xứ hàng hóa từ VN để xuất sang Mỹ. Hoặc các DN từ Trung Quốc có đầu tư vào VN, nhập nguyên liệu sản xuất hàng để xuất đi Mỹ. 

Nỗ lực hội nhập “đổ sông đổ bể”

Luật sư Trần Hữu Huỳnh cũng cho rằng, xét về tính dự báo, VN phát hiện nghi vấn có lẩn tránh xuất xứ rất nhanh, tuy nhiên lại khá “đủng đỉnh” khi nhận được tin cảnh báo. Thép từ VN xuất sang Mỹ từng được cảnh báo 2 lần trước đó, nhưng cuối cùng cũng bị “dính” đòn phòng vệ thương mại. Với các nước, khi nhận cảnh báo sẽ có nguy cơ bị áp các biện pháp phòng vệ thương mại, từ DN, hiệp hội ngành hàng, bộ quản lý, chính phủ đều dốc sức vào để củng cố thông tin chứng minh DN xuất khẩu có nguy cơ bị áp thuế lẩn tránh xuất xứ đó bị oan. 

“Phải bằng mọi giá để chứng minh DN vô tội. Bảo vệ DN là bảo vệ cả ngành sản xuất đó. Theo tôi, cần cả hệ thống chính trị vào cuộc khi một mặt hàng có nguy cơ bị kiện chống bán phá giá, lẩn tránh thương mại. Cái khó của chúng ta là ở gần công xưởng thế giới, nên việc phòng chống lẩn tránh xuất xứ gian nan, nhưng không phải không làm được”, chuyên gia kinh tế - TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính), nhấn mạnh.

Trước làn sóng DN đầu tư nước ngoài từ Trung Quốc, Hồng Kông vào VN tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm, chuyên gia Phạm Chi Lan lo ngại: “Không phải tự nhiên mà các nhà đầu tư từ Trung Quốc rời công xưởng thế giới này để đến các nước lân cận một cách dễ dàng nếu không vì mối lợi lâu dài. Điều đáng lưu ý sau Mỹ, EU có thể là thị trường VN bị lợi dụng để lẩn tránh xuất xứ do một số mặt hàng như nông sản, gỗ... bị điều tra chống bán phá giá tại EU”.

Nguyên Nga - Mai Phương