Theo thống kê của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu nhuyễn thể có vỏ như nghêu và ốc của Việt Nam trong bảy tháng đầu năm 2024 ước đạt hơn 95 triệu USD, tăng hơn 24% so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể, xuất khẩu nghêu đạt 52 triệu USD, sò điệp 14 triệu USD, ốc 16 triệu USD, hàu hơn 8 triệu USD, và hải sản khác gần 4 triệu USD. Trong số các sản phẩm, xuất khẩu ốc có mức tăng trưởng cao nhất với hơn 57%.
Theo bà Nguyễn Thị Vân Hà, chuyên gia thuộc VASEP, Trung Quốc đã tăng cường nhập khẩu nghêu và sò từ Việt Nam, gấp 120 lần so với cùng kỳ năm 2023. Ngoài Trung Quốc, nhiều quốc gia khác cũng đang gia tăng nhập khẩu nhuyễn thể từ Việt Nam. Các loại nhuyễn thể khác như dạng sống, tươi hoặc ướp lạnh cũng chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, với giá trị xuất khẩu đạt hơn 7 triệu USD, tăng gần 82 lần so với cùng kỳ.
Dữ liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho thấy Việt Nam hiện có hơn 41.500 ha diện tích nuôi nhuyễn thể, chủ yếu là nhuyễn thể hai mảnh vỏ, với sản lượng khoảng 265.000 tấn mỗi năm; trong đó, nghêu đạt 179.000 tấn. Các tỉnh phía Nam, đặc biệt là Bến Tre, Trà Vinh và Tiền Giang, là những khu vực tập trung chính của ngành nuôi nhuyễn thể có vỏ. Ngành này không chỉ cung cấp nguồn thu nhập chính cho khoảng 200.000 lao động mà còn góp phần quan trọng vào kinh tế các tỉnh ven biển miền Tây.
Tuy nhiên, biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng, đặc biệt là đối với nghêu. Ông Trần Trường Giang, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Trà Vinh, cho biết toàn tỉnh có 800 ha diện tích nuôi nghêu thương phẩm, tập trung ở 11 hợp tác xã, nhưng năng suất của các hợp tác xã này đều bị giảm, với 4 hợp tác xã bị giảm trên 50%. Nguyên nhân chủ yếu là do nước ngọt về sớm và kéo dài khoảng 2 tháng so với những năm trước, làm nghêu chậm lớn hoặc chết do suy giảm sức đề kháng.
Để đối phó với những tác động tiêu cực từ môi trường, ngành nông nghiệp tỉnh đang tích cực theo dõi, hỗ trợ kỹ thuật và tìm cách giúp nghề nuôi nghêu phát triển bền vững. Dự báo rằng, mặc dù sẽ gặp phải một số thách thức từ biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn, xuất khẩu nghêu và ốc vẫn có khả năng tiếp tục tăng trưởng vào cuối năm 2024 và đầu năm 2025 nhờ vào nhu cầu tiêu thụ toàn cầu ngày càng cao.
P.V (t/h)