Việc phong tỏa ở Sydney kéo dài khi lo ngại suy thoái kép gia tăng

Biến thể Delta của virus SARS-CoV-2 đang lây lan nhanh chóng, điều này gây nên mối đe dọa ảnh hưởng đến nền kinh tế Úc vốn đã vượt qua đại dịch, buộc Sydney phải gia hạn lệnh phong tỏa vào hôm nay (28/7) và làm tăng khả năng xảy ra suy thoái kép.

Một nửa dân số 25 của đất nước đã phải tuân theo các lệnh nghiêm ngặt ở nhà trên khắp các thủ phủ của tiểu bang Sydney, Melbourne và Adelaide sau khi các ca lây nhiễm từ công dân trở về bị rò rỉ vào cộng đồng. Trong khi đó, một đợt triển khai vắc-xin đáng thất vọng đã khiến quốc đảo này tiếp tục bị tổn thương ngay cả khi Mỹ, Anh và châu Âu gấp rút mở cửa lại nền kinh tế.

Nền kinh tế trị giá 1,5 nghìn tỷ đô la Úc chắc chắn sẽ thu hẹp trong quý này, trong bối cảnh ngày càng có nhiều suy đoán rằng việc đóng cửa ở Sydney có thể kéo dài hơn nữa.

Nhà kinh tế trưởng Shane Oliver của AMP Capital cho biết sẽ có khả năng xảy ra suy thoái kép "nếu các đợt đóng cửa hiện nay lan rộng khắp nước Úc và kéo dài đến tháng 12".

"Nhìn chung, chúng tôi đánh giá rủi ro của một cuộc suy thoái mới là khoảng 25%."

Năm 2020, Australia phải hứng chịu cuộc suy thoái đầu tiên trong khoảng ba thập kỷ, nhưng nền kinh tế hiện đã lớn hơn mức trước đại dịch nhờ việc kiểm soát nhanh chóng virus và hỗ trợ tài chính đáng kể. Điều này dẫn đến sự tăng trưởng vững chắc về việc làm, chi tiêu của người tiêu dùng và giá nhà.

Nhưng mặc dù đã bị khóa khoảng 4 tuần, Sydney - đầu tàu kinh tế của đất nước - đã báo cáo 177 trường hợp nhiễm COVID-19 mới vào hôm nay (28/7), con số hàng ngày cao nhất kể từ khi đợt bùng phát vùng châu thổ bắt đầu vào giữa tháng Sáu.

Con số này vẫn thấp hơn nhiều so với các quốc gia và thành phố khác đang chứng kiến ​​hàng nghìn ca nhiễm mỗi ngày. Tuy nhiên, các nhà kinh tế học tại Goldman Sachs đã chỉ ra rằng tỷ lệ tiêm chủng tương đối thấp của Úc là 12% dân số, khả năng lây truyền cao của biến thể delta và khả năng chịu đựng thấp của chính phủ đối với số trường hợp thậm chí khiêm tốn là lý do tại sao việc phong tỏa ở Sydney dĩ nhiên là lâu hơn so với kỳ vọng. 

Điều đó có nghĩa là vòi kích thích sẽ cần phải mở ra. Thật vậy, các nhà kinh tế nói chung kỳ vọng ngân hàng trung ương sẽ đảo ngược quyết định cắt giảm hỗ trợ tiền tệ tại cuộc họp vào tuần tới. Ngân hàng Dự trữ Úc có thể cũng sẽ hạ triển vọng ngắn hạn về tăng trưởng kinh tế và việc làm.

Các nhà dịch tễ học ước tính với tốc độ tiêm phòng hiện nay, tỷ lệ tiêm chủng của Australia sẽ đạt 80% vào cuối năm nay, được coi là mức cần thiết để đạt được miễn dịch cộng đồng. Hoa Kỳ đã có khoảng 50% dân số được tiêm chủng trong khi tỷ lệ này là 70% ở Anh

Sự chậm trễ trong việc đạt được ngưỡng miễn dịch cộng đồng là bởi người dân nước này do dự đối với vắc-xin AstraZeneca và sự thiếu hụt vắc-xin Pfizer / BioNtech, có thể khiến các doanh nghiệp rơi vào tình thế khó khăn.

Cho đến nay, các công ty đã hạn chế việc sa thải nhân viên trên diện rộng mặc dù sự hỗ trợ gần đây của chính phủ hạn chế hơn nhiều so với trợ cấp lương và trợ cấp thất nghiệp cao hơn đã được áp dụng vào đỉnh điểm của đại dịch năm ngoái.

Điều đó có thể thay đổi, đặc biệt là ở bang lớn nhất của đất nước.

New South Wales "có thể sẽ bị đóng cửa trong ít nhất hai tháng và nhiều doanh nghiệp sẽ phải đóng cửa hoàn toàn", nhà kinh tế cấp cao Marcel Theiliant của Capital Economics cảnh báo trong một lưu ý. "Trong hoàn cảnh đó, trợ cấp lương khó có thể ngăn chặn tình trạng mất việc làm trên quy mô lớn", nhà kinh tế nhận định. 

Hãng vận tải quốc gia Qantas đã cảnh báo rằng họ sẽ cắt giảm nhân viên mà không trả lương nếu tình trạng khóa cửa của nhà nước kéo dài. Các doanh nghiệp lớn như nhà bán lẻ JB Hi-Fi và tập đoàn bất động sản GPT đã cho thấy doanh số bán hàng chậm lại.

Nếu các hạn chế ở New South Wales tiếp tục ở mức hiện tại, Theiliant ước tính tỷ lệ thất nghiệp của Úc có thể tăng vọt từ mức thấp nhất thập kỷ là 4,9% đạt được vào tháng 6 lên mức cao nhất là 5,6%.

Điều đó sẽ có ý nghĩa đối với triển vọng bầu cử của liên minh trung hữu do Thủ tướng Scott Morrison đứng đầu, đang kéo theo các cuộc thăm dò về việc xử lý việc triển khai vắc-xin. Chính phủ liên bang vẫn chưa công bố ngưỡng tiêm chủng cần thiết cho các cơ quan chức năng để mở cửa hoàn toàn các thành phố, cùng với biên giới tiểu bang và quốc tế.

Thủ tướng đã thừa nhận những khó khăn đáng kể  nhưng cố gắng đưa ra một tín hiệu lạc quan cho tương lai.

"Trong quý tiếp theo, nếu chúng ta tiếp tục đi trên con đường đang đi trong việc tăng cường khả năng phục hồi của mình, thì chúng ta có thể mong đợi rằng suy thoái sẽ kết thúc vào tháng 12", ông nói với các phóng viên ở Canberra vào tuần trước.

Các nhà kinh tế không chắc chắn như vậy. Nhiều người hiện dự đoán rằng tác động có thể kéo dài hơn.

"Chính quyền bang New South Wales đang đề ra mục tiêu không có sự lây lan trong cộng đồng của chủng delta vì vậy sẽ có những hạn chế cho đến cuối quý 3. Chúng tôi hy vọng việc nới lỏng các hạn chế sẽ thận trọng hơn so với các lần trước", Sean Langcake của Oxford Economics cho biết. Chính vì dự đoán này, giới quan sát lo ngại việc tiếp tục kéo dài lệnh phong tỏa có thể gây ra đợt suy thoái thứ hai cho nền kinh tế Úc sau 2 năm chống chọi với COVID-19.