Tỉ phú Peter Rahal: muốn thành công phải hiểu lĩnh vực kinh doanh

Hai đồng sáng lập Rxbar - Smith và Rahal

Mô hình kinh doanh nhỏ lợi nhuận lớn

Rahal lớn lên bên ngoài Chicago, là con trai thứ ba với bố mẹ là người Mỹ gốc Lebanon. Cha anh cung cấp nguyên liệu, còn mẹ anh bán các nhãn hiệu nước trái cây, cả hai gặp nhau trong một sự kiện.

Rahal có đôi mắt xanh và mái tóc nâu xoăn, một người đàn ông đẹp trai điển hình phong cách Trung Đông, thu hút nhiều ánh nhìn của những cô gái trẻ bên bờ biển Miami Beach. Đối với Rahal, trường học thật sự không mang cho anh điều gì hấp dẫn, đơn giản vì anh mắc chứng khó đọc và rối loạn thiếu tập trung. “Tôi đã bị đưa vào các lớp dành cho học sinh chậm tiến, bị gắn mác ngu ngốc… tất cả những điều đó khiến tôi quyết tâm phải thành công”, Rahal tâm sự. Sau khi tốt nghiệp đại học, Rahal không muốn tham gia công việc kinh doanh nước trái cây như những người anh em của mình, Thay vào đó, anh làm việc tại một nhà cung cấp trái cây tại châu Âu và khi trở về Chicago, anh bắt đầu khởi nghiệp về ngành vận tải. Rahal nhận thấy, chứng khó đọc không là cản trở mà nó đã giúp anh phản ứng tốt hơn ở một số kỹ năng khác như nhận dạng mẫu và đánh giá rủi ro. Rahal bắt đầu bàn bạc với Jared Smith, một người bạn từ năm lớp một về khởi nghiệp. Cả hai đều là những người cuồng tập thể dục và tuân thủ CrossFit, một chuỗi bài tập thể dục với những quy định tập luyện hàng ngày nghiêm ngặt và một chế độ ăn kiêng bao gồm thịt nạc, trái cây, rau và những thực phẩm ít thành phần chế biến. Đối với đa số mọi người thời điểm đó, thị trường thanh năng lượng dường như đã nở rộ và trở nên chật chội, nhiều thương hiệu Lärabars, Clif Bars, Kind, Luna, PowerBars đang bao trùm thị trường. Mặc dù vậy, Rahal và Smith đã phát hiện ra một cơ hội chưa được ai khai thác, “muốn kinh doanh thành công trong lĩnh vực này, chúng ta phải hiểu về văn hóa dinh dưỡng”, Rahal chia sẻ. Cả hai sau đó đã ngồi lại, động não suy nghĩ trong nhiều ngày, cuối cùng họ nghĩ đến việc xây dựng quán thực phẩm tại các phòng tập thể dục CrossFit, nơi thường không bán đồ ăn vặt.

Peter Rahal

Trong nhà bếp của mẹ mình, Rahal và Smith đã thử nghiệm nhiều công thức nấu ăn, trong đó sử dụng lòng trắng trứng như một nguồn protein và quả chà là như một thành phần gắn kết. Họ đặt tên cho sản phẩm là RxBar. Ngoài việc bán hàng trên website, cả hai còn phân phối sản phẩm trực tiếp cho những trung tâm Crossfit riêng lẻ, nơi RxBar hầu như không có sự cạnh tranh, mô hình này rẻ hơn nhiều so với bán lẻ truyền thống. Họ đã chủ động phát triển thương hiệu từ mô hình nhỏ, không giống như cách xây dựng thị trường của những thương hiệu khác như Snap hoặc Stripe, họ phát triển dựa trên cộng đồng những người hâm mộ.
Doanh số của RxBar đã tăng lên, sau khoảng hai năm, Rahal và Smith lên kế hoạch mở rộng sang kênh bán lẻ truyền thống. Đầu tiên, họ cần khắc phục một vấn đề: Bao bì hiện tại được thiết kế quá đơn giản, không có sự khác biệt so với thương hiệu khác. Họ quyết định thuê các nhà thiết kế đồ họa chuyên nghiệp, lần này với những đột phá sáng tạo, bao bì mới của RxBar phá vỡ tất cả các quy tắc thiết kế bao bì thông thường: nhiều khoảng trống, kiểu sans-serif đậm, rất ít chữ được sử dụng. Việc thiết kế lại bao bì đã đưa sản phẩm của RxBars thâm nhập vào các nhà bán lẻ ở khắp mọi nơi, từ Whole Food đến Target, tới nhiều trang thương mại điện tử bán lẻ có số lượng lớn người truy cập.

Mẫu sản phẩm của Rxbar

Năm 2017, RxBar kết thúc năm với doanh thu gộp 161 triệu đô la và tỷ lệ lợi nhuận ròng khoảng 18%. Lúc này Rahal và Smith nhận được nhiều lời đề nghị mua lại thương hiệu, trong đó có những gã khổng lồ như PepsiCo. Cả hai đã thuê chuyên gia thẩm định và quyết định ba điều phải làm trong bất kỳ thỏa thuận nào: phải có một mô hình hoạt động độc lập, tất cả nhân viên của RxBar hiện tại đều phải được giữ lại, tiếp tục thực hiện mục tiêu RxBar đã đặt ra. Rahal mô tả quá trình thương thảo với những cuộc họp giới thiệu ngẫu nhiên cho những công ty quan tâm khác nhau, cho đến khi tìm được người chiến thắng. Cuối cùng, tập đoàn 121 tuổi của Hoa Kỳ Kellogg, nổi tiếng với những thương hiệu Corn Flakes, Pop-Tarts và Cheez-Its đã giành chiến thắng với mức giá đầy hấp dẫn 600 triệu USD (14.000 tỉ đồng). Rahal và Smith mỗi người nhận được một khoản thanh toán một lần duy nhất. Smith sau đó đã chuyển giao vai trò CFO của mình cho một nhân viên lâu năm, anh quyết định rời bỏ công việc hàng ngày. Ngược lại, Rahal quyết định ở lại. Theo các điều khoản của việc mua lại, Rahal không có nghĩa vụ phải tiếp tục điều hành RxBar, nhưng anh vẫn muốn tiếp tục công việc của mình, ít nhất là trong một thời gian ngắn. Nhưng mọi thứ khá nhanh chóng bắt đầu thay đổi đối với Rahal theo những cách không ngờ tới, Rahal chuyển vai trò từ một ông chủ sáng lập đầy quyền lực sang một người lãnh đạo không còn giữ vai trò chủ đạo. 

Luôn thử thách bản thân

Mặc dù Giám đốc điều hành của Kellogg đã nhiều lần ca ngợi năng lực điều hành của Rahal trước công chúng, nhưng vào đầu năm 2018, Rahal thực sự đã mất động lực. Rahal trở thành một giám đốc điều hành có lương, không có mặt trái, không có nhược điểm và không có rủi ro. “Đây thực sự là một công việc dễ dàng với mức lương cao, nếu có bất cứ chuyện gì xảy ra với công ty, tôi vẫn an toàn không bị ảnh hưởng gì”, anh nói. Mùa xuân năm 2018, Rahal đọc được cuốn Skin in the Game (Lớp vỏ trò chơi) của Nassim Nicholas Taleb, một nhà văn vốn xuất thân là một thương nhân thành công, người luôn lập luận rằng con người phải luôn thử thách bản thân kể cả khi đang ở đỉnh cao. Sau khi đọc xong cuốn sách, Rahal chợt rút ra bài học cho riêng mình, anh quyết định rời công ty để tìm một thử thách mới và trở về với cuộc sống tự do. 

Logo tập đoàn Kellogg Mỹ

Giờ đây, Peter Rahal, 33 tuổi, người đã bán RxBar cho Kellogg với giá 600 triệu USD và trở thành một huyền thoại trong ngành hàng tiêu dùng, đang đứng trong căn bếp khổng lồ của biệt thự sang trọng tại Miami Beach. Đằng sau anh các cửa sổ từ sàn đến trần phản chiếu hồ bơi, quán bar ngoài trời và du thuyền. Trong nhà treo đèn chùm kim loại hiện đại đắt tiền, ngăn kéo nhà bếp chứa đầy đồ dùng bằng vàng. Rahal mua ngôi nhà đầy đủ nội thất này với giá khoảng 19 triệu USD vào tháng 5 năm nay. Một chiếc Ferrari 488 đang đỗ bên ngoài, một quản gia chuyên nghiệp, người hàng ngày sẽ đến để đảm bảo cho bảy phòng ngủ luôn sạch sẽ không tì vết. Đối với một người đàn ông đã chịu khó làm việc kiên trì, mạnh mẽ trong nhiều năm, đó là một sự thay đổi có phần choáng váng. Rahal tự hào về những cố gắng và cách anh xây dựng thành công RxBar. Tuy nhiên, bây giờ anh sống như một người giàu có ở xứ sở thần tiên, nơi các công nhân xuất hiện để làm sạch hồ bơi hoặc sửa chữa thang máy, nơi bề mặt nhà bếp luôn hoàn toàn mịn màng và bóng loáng, trong đầu anh vẫn tồn tại nhiều mâu thuẫn. Anh nói, một cuộc sống dễ dàng hơn, không có nghĩa luôn là một cuộc sống tốt hơn. Giống như mọi doanh nhân, Rahal tin rằng anh đã tạo ra một thứ khác biệt và tốt đẹp hơn. Trong thực tế, chỉ có khoảng một nửa số doanh nghiệp mới tồn tại sau 5 năm, Rahal không chỉ giữ RxBar tồn tại mà còn tạo ra một dấu ấn sâu đậm trong ngành công nghiệp thực phẩm. Đối với những doanh nhân thành công như Rahal, tiền không chỉ có lợi ích thực tế mà nó còn khẳng định tài năng của họ trong điều hành công việc.

Mẫu xe Ferrari 488

Bây giờ, Rahal có nhiều thời gian, anh có thể lái chiếc Ferrari sang trọng đến Maldives để tận hưởng hoặc ngồi cả ngày xem phim mà không phải lo lắng suy nghĩ điều gì. Nhưng trong anh vẫn tồn tại một điều gì đó trống rỗng, nhạt nhẽo. Trước đây, khi xây dựng RxBar, ngoài làm việc, làm việc và ngủ, anh cũng còn rất nhiều việc khác để làm. Sau đó, khi thỏa thuận Kellogg được hoàn tất và anh đột nhiên trở thành tỉ phú với khối tài sản khổng lồ, Rahal lại nảy sinh một nỗi lo: “Tôi biết việc bán công ty trước sau gì cũng sẽ xảy ra, nhưng liệu tôi có thể nghiêm túc tìm một người sẽ yêu tôi chân thành mà không quan tâm đến tiền không ?” 

Cuộc sống của Rahal hiện tại cũng giống như cuộc sống của nhiều doanh nhân sau khi họ rút tiền khỏi công ty thành công: tư vấn và đầu tư vào các công ty khởi nghiệp. Mặc dù vậy, anh vẫn muốn thành lập một công ty khác, có tác động xã hội rộng lớn hơn RxBar. Rahal và Smith gần đây bắt đầu một quỹ đầu tư mạo hiểm với số tiền từ 10.000 đến 1,5 triệu đô la vào khoảng 15 công ty khởi nghiệp, bao gồm Olipop, một loại soda giàu chất xơ và Huron, một dòng sản phẩm chăm sóc da dành cho nam giới. Dường như, đối với những người như Rahal, sau khi đã đạt thành công đỉnh cao, khẳng địnhđược vị trí trong xã hội, có một cuộc sống nhiều người mơ ước, tiền không còn là mục tiêu thực sự mà trách nhiệm và đóng góp xã hội mới là điều anh quan tâm nhất.

Hà Giang